رشد57‌درصدی اعتبارات مدیریت منابع آب

حاجرسولیها در مورد تخصیص بودجه94 به این بخش گفت: «خوشبختانه برعکس سال93 که نسبت به سال92 به‌شدت با کاهش اعتبارات در بحث اعتبارات مصوب مواجه بودیم، امسال افزایش اعتبارات داریم.» وی ادامه داد: «یعنی سال93 تقریبا کاهش 47‌درصدی را نسبت به سال92 شاهد بودیم، اما در سال94 نسبت به سال93 حدود 57‌درصد رشد اعتبارات در بخش آب داریم که به‌نوعی کاهش اعتبارات در سال93 را جبران کرده است.» وی با اشاره به اینکه عمده این اعتبارات درخصوص طرح‌های تملک-دارایی است افزود: «ویژگی خاص اعتبارات سال94 نسبت به سال93، افزایش سهم مباحث مرتبط با مدیریت بخش آب و مباحث آبهای زیرزمینی است.»
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب کشور ضمن اظهار بیاطلاعی در مورد خبری که روز شنبه در مورد پایش دریای خزر در رسانه‌ها مطرح شد گفت: «اما بحثی که چند‌مدت پیش مطرح شدهبود این بود که باتوجه به افت تراز دریای خزر، مرکزی را در شمال کشور داشته باشیم تا یک کار تحقیقاتی را شروع کند و دلایل آن را تحلیل کند و یک گزارش ابتدایی از شرایطی که در چند‌سال اخیر ایجاد شده است ارایه دهد.»
وی در پاسخ به سوالی در مورد بحث استانی‌شدن مدیریت آب کشور بیان کرد: «یکی از چالشهای بزرگ در این بخش از وقتی به‌وجود آمد که مدیریت استانی ایجاد شد.» وی تشریح کرد: «طبیعت مدیریت استانی به این‌گونه است که قدرت چانه‌زنی مناطق را بالا میبرد؛ و آن یکپارچگی که در بخش آب و مباحث تئوریک آن مطرح است همچنین مباحث علمی و مدیریتی آن، که در کشورهای پیشرفته وجود دارد را گسسته می‌کند.» وی افزود: «طی یک الی دو‌سال گذشته با تمهیداتی که در دولت و برنامه توسعه پنجم اندیشیده شد، مشغول ساماندهی این موضوع هستیم.» 
کاهش 10 تا 15‌درصدی منابع آب تجدیدپذیر کشور
حاج‌رسولیها در مورد منابع آب تجدیدپذیر نیز توضیح داد: «این نسخه‌یی نیست که بگوییم یک‌درصد را برای کل کشورهای مختلف بتوانیم بپیچیم. اما آنچه مسلم است؛ ما از منظر اینکه منابع آب تجدیدپذیرمان حدود 10 تا 15‌درصد کاهش پیدا کرده است، یعنی از حدود 130میلیارد مترمکعب به حدود 105 تا 110میلیارد مترمکعب رسیدیم که با هنجارهای جهانی تفاوت داریم.» وی اضافه کرد: «این کاهشی که در مخرج کسر به‌وجود آمده، باعث شده است که باتوجه به اینکه کاهشی در مصرف پیش نیامده، این شاخص یک‌مقدار در کشور ما بیش از هنجار جهانی باشد.» وی ادامه داد: «شاید این عدد در کشور ما تا 50 یا 60‌درصد معقول باشد اما در‌حال‌حاضر در کشور ما بیش از 70‌درصد استحصال می‌شود. اما در بسیاری از کشورهایی که شرایط جوی و اقلیمی آنها مساعد است در استانداردهای خود 40‌درصد را دارند اما در کشور ما این امر تقریبا عملیاتی نیست.»
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب کشور اظهار داشت: «در‌حال‌حاضر ما از منابع استراتژیک آب زیرزمینی خودمان بیش از 110میلیارد مترمکعب اضافه برداشت داریم، شاید در مورد میزان منابع استراتژیک دقت بالایی وجود نداشته باشد اما این عدد دقیق و بزرگی است که نشان‌دهنده اضافه برداشت ما است.» وی افزود: «برای این امر طرح احیا و تعادلبخشی منابع آب زیرزمینی را در دست اجرا داریم که قرار است از سال94 پیاده شود.» وی با اشاره به یک هدف کوتاه‌مدت برای این طرح در برنامه ششم برای جلوگیری از حدود 5میلیارد کسری مخزن، در مورد هدف درازمدت این طرح گفت: «هدف درازمدت ما این است که در یک برنامه 20ساله بتوانیم این 110میلیارد را بازگردانیم. یعنی سالانه باید حدود 10میلیارد مترمکعب از برداشت منابع آب زیرزمینی باید کم کنیم. برای این امر 609محدوده مطالعاتی مورد بررسی قرار گرفته و 15پروژه برای رسیدن به این هدف برنامهریزی کرده‌ایم که 11پروژه مربوط به وزارت نیرو، 3پروژه مربوط به وزارت جهادکشاورزی و یک پروژه هم مربوط به سازمان زمینشناسی است.» 
کاهش 29‌درصدی میانگین درازمدت بارندگیهای کشور
وی در مورد بارندگیها در کشور اعلام کرد: «ما در‌حال‌حاضر 92میلیمتر بارندگی داریم که نسبت به سال گذشته که 124میلیمتر بوده، 26‌درصد کاهش نشان می‌دهد و نسبت به میانگین درازمدت، 29‌درصد کاهش داریم.» وی افزود: «ما در حوضه دریای عمان و خلیج‌فارس حدود 49‌درصد کاهش بارندگی داریم که حدود 50‌درصد از سدهای ما در آن حوضه هستند و این امر باعث شده آورد به سدها 22‌درصد کاهش پیدا کند. درنتیجه حجم آب موجود در مخازن سدها 19میلیارد و 330میلیون مترمکعب است که این 10‌درصد کاهش را نسبت به آنچه در سال93 برنامهریزی کرده بودیم نشان می‌دهد.» وی تاکید کرد: «در‌حال‌حاضر کشور ما در زمینه بارندگی رتبه33 را دارد، در بحث ورودی به سدها هم رتبه45 را داریم که کار بسیار سختی را برای سال آبی جدید به‌خصوص در حوزه تامین آب شرب به ما هشدار می‌دهد.» 
حاج‌رسولیها همچنین در مورد پوشش برفی کشور اظهار داشت: «در‌حال‌حاضر پوشش برفی کشور صرفا 160هزار کیلومترمربع است که این عدد در سال گذشته 205هزار کیلومترمربع بوده است. یعنی پوشش برفی کشور حدود 20‌درصد کاهش یافته است.» وی اضافه کرد: « غیر از آن، آب مذاب حاصل از پوشش برفی، یعنی میزان آبی که هر 10سانتی‌متر برف می‌تواند داشته باشد نیز حدود 15‌درصد کاهش داشته است. به این ترتیب شرایط بحرانی را پیش رو داریم.»
14شهر بزرگ با مشکل بحران آب مواجه هستند
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در مورد کلان‌شهرهایی که دچار مشکل آب هستند، خاطر‌نشان کرد: «تعداد آنها از 12عدد به 14عدد رسیده و شهرهایی چون شیراز، اصفهان، تهران، کرج، بندر‌عباس، مشهد، سنندج و کرمان دچار بحران آب هستند.» 
وی در مورد تعداد چاه‌های غیرمجاز تبیین کرد: «ما در دو مقطع آمار داشتیم یکی براساس آماربرداری سال85 که 183‌هزار مورد بود، و دیگری براساس آمار مربوط به قبل از قانون تعیین تکلیف که سال90-89 بود که حدود 200‌هزار حلقه چاه غیرمجاز شناسایی شده است.» وی یادآورد شد: «افزایش چاه‌های غیرمجاز با خشکسالی که در هشت‌سال اخیر با آن مواجه هستیم در ارتباط است.»
حاج‌رسولی‌ها با اشاره به اینکه طرح انتقال آب صرفا برای مسایل شرب صورت می‌گیرد گفت: «در‌حال‌حاضر برای انتقال آب هیچ طرح جدیدی نداریم.» وی در مورد انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قمرود با اشاره به اینکه حدود 70درصد آب انتقالی مختص استان قم است، گفت: «این طرح به‌صورت مرحله‌یی وارد مدار شد. سد کوچری نیز در سال آینده وارد مدار می‌شود.»
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب کشور ضمن اینکه حوضه کرخه را یکی از حوضه‌های بحرانی کشور قلمداد کرد اظهار داشت: «ما از قدیم از کارون کانال‌هایی برای تامین آب حوضه کرخه داشتیم تا بتوانیم کمبود آب در این حوضه را جبران کنیم.» وی با تاکید بر اینکه کرخه یکی از بخش‌هایی است که آب شرب استان را از سال گذشته تامین می‌کند گفت: «اما در‌حال‌حاضر حجم آب کرخه حدود 400میلیون مترمکعب نسبت به سال گذشته کاهش داشته است. این یک بحث جدی است که آوردهای سدهای ما در سال جاری نسبت به میانگین و نسبت به سال گذشته کاهش داشته است.» وی افزود: «ما نسبت به سال گذشته شاهد کاهش 22درصدی آورد سدها هستیم.»
سدسازی، یکی از موارد مشکل‌ساز خوزستان
باتوجه به اینکه یکی از مشکلات خوزستان که در این روزها با آن مواجه است، سدسازی‌ها در این استان دانسته می‌شود، حاج‌رسولی‌ها گفت: «این بحث را در استان خوزستان پیگیری کرده‌ایم، برای گواه این موضوع می‌توان به آمار و ارقام موجود در سال آبی جاری در این استان اشاره کرد.» وی ادامه داد: «میزان خروجی از سدها به‌مراتب بیشتر از میزان ورودی و به‌مراتب بیشتر از سال گذشته بوده است. در سال جاری تجمعی خروجی سدهای خوزستان 4، 9میلیارد مترمکعب بوده است. این عدد در سال گذشته 3،4 بوده که نشان‌دهنده افزایش 600میلیون مترمکعبی در خروجی سدهای این استان است.» وی افزود: «از طرفی ورودی به سدها در همین مجموعه تا این لحظه 6،3میلیارد مترمکعب بوده که سال گذشته ورودی ما تا این مقطع 5،4میلیارد مترمکعب بوده است یعنی آورد امسال 900میلیون کاهش یافته است. این خودش نشان‌دهنده عملکرد سدهای ما در حوضه کارون است که مصرف‌کننده اصلی آن پایین‌دست استان خوزستان است.»
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به اینکه در کشور 640سد داریم که 340سد توسط وزارت جهادکشاورزی و 300سد توسط وزارت نیرو ساخته شده است، گفت: «از 300سدی که توسط وزارت نیرو ساخته شده 150سد کوچک و معیشتی هستند.»
وی اضافه کرد: «از 300سدی که توسط وزارت نیرو ساخته شده است 25سد بلند داریم که ورودی آنها براساس پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته نبوده است. از این تعداد حدود 6سد که ارتفاع آنها بیش از ذخایر آبی است شامل سد رییسعلی‌دلواری در بوشهر، کارده و درونگر یعقوبی در خراسان، شورک شیروان در خراسان‌شمالی و فریم صحرا در مازندران است.»