پیشنهاد قانونی شدن تنبیه بدنی!

به گزارش پایگاه 598 به نقل از وطن امروز، طی ماه‌های گذشته خبرهای گوناگونی مبنی بر تنبیه شدید بدنی دانش‌آموزان در گوشه و کنار کشور رسانه‌ای شد و موجی از نگرانی را در والدین ایجاد کرد. در برخی موارد حتی دانش‌آموزان تنبیه شده سر از بیمارستان در آورده و مجبور به گذراندن طی دوران درمان به جای واحدهای درسی شده‌اند. این در حالی است که علاوه بر آسیب جسمانی، تنبیه بدنی مشکلات روحی- روانی بسیاری را برای دانش‌آموزان در پی دارد و نباید برای گسترش این شیوه تربیتی هیچ نوع مجوزی صادر شود اما به نظر می‌رسد واکنش وزارت آموزش‌وپرورش نسبت به این موضوع که استفاده از تنبیه را به عنوان یک اصل در تعلیم و تربیت عنوان کرده به نوعی صدور مجوز برای ادامه‌دار شدن تنبیه بدنی در مدارس باشد!

 جوابیه آموزش‌وپرورش به خانه ملت
چندی پیش خبرگزاری خانه ملت گزارشی مبنی بر انتقاد از بروز رفتار تنبیهی در مدارس را منتشر کرد که مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش‌وپرورش جوابیه‌ای را در واکنش به این موضوع منتشر کرده است. در بخشی از این جوابیه اشاره شده است یکی از مسائل بسیار مهم تربیتی در آموزش‌وپرورش کودکان و نوجوانان، مساله تشویق و تنبیه است. این موضوع از دیرباز توجه متخصصان تعلیم و تربیت و روانشناسان، اولیا و مربیان را به خود جلب کرده است.

 تنبیه عاملی برای کنترل رفتار!
در بخش‌هایی از این جوابیه و در تعریف تنبیه عنوان شده که در روانشناسی هر نوع محرک بیزارکننده‌ای که در کاهش پیروی یا وقوع رفتاری،‌ اثری فوری اما موقتی داشته باشد تعریف کرده‌اند. تنبیه تحریکی است دردناک که به خاطر انجام رفتاری خاص از طرف ارگانیسم دریافت می‌شود و عاملی است برای متوقف کردن یا جلوگیری از بروز آن پاسخ. امروزه معمول شده تنبیه در مدارس محکوم و فقط روش‌های تشویقی و تقویت‌های مثبت تبلیغ شود و اگر معلمی از روش‌های تنبیهی درباره بعضی از دانش‌آموزان اقدام کند (که البته هدف از این کار معلم هم اصلاح رفتار ناشایست دانش‌آموز است) حرکت وی از نظر همه مردم عادی و همه مدیران  و حتی صاحب‌نظران محکوم می‌شود و بدترین کلام‌ها نثار معلمی می‌شود که برای اصلاح رفتار دانش‌آموزان اقدام به تنبیه کرده است و این معلم در هر جا که بخواهد از خود دفاع کند، محکوم است زیرا قانون وی را از چنین حرکتی منع کرده است.

 پیشنهاد قانونی شدن تنبیه!
از دیگر نکات تامل‌برانگیزی که در متن این جوابیه مشاهده می‌شود پیشنهاد برای قانونی شدن موضوع تنبیه بدنی است. در بخش دیگری از جوابیه اشاره شده درست است که تنبیه توصیه نمی‌شود و مدرسه و معلم باید تا می‌تواند از روش‌های تقویت مثبت استفاده از اصل سرمشق یا نمونه خوب، اصل اشباع و حذف پاداش‌ها در تعلیم و تربیت استفاده کند، اما این اصل هم باید مورد قبول مدرسه، خانواده، قانون (پیشنهاد می‌شود در تدوین قوانین تنبیهی توسط نمایندگان محترم خانه ملت طرفین موضوع به یک اندازه مدنظر باشند) و محققان قرار گیرد که با اینکه هیچ یک از روش‌های تنبیهی توصیه نمی‌شود، اما به هر حال برای جلوگیری از بعضی رفتارهای پرخطر و بسیار ناشایست، می‌توان از اصل تنبیه در تعلیم و تربیت استفاده کرد زیرا ممکن است تنبیه تنها راهی باشد که کودک یا نوجوان را وادار به انجام دادن رفتار دیگری غیر از رفتار نامطلوب کند، امکان دارد که رفتار نامطلوبی در طول زمان آنقدر تحکیم یافته باشد که جز با تنبیه کردن نتوان نوجوان یا جوان را به انجام دادن رفتار دیگری وادار کرد.

 تشدید