در بررسی رخدادهای منتهی به قتل فجیع "معاذ الکساسبه" خلبان اسیر اردنی و
آثار و پیامدهای آن نکات قابل تامل زیادی وجود دارد که یا در انتشار و
پردازش اخبار مربوط به این جنایت به عمد یا به سهو مغفول ماند و یا به سرعت
از کنار آن رد شد.حال آنکه به نظر می رسد ابعاد مهم مربوط به این رخدادها
در همین نکات نهفته است . اما این نکات کدامند؟
نکات قابل تامل در ماجرای زنده سوزاندن خلبان اردنی
یکی از نکات مغفول در این زمینه نقش احتمالی آمریکا در ممانعت از به نتیجه
رسیدن مذاکرات مربوط به مبادله خلبان اردنی با زندانیان داعش است . پیش از
اینکه داعش به قتل فجیع خلبان اسیر اردنی دست بزند درخواست ها و تلاش هایی
برای مبادله دو گروگان ژاپنی در ازای درخواست باج 200 میلیون دلاری داعش و
همچنین مبادله یکی از گروگانهای ژاپنی و خلبان اسیر اردنی با دو تن از
زندانیان داعش از جمله خانم ساجده ریشاوی و زیاد الکربولی در جریان بوده
اما تلاش ها در هر دو عرصه ناکام ماند بدون اینکه دلیل روشنی برای آن مطرح
شود.
اما با اینحال برخی دلایل در این زمینه وجود دارد که احتمال نقش آمریکا را
در این باره تقویت می کند: نخست اینکه رویکرد آمریکا از همان ابتدا در
قبال آزادی گروگان های غربی در سوریه بر امتناع از مذاکره با داعش استوار
بوده است حال آنکه برخی دیگر از کشورها از جمله فرانسه از طریق مذاکره و
پرداخت باج به آزادی برخی از گروگان های خود موفق شده بودند . البته این به
این مفهوم نبوده و نیست که آمریکا هیچ وقت با گروههای تروریستی وارد
مذاکره نمی شود کما اینکه آمریکا نیز به اقتضای منافع خود از جمله در
افغانستان و پاکستان بارها با طالبان وارد مذاکره شده است .
بر همین اساس به نظر می رسد از دید آمریکا هنوز فرصت مذاکره با داعش
نرسیده است چرا که مهمترین اولویت واشنگتن در این مقطع تشکیل ائتلاف ضد
داعش و قوام بخشیدن به آن است و در چنین وضعیتی هر بار که گروگانی بدست
داعش سربریده و یا زنده زنده سوزانده می شود روند تشکیل و قوام ائتلاف چند
گام به پیش می رود چنانکه بریدن سر دو خبرنگار آمریکایی و یک خبرنگار و
امدادرسان انگلیسی به تقویت جناح غربی ائتلاف به اصطلاح ضد داعش کمک کرد و
زنده سوزاندن خلبان اسیر اردنی انگیزه این کشور را برای مشارکت در حملات ضد
داعش افزایش داده است .
از طرف دیگر ارتکاب چنین جنایت فجیع از سوی داعش که در تاریخ اسلام بی
سابقه بوده موجب شد که خیلی از علمای سنی حتی علمای وهابی در عربستان از
داعش اعلام برائت کنند و بیش از پیش مواضع خود را علیه داعش شفاف کنند .
از دیگر نکات مغفول در اخبار و گزارش های مربوط به قتل فجیع خلبان اسیر
اردنی این است که هر چند رسانه های جهان فیلم مربوط به نحوه زنده سوزاندن
معاذ الکساسبه را پخش کردند و از این طریق تلاش شد سیمای نورانی دین مبین
اسلام خدشه دار شود اما هرگز در این باره شفاف سازی نشد که اولا قدمت حمایت
از حقوق اسراء به اندازه خود اسلام است و دین مبین اسلام یکی از پیشرفته
ترین حقوق را درخصوص جنگ و صلح و زیر مجموعه های آن همچون اسراء تهیه و
تدوین کرده است که بر اساس آن کشتن اسیر مجاز نیست و دوم اینکه هر چند در
طول تاریخ اسلام برخی رفتارها از جمله سربریدن در زمان جنگ در میان برخی از
قبایل سنی مرسوم بوده اما رفتارهای مانند زنده سوزاندن مخالفان با تاریخ
غرب و اروپا سنخیت و آشنایی بیشتری دارد و مصادیق آن را به وفور می توان در
تاریخ غرب و اروپا پیدا کرد .
برهمین اساس به نظر می رسد نسخه زنده سوزاندن خلبان اردنی از سوی تکفیری
های وارداتی از اروپا تجویز شده باشد که در ساختار تشکیلاتی داعش در رده
"مهاجران "قرار می گیرد که نسبت به " انصار" در رتبه بالاتری قرار دارند .
