به گزارش
سرویس حوزه و مراجع پایگاه 598 به نقل از پایگاه اطلاع رسانی فرهنگستان علوم اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین
سید محمد مهدی میرباقری در پنجمین شب از مراسم عزاداری دهه اول محرم
الحرام، در مدرسه فیضیه قم به تبیین هدف قیام عظیم عاشورا و تصرفات
سیدالشهدا در تاریخ پرداخت.
ایشان هدف قيام عظيم و استثنايي عاشورا را
«اصلاح امت» از طريق امر به معروف و نهي از منكر دانست و افزود: ماهيت و
مقياس اين امر به معروف و نهي از منكر، تاريخي است. چرا كه تصرفات سيد
الشهداء براي هدايت تاريخ و احياء تاريخي بشريت و نفي از منكر تاريخي است؛
بر اين اساس، امر به معروف و نهي از منكر سيد الشهداء در عاشورا، محور
اقامه توحيد در عالم است.
ایشان در بخش دیگری از سخنان خود انقلاب
اسلامی را بزرگترین «معروف» در عصر حاضر معرفی نمود و افزود: انقلاب اسلامي
به عنوان تنها انقلاب دوران معاصر، به دنبال گشودن مسيري الهي در مقابل
مسير ظلماني تجدّد، براي نجات بشريت است.
استاد میرباقری در ادامه سخنان خود به زوایای دیگر این بحث پرداخت که گزارش آن تقدیم می گردد:
عاشورا لیله القدر امت اسلامیانقلاب اسلامي بزرگترين معروف عصر حاضروظيفه
ی امت اسلامي در ادوار مختلف، متناسب با اين قيام در مسير عاشورا و به تبع
آن شكل مي گيرد كه در يك كلام تشكيل جبههاي فراگير به منظور برپايي جامعه
فراگير توحيدي است.
البته احياء ولايت حقه و تشكيل جامعه بر محور آن،
شكلهاي مختلفي در طول تاريخ به خود گرفته است. اين اجتماع از مجالس ذكر
معارف اهل بيت تا ساماندهي جامعه تشيع بر محور تفقه جامع، رو به تكامل بوده
است. جامعه شيعه در عصر حاضر به چنان مرحله اي از بلوغ رسيده كه منشأ
حركتي عظيم عليه منكر زمان يا همان تجدد گرديده است. انقلاب اسلامي،
بزرگترين معروف عصر كنوني است كه بر محور مكتب اهل بيت (عليهم السلام) پديد
آمده و مبدأ بيداري و احياء معنويت در جهان و حركت به سوي عصر ظهور گرديده
است. علي رغم ميل مستكبران عالم، ثمرات اين انقلاب عظيم كه در حقيقت بر
محور عاشورا شكل گرفته است روز به روز آشكارتر مي شود.
امروزه اهداف
معمار كبير انقلاب كه فرمودند: ما از طريق انقلاب سه هدف اساسي « ايجاد
حكومت اسلامي در ايران»، « ايجاد بيداري اسلامي در دنياي اسلام» و « احياء
معنويت در جهان و حركت به سمت عصر ظهور» را تعقيب مي كنيم، محقق شده است.انقلاب اسلامي به عنوان تنها انقلاب دوران معاصر، به دنبال گشودن مسيري الهي در مقابل مسير ظلماني تجدّد، براي نجات بشريت است.
الزامات ادامه مسير انقلاب اسلاميبراي
به سرانجام رساندن معروف بزرگ اجتماعي(انقلاب اسلامي) در تقابل با منكر
بزرگ اجتماعي (تجدد)، بايد برنامهريزي و نهادسازي در مقياس جامعه جهاني
صورت گيرد؛ به عبارت ديگر، بايد تلاش كرد تا شجره ی طيبه انقلاب اسلامي در
برابر شجره خبيثه ی تجدد به يك تمدن غالب جهاني تبديل شود و آهنگ زندگي بشر
را آهنگ توحيد و خداپرستي ببخشد. «تكليف اجتماعي» در تفاوت با
تكاليف كفايي، مجموعهاي از فعاليت هاي جمعي است كه در آن همه آحاد جامعه
به نحو مشاع موظف به انجام فعاليت هايي به هم پيوسته هستند. امر و نهي
اجتماعي در آن نيز مانند ظروف به هم پيوسته داراي ثواب و عقاب مشاع است.
