جعل 100موضوع تاریخی در مستندی که بوی بهائیت میدهد/ نقد تصویری مستند «انقلاب 57»

به گزارش سرویس فرهنگی پایگاه 598، «انقلاب 57» عنوان مستندی است که اخیراً شبکه «من و تو» درباره چگونگی و علل وقوع انقلاب اسلامی ساخته است. مستندی که تصاویر کمتر دیده شده‌اش آنقدر جذابیت دارد که مخاطب را با داستانِ خود همراه کند و امکان قضاوت صحیح، در مورد وقایع تاریخی را از او سلب نماید.

موسسه «سیما فکر» به عنوان اولین موسسه چندرسانه ای در حوزه اندیشه و علوم انسانی در گزارشی تصویری به نقد مستند «انقلاب 57» شبکه من و تو پرداخته است.  سیما فکر در گفت و گو با خسرو معتضد از چهره های شاخص متخصص در حوزه تاریخ معاصر به نگاه گزینشی و وارونمایی این مستند پرداخته است. سخنان جالب توجه عباس سلیمی نمین مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ در جشنواره عمار نیز بخش دیگری از نقد مستند انقلاب 57 را تشکیل می دهد.

این مستند روز دوشنبه در اختتامیه هفته فیلم برگزیده عمار که به میزبانی ذبیح الله زارع، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه 2 تهران و با همکاری موسسه سیما فکر برگزار شده بود اکران گردید. در این نشست که با اجرای سید جواد هاشمی و با حضور رضا رویگری به عنوان صدای انقلاب همراه بود، مجید حسینی مشاور عالی محمد باقر قالیباف شهردار تهران و علیرضا درویش قائم مقام شهرداری منطقه 2 تهران به سخنرانی پرداختند. مشاور شهردار تهران در بخشی از سخنان خود گفت: با توجه به اینکه منطق سینما و منطق فرهنگ یکی است از این جهت می توان گفت بستر رسانه و سینما به عنوان نمونه ویژه آن بهترین زبان برای انتقال مباحث ایدئولوژیک انقلاب اسلامی است.

جعل 100 موضوع تاریخی در مستند انقلاب 57

اما به گواه کارشناسان و محققان حوزه‌ی تاریخ، بیش از یکصد موضوع تاریخی در این مستند جعل و تحریف شده است. اما برجسته‌ترین ادعا در این مجموعه مستند 5 قسمتی، تأکید بر نقش محوری و مستقل محمدرضا پهلوی در جهش قیمت نفت در ابتدای دهه‌ی 50 است. مستند انقلاب 57 بر اساس چنین ادعایی می‌کوشد حتی سقوط سلسله‌ی پهلوی را نیز ناشی از نارضایتی آمریکا و به طور کلی غرب از این اقدام شجاعانه قلمداد کند. واقعیت اما چیز دیگری است.در حقیقت مستند انقلاب 57 قصد دارد با مدیریت تصاویر و سکانس‌‌ها، چهره‌ای نخبه، وطن‌پرست و مستقل از محمدرضا ارائه کند؛ تا حدی که به جنگ ظُفار و نقش شاه در آن بسیار بیشتر از جدا شدن بحرین از ایران می‌پردازد. فسادهای مختلف دربار و شخص شاه نیز از مواردی است که این مستند آگاهانه از کنار آن می‌گذرد و در نقد تولید شده توسط موسسه سیما فکر به آن اشاره شده است.

مستند «انقلاب 57» بوی بهائیت می دهد

خسرو معتضد پژوهشگر برجسته تاریخ معاصر در گفت و گوی اختصاصی با «سیما فکر» که در نقد تصویری مستند انقلاب 57 آورده شده درباره این کار تولیدی از شبکه من و تو گفت: این مستند بوی بهاییت می دهد. چرا که بهایی ها از چنین وضعیتی که در ایران پیش آمده ناراضی هستند. چرا که در زمان شاه می خوردند و می بردند و بزرگترین شرکت ها را داشتند. این اقلیت هیگاه حاضر نیست قبول کند که در ایران محبوب نیست. شبکه من و تو هم که خب تلویزیون مستقلی نیست. این شبکه وابسته به بی بی سی است و به زعم خودشان برای سقوط حکومت ایران در حال تهیه یک سلسله فیلم هستند. به عنوان مثال رضا شاه را برای نسل جوانی که از بسیاری امور بی خبر است مطرح می کنند.