از دیگر نکات قابل تامل در ماجرای روند منتهی به زنده سوزاندن معاذ
الکساسبه افشای تعلیق حضور امارات عربی متحده در عملیات هوایی ائتلاف ضد
داعش است . خبرگزاری فرانسه در گزارشی به نقل از یک مقام آمریکایی که از
ذکر نامش خودداری کرد نوشت :"می توانم تأیید کنم که حملات جنگنده های
امارات عربی متحده به مواضع داعش در سوریه ، مدت کوتاهی پس از سرنگونی
هواپیمای خلبان اردنی در ماه دسامبر، به حال تعلیق درآمده است".
در همین حال روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز نیز به نقل از مقامات دولت
متبوع خود خبر تعلیق فعالیت امارات را تائید کرد و در تشریح خواسته های این
کشور نوشت :" امارات عربی متحده خواهان آن است که آمریکا در عملیات
شناسایی و نجات در شمال عراق از هواپیمای " اوسپری وی -22 " استفاده کند و
اعلام کرده است خلبانان این کشور تا زمانیکه واشنگتن هواپیماهای اوسپری را
در شمال عراق مستقر نکرده است در این عملیات شرکت نخواهند کرد.
"این روزنامه در ادامه به نقل از یک مقام بلندپایه دولت آمریکا
افزود:"وزیر امور خارجه امارات عربی متحده از سفیر جدید آمریکا پرسید چرا
واشنگتن تجهیزات نظامی مناسب را برای نجات جان خلبان ها در شمال عراق مستقر
نکرده است. "
از این مطالب دو نکته قابل استنباط است : نخست اینکه قتل فجیع خلبان اردنی
هر چند از یکسو به تقویت ائتلاف ضد داعش انجامیده اما از دیگر سو شکاف های
جدیدی را در آن پدید آورده است . دوم اینکه ظاهرا آمریکا در پیشگیری از
اسارت خلبان اردنی و نجات آن اهمال کرده است و مانع از این شده است مبادله
زندانیان بین داعش و اردن صورت گیرد.
نتیجه گیری
داعش از زمان اعلام موجودیت خود در مناطق اشغالی عراق و سوریه به جنایات
زیادی از جمله سربریدن دست زده که حداقل در تاریخ معاصر بی سابقه بوده است
و اگر هم در گذشته روی داده به قرون گذشته و هزاران سال پیش مربوط می شد
که داعش آنها را در عصر جدید زنده کرد . اما با اینحال زنده سوزی که به
تازگی از سوی داعش رونمایی شد در تاریخ اسلام نمود نداشته است . اما این
نوع از جنایت که به عنوان مجازات مخالفان و انقلابیون در نظر گرفته میشد ،
در تاریخ اروپا سابقه داشته است.
بر این اساس میتوان گفت نسخه جدیدی که داعش از آن به عنوان مجازات جدید
رونمایی کرده کاملا از تاریخ اروپا و غرب اقتباس شده ( بخصوص آنکه در اسلام
بر رعایت حقوق اسرای جنگی نیز تاکید شده و هنوز هم جزء پیشرفته ترین حقوق
انسانی و بشری محسوب می شود ) و این به روشنی نقش محوری داعشی های اروپایی
را (که تحت عنوان تقدم حقوق مهاجران بر انصار در رده بندی داعش جای می
گیرند ) در سیاستگذاریهای این گروه انحرافی نشان می دهد و در عین حال این
احتمال را تقویت میکند که امکان دارد برخی از عوامل مخفی صهیونیستی و
غربی در پوشش تکفیری خود را در میان این گروه نفوذ کرده باشد و در هدایت
فکری و مدیریتی آن نقش داشته باشند.
حتی اگر این پیشینه در نظر گرفته نشود و جنایت جدید داعش در زنده سوزاندن
خلبان اردنی بدور از هر گونه پیشداوری در نظر گرفته شود ، بررسی اثرات بعدی
آن نیز تا حدودی می تواند در روشن شدن واقعیات پشت پرده موثر باشد و
شاخصهای موجود در این زمینه نشان میدهد که هر چند امکان دارد داعش از
توسل به یک چنین جنایات و مجازاتی برای استمرار دولت نامشروع و خودخوانده
خود استفاده کند اما در کل ارتکاب این جنایت و انتشار آن به نفع ائتلاف ضد
داعش تمام شده است که در این میان افشای خبر مربوط به اقدام اعتراض آمیز
امارات عربی متحده در تعلیق حضور خود در عملیات هوایی قابل تامل و معنادار
است .
منبع: تسنیم