«حسنات الامام العادل تغمز سيئات اوليائه وسيئات الامام الجائر تغمز حسنات
اوليائه». ثواب امام، همه امت را احياء مي كند. اين همان عبادت مشاعي است
كه انسان در ثواب ولي خود شريك است.
آمده است كه جناب جابر هنگام زيارت
سيدالشهداء فرمودند: ما در ثواب اين شهداء شريك هستيم، زيرا نبي اكرم (صلي
الله عليه و آله و سلم) فرمودند: اگر كسي عمل قومي را دوست بدارد، در ثواب
آن شريك است. بنابراين محبت، رابطة حقيقي ايجاد مي كند و از اين طريق
فيوضات جاري مي شود.
شاخصه هاي امر به معروف و نهي از منكر سيد الشهداء (عليه السلام)از
آنجا كه اقامه معروف، آن هم در مقياس گسترده ی تاريخ، تنها از طريق امر به
معروف لساني ممكن نيست، سيد الشهداء (عليه السلام) با انجام مجموعهاي از
رفتارها و اعمال بي بديل و استثنايي خود در روز عاشورا، به امر به معروف و
نهي از منكر پرداختند.
تفاوت منطق نظر و منطق عمل را ميتوان در فرازهايي از زيارت غديريه به خوبي دید؛
«فَما تَناقَضَتْ أَفْعالُكَ وَلا اخْتَلَفَتْ أَقْوالُكَ ».
در تمامي موضعگيريها و رفتارهاي اميرالمؤمنين (عليه السلام) از آغاز تا
پايان، ذرهاي اختلاف و دوگانگي وجود ندارد. بنابراين مجموعه اي از افعال
و رفتاري كه از ساحت مقدس امام (عليه السلام) صادر مي شود، تاريخ را تحت
تأثير قرار مي دهد؛ اين همان منطق عمل است. سيد الشهداء (عليه السلام) با
فعل خود، صحنه درخشان و بيبدليل عملي را به نام حادثه عاشورا بر بلنداي
تاريخ آفريدند كه با وعظ و سخنراني و كتاب قابل مقايسه نيست.
ماهيت
عيني حادثه عاشورا موجب شده كه اين حادثه، مبدأ ارتقاء وجدان بشري در طول
تاريخ گرديده و در نتيجه بشر را از دستگاه ولات جور عبور دهد. عاشورا نهي
از منكر هماهنگ قلب و انديشه و عمل است كه مبتني بر منطق عمل سيدالشهداء
(عليه السلام) رقم خورده و محور هدايت كل تاريخ گرديده است.بنابراین
اولاً مقياس هدف سيد الشهداء (عليه السلام) در اصلاح، مقياس امت اسلامي
است، ثانياً ايشان به دنبال اصلاح تمامي لايههاي حيات امت هستند. به عبارت
ديگر سيد الشهداء (عليه السلام) در پي اقامة «الوهيت، ولايت و شريعت» الهي
در گسترة تاريخ هستند. اصلاح يك امت، با كفر ورزیدن به طاغوت آغاز مي شود؛
در صورت كفر بالطاغوت، سير در نور و فضاي نوراني آغاز مي گردد؛
«اللّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُواْ يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّوُرِ» حيات چنين جامعهاي حيات طيبه و مناسبات آن، مناسبات نور خواهد بود.
فساد و منكر پيش از عاشورا، موضوع اصلي اصلاح سيد الشهداء (عليه السلام)امت
اسلامي پس از نبي اكرم از توحيد اعراض كرده و به بت پرستي روي آوردند.
فساد اجتماعي آن دوران، تغيير محور ولايت و سرپرستي و در نتيجه قطع رابطة
شريعت با الوهيت بود. اگر گفته مي شود، امام، «وجه الله»، «باب الله» و
يا «سبيل الله» است، به اين معني است كه همة مناسك الهي از طريق امام
(عليه السلام) واقع ميشود. اين رابطه پس از رحلت نبي اكرم (صلي الله عليه و
آله و سلم) قطع شد.
از اين رو اولين مرحله از اصلاح امت، احياء حقيقت توحيد در ارواح و بازگرداندن امت از شرك است؛
« فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنْ بِالله»؛
از سوي ديگر، ورود به وادي توحيد نيز جز از طريق ولايت معصومين ممكن نيست.