چرا نمی گویند کدام دیکتاتور اندازه شاه ثروت داشت؟

معتضد ادامه داد: در این مستند، ماجرای حزب رستاخیز را نشان نداده است، به ماجرای بحرین اشاره نکرده، درباره علم چیزی  نمی گوید و به  این همه نقاط ضعف اصلا اشاره ای هم نمی کند. خب اگر کسی می خواهد کار تاریخی کند باید همه جوانب آن را در نظر بگیرد نه اینکه نگته مقطعی کند. چرا نمی گوید یک شاه پیرمرد 60 ساله دستور می داده تا زن برای او بیاورند و دختر جوان از نروژ بیاورند. کتاب علم همه این موضوعات را به صورت سناریو آورده است. فقط کافیست بروید و صورت اموال شاه و خانواده اش را بخوانید. کدام دیکتاتور اینقدر ثروت دارد؟

پهلوی هیچگاه در صف مردم نبوده که در ماجرای نفت باشد

عباس سلیمی نمین مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ هم درباره این مستند پخش شده توسط شبکه من و تو می گوید: این تصاویر به بیننده به ویژه بیننده ای که مطالعات جدی درباره تاریخ معاصر ندارد اجازه تامل و تفکر در این جهت گیری مستند نمی دهد. یعنی شما کاملا مرعوب تصاویری می شوید که در معرض دید شما قرار داده شده است. سلیمی نمین می افزاید: در مقطعی که همه ملت ایران تصمیم گرفتند که درباره نفت یک حرکت استقلال طلبانه ای را صورت دهند باید دید که پهلوی ها در کجا قرار گرفته اند؟ آیا پهلوی ها در صف ملت قرار داشتند یا در صف بیگانه؟ اکنون این سوال مطرح است که آیا ایران می توانست به تنهایی به افزایش قیمت نفت مبادرت کند؟آیا امروز ایران می تواند به تنهایی قیمت نفت را افزایش دهد؟ آن هم به چندین برابر قیمت فعلی. خب جواب خیر است. چون ما یک سهمی در اوپک یا قیمت جهانی نفت داریم. اگر چنین اراده ای کنیم به راحتی می توانند ما را حذف کنند و سایر کشورهایی که با سیاست افزایش قیمت نفت موافق نیستند آن ها میزان تولید نفت ما را پوشش دهند و ما از مدار خارج شویم بدون اینکه بتوانیم خیچ تاثیری در معادلات قیمت نفت داشته باشیم.

افزایش قیمت نفت در زمان شاه بر اساس طرح نیکسون بود

این استاد برجسته تاریخ ادامه می دهد: بعد از شکست آمریکایی ها در ویتنام، نیکسون طرحی را ارائه می کند که به عنوان دکترین نیکسون ارائه می شود. این طرح بر این مبنا بود که من بعد آمریکایی ها خودشان مستقیما در نقاط بحران ورود نکنند و نیابت دهند به برخی کشورها  تا آن ها به نیابت از آمریکایی ها از منافع آمریکا دفاع کنند. خب این دکترین نیکسون برای آمریکایی ها هزینه دارد. این سوال مطرح شد که آیا آمریکایی ها بعد از شکست می توانند هزینه ایجاد پایگاه های مختلف در نقاط مختلف را تامین کنند. خب این سوال قابل تاملی است و جوال آن نیز خیر بود. آمریکایی ها نمی توانستند این پایگاه ها را در ایران و سایر کشورهای تعیین کننده به لحاظ هزینه های بالای آن ایجاد کنند الا اینکه تامین این هزینه ها شامل دپوی تسلیحات و تجمع مستشاران نظامی از محل دیگری تامین شود. این محل هم چیزی نیست جز افزایش قیمت نفت. چرا که آمریکایی ها می توانستند قیمت نفت را افزایش دهند و درامد بسیاری از کشورهایی که تابع سیاست های آمریکا بودند کسب کنند. از محل این افزایش قیمت نیز هزینه های ایجاد  پایگاه های نظامی را تامین می کردند.

اگر آمریکا واقعا از افزایش قیمت نفت ناراضی بود به راحتی می توانست آن را کاهش دهد

وی اظهار داشت: اما درباره افزایش قیمت نفت خب اگر آمریکایی ها از این موضوع ناراضی بودند می توانستند با سایر کارت های خود بازی کنند و به انها بگویند تولید خود را به 12 میلیون بشکه برسانید و قطعا شاه هیچ کاری نمی توانست برای افزایش قیمت نفت انجام دهد و حتی آمریکایی ها می توانستند قیمت نفت را کاهش دهند که اگر شاه بخواهد یک حرکت ضد غربی انجام دهد کاملا او را بایکوت کرده  سرجای خود بنشانند.

واگذاری خاک ایران بدون جنگ به بیگانه در دوران پهلوی بی سابقه است

سلیمی نمین درباره ژست های ضد غربی شاه که در این مستند به صورت ویژه به آن پرداخته شده است توضیح می دهد: در این میان شاه یکسری ژست های ضد غربی می گیرد در این مستند من و تو هم یکسری مصاحبه از شاه پخش می شود که مثلا شاه می گوید به غربی ها که شما تا کی باید کالاهای خود را افزایش دهید؟ و ما نفت خود را افزایش ندهیم. هم به لحاظ تاریخی و هم به لحاظ مقطع خاص آن زمان ضد غرب جلوه دادن شاه جعل تاریخ است. محمد رضا پهلوی هیچگاه دنبال منافع ملت ایران نبوده است. او در کداک مقطع طرفدار منافع ملت بوده است که حالا به یکباره گفته شود او در این برهه مورد بحث نگران منافع ملت شده باشد. وقتی می خواهند بحرین را از ایران جدا کنند آیا محمد رضا پهلوی ارق ملی دارد در ان زمان؟ شما ببینید در دوران پهلوی اول و دوم اقداماتی علیه ملیت ایران و تمامیت ارضی کشور صورت می گیرد که اصلا سابقه ندارد. در طول تاریخ ایران جدا شدن بخش هایی از ایران بدون جنگ بی سابقه است و مورد ثانی ندارد. در دوران پهلوی هر قسمتی که از ایران جدا می شود بدون جنگ بوده و صرفا بر اساس تصمیم بیگانه است. دشت نامید را ایران به افغانستان واگذار می کند. ارتفاعات آرارات کوچک و بزرگ را رضا پهلوی اول می بخشد به ترکیه. منطقه نفت خیز خانقین به عراق بخشیده می شود. خب این جداشدن بخش های مهمی از کشور بدون هیچ جنگی می تواند به خوبی میزان علاقه اینها به ایران و موضوعات ملی را نشان دهد.

ماجرای 10 خانه فساد محمد رضا شاه

این استاد تاریخ درباره فساد اخلاقی محمد رضا پهلوی که در مستند من و تو هیچ اشاره ای به آن نشده است کفت: علم 10 خانه مخفی برای محمد رضا پهلوی درست کرده است که زنان بدکاره را از جاهای محتلف و کشورهای مختلف، عمدتا انگلیس و فرانسه می آوردند و اداب درباره ایران را به آنها می آموختند دقت کنید تا گردن محمد رضا پهلوی را در لجن فرو برند. برای پهلوی اصلا فرقی نمی کرد که با زنی رابطه برقرار کنند که هر لات انگلیسی با یک مبلغ پایینی در خیابان کنزینتون می توانست به آن مراجعه کند و پادشاه ایران هم شان خودش را در این حد تنزل می داد خب چطور همچین فردی می خواهد در مسیر ملت ایران قرار گیرد؟

تحلیل مصدق از  نتیجه وابستگی به غرب

وی درباره وابستگی شاه به بیگانگان هم اشاره داشت: با جمله ای دارد دکتر مصدق که جمله خوبی است. مصدق می گوید: پادشاهانی که برکشیده خارجی هستند، نمی توانند بین کسانی که آن ها را برکشیدند و ملت، ملت را انتخاب کنند. چون در بین منافع ملت و سلطه گران تضاد وجود دارد. خب کسی که برکشیده بیگانه است نمی تواند بیگانه را رها کند. اما در تکمیل همه تحلیل های ارائه شده در اینباره در نهایت چیزی که مستند انقلاب 57 با تمام تصاویر آرشیوی قوی‌اش از تحلیل آن عاجز است، این است که اساساً چرا انقلاب اسلامی رخ داد؟! سازندگان مستند، مواضع ضدغربی شاه ایران را عامل مهم سقوط وی می‌دانند و گه گاه نیز برای تحلیل چرایی وقوع انقلاب، دست به دامان تئوری‌های چپ و مارکسیستی می‌شوند که به هیچ وجه توجیه قابل قبولی برای انقلابی اسلامی نیست؛ انقلابی که همه‌ی طبقات جامعه در آن شرکت داشتند و 98 درصد مردم به آن آری گفتند.

نقد تصویری مستند انقلاب 57 از لینک زیر قابل مشاهده است: