توقف اجرای ساخت پالایشگاه‌های نفتی در کشور/ مشکل وزیر نفت با اجرای قانون اصل 44 چیست؟

به گزارش سرویس اقتصادی پایگاه 598، با ابطال مجوز خوراک پالایشگاه خوزستان، این واحد پالایشی که قرار بود طبق اصل ۴۴ قانون اساسی برای واگذاری به بخش خصوصی در فرابورس عرضه شود، فاقد هرگونه ارزش سرمایه‌گذاری شد. پالایشگاه نفت خوزستان با ظرفیت پالایش روزانه 180 هزار بشکه نفت خام فوق‌سنگین میدان‌های نفتی آزادگان، یادآوران و جفیر از جمله طرح‌های پالایشی است که قرار بود با هدف جلوگیری از خام‌فروشی نفت اجرایی شود.

محصولات این پالایشگاه که در 7 کیلومتری شمال شهر آبادن و در زمینی 340 هکتاری در منطقه اروند جاگذاری شده است، ‌بنزین، ال‌پی‌جی، نفت‌گاز (گازوئیل)، نفت‌کوره، سوخت جت و گوگرد است که فرآورده‌های مایع آن با کیفیت یورو5 خواهد بود. هزینه برآورد شده برای اجرای این طرح 4/3 میلیارد یورو و نرخ بازگشت سرمایه آن 1/23 درصد است که تاکنون برای خرید زمین و مطالعات صورت گرفته حدود 50 تا 60 میلیارد تومان هزینه شده است.

تسنیم نوشت: شرکت توسعه صنایع پالایش نفت 20 درصد و شرکت پالایش نفت آبادان 5 درصد از سهام پالایشگاه را دارا هستند و طبق اصل 44 قانون اساسی باید 75 درصد از باقی سهام این پالایشگاه به بخش خصوصی واگذار شود. سازمان خصوصی‌سازی نیز طی نامه‌ای به وزارت نفت خواسته است: «با توجه به اینکه مجوزی برای انتقال دارایی شرکت از سوی وزارت نفت صادر نشده است، دستور فرماید موضوع مجوز خوراک پالایشگاه مذکور و همچنین رعایت موارد قانون نقل و انتقال دارایی قبل از تاریخ مذکور با قید فوریت به این سازمان اعلام گردد». 

بر همین اساس، شرکت گسترش انرژی پاسارگاد طی نامه‌ای به معاونت برنامه‌ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری خواهان خرید این پالایشگاه با 120 میلیارد تومان بیش از هزینه‌های صورت گرفته در این طرح شد اما پاسخی که این شرکت از سوی وزیر نفت دریافت کرد این بود: «بسمه‌تعالی؛ بفرمایید مجوز خوراک باطل شده است».  ابطال مجوز خوراک پالایشگاه- که جزو دارایی آن محسوب می‌شود- توسط بیژن نامدارزنگنه در واقع این طرح را فاقد ارزش کرده است و قطعاً دیگر بخش خصوصی تمایلی برای حضور در این طرح نخواهد داشت.

این اقدام وزارت نفت در حالی صورت گرفته است که پیش از این نیز ساخت پالایشگاه جدید شیراز برای آنکه مشکل تأمین خوراک طرح فراگیر پالایشی سیراف- که قرار است در قالب 8 پالایشگاه میعانات گازی مستقل به ظرفیت 480 هزار بشکه در روز- برطرف شود، متوقف شده بود. ساخت پالایشگاه جدید میعانات گازی در شیراز با ظرفیت خوراک روزانه 120 هزار بشکه، با هدف تولید 11 میلیون لیتر بنزین در روز در سال 1387 آغاز شد و قرار بود سال 1391 ساخت آن به اتمام برسد.

توقف اجرای ساخت پالایشگاه‌های نفتی در حالی صورت می‌گیرد که پیش از این هم گفته می‌شد زنگنه اعتقادی به ساخت پالایشگاه ندارد، اگرچه ساخت 8 پالایشگاه میعانات گازی کوچک مقیاس به‌عنوان اولویت پالایشی در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته است اما این طرح نیز به گفته برخی مدیران پالایش و پخش و کارشناسان، علاوه بر غیراقتصادی بودن، خالی از مشکلات فنی نیست.

برای نمونه شهاب‌الدین متاجی‌کجوری، مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران درباره ساخت پالایشگاه‌های کوچک گفته بود: ساخت پالایشگاه‌های کوچک بر سر زبان‌ها افتاده است بدون آنکه از منطق قوی برخوردار باشد؛ در واقع ساخت پالایشگاه‌های کوچک برای مناطقی مناسب است که دارای میعانات گاز و نفت مرغوب باشند یا مکان‌های دورافتاده‌ای که امکان رساندن فرآورده نفتی به آن نقطه فراهم نباشد.

به گفته وی، با توجه به اینکه نفت خام و میعانات گازی کشور دارای گوگرد زیاد و سایر موادی است که نیاز به تصفیه‌های پیچیده دارد ساخت پالایشگاه‌های کوچک در کشور مناسب و اقتصادی نیست، چرا که باید هزینه زیادی صرف شود تا این پالایشگاه‌ها قابلیت تولید فرآورده نفتی با کیفیت بالا را کسب کنند. همچنین برخی کارشناسان بخش پالایش نیز به نحوه تأمین خوراک طرح فراگیر پالایشی میعانات گازی سیراف ایراد وارد کرده‌اند. با این وجود اقدام وزیر نفت در ابطال مجوز پالایشگاه خورستان به نوعی مخالفت با خصوصی‌سازی و اجرای قانون اصل 44 محسوب می‌شود.