دو حديث «كلمه لا اله الا الله حصني ...» و «ولايت علي بن ابيطالب حصني
...» منظور از ولايت، همان ولايت الله است؛ «ولايتنا ولايت الله التي لم
يبعث نبياَ قط الا بها». احكام نيز ملاكي ندارد جز اين كه انسان را وارد
وادي ولايت مي كنند و طريق نيل به توحيد هستند. چه آنكه محرمات نيز انسان
را وارد محيط ولايت ائمه جور مي كنند و سپس به استبكار علي الله مبتلا مي
گردانند.
بنابراين اصلاح امت توسط سيدالشهداء (عليه السلام)، همان
اقامة «توحيد، ولايت و شريعت» در همه ی لايههاي حيات اجتماعي است. اصلاح
امت، به معني وحدت تاريخي جامعه مؤمنين و حركت تدريجي آن به سوي خلوص است.
اين خلوص در عصر ظهور و رجعت به نقطه كمال خود مي رسد. در اين اصلاح، جامعه
اي شكل ميگيرد كه «حتي تكون اعمالي و اورادي كلها ورداً واحداً و حالي في
خدمتك سرمداً». امتي كه بر محور امام (عليه السلام) مشغول يك سجده است و
نماز جماعتي مي خوانند كه امام آن، نبي اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم)
هستند.
اصلاحي كه وجود مقدس حضرت سيد الشهداء دنبال مي كردند، اصلاح در
امّت جد بزرگوارشان حضرت ختمي مرتبت نبي اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم)
بود. امتي كه بر محور نبي اكرم شكل گرفت، پس از رحلت ايشان، توسط عدهاي به
سوي افساد سوق داده شد. امّا امام حسين (عليه السلام) با هدف خرق اين حجاب
و دعوت دوبارة امت، به نور توحيد و نور نبي اكرم (صلي الله عليه و آله و
سلم) در ظاهر و باطن آن، حادثه عاشوار را رقم زدند. به تعبیر ديگر ايشان به
دنبال احياء الوهيت خداوند متعال و ولايت و شريعت نبي اكرم (صلي الله عليه
و آله و سلم) در امت اسلامي بودند. اين مقياس از اصلاح كه وجود مقدس حضرت
سيدالشهداء پرچمدار آن است، جز با امر به معروف و نهي از منكر كه پايگاه آن
منطق عمل باشد، ممكن نيست. ولات استبكار كه به دنبال اقامه كفر هستند به
نحوي كفر خود را در لباس نفاق و خلافت به درون امت رسوخداده اند، كه جز با
امر به معروف و نهي از منكر به وسيله ی يك منطق عمل، آن هم تنها از طريق
يك ولي الهي تاريخي قابل اصلاح نيست. البته اهل نظر و زبان نيز در تحقق
اصلاح سهيم هستند امّا سهمي اندك دارند.
از اين رو دستيابي به چنين اصلاحاتي، جرياني همچون عاشورا و ادامه آن را مي طلبد.
بنابراين
مي توان گفت عاشورا ليله القدر امت اسلامي است. همه اصلاحات در امت
اسلامي، از عاشورا ناشي مي شود. عاشورا مبدأ تهذيب فردي، اجتماعي و تاريخي
انسانها و نقطة احياء معنويت و حقيقت ولايت نبي اكرم (صلي الله عليه و آله
و سلم) است.اصلاحات دروغين در دستگاه استكباردر برابر جريان عبادت و بندگي، جبهه ی باطل نيز مدعي اصلاحات است.
«وَمِنَ
النَّاسِ مَن يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيُشْهِدُ
اللّهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ» بر اساس
اين آيه شريفه سخن عدهاي از مردم درباره ی دنيا اعجاب انگيز است. آنها به
گونه اي از دنيا سخن مي گويند كه تعجب انسان را نسبت به دنيا به دنبال مي
آورد و يا اعجاب به دنيا ايجاد مي كند. اين عده مجموعهاي از ادعاهاي به هم
پيوسته و هماهنگ و تأثير گذار را ارائه ميدهند اين ادعاها مانند ادعاهاي
تمدن امروزين و طرفداران آنهاست كه با ادعاي اصلاح، بيشترين فساد را بر مي
انگيزند. اينان سخت ترين دشمنان هستند چرا كه چون هدف و روش اصلاح آنها، با
راه و طريق انبياء متفاوت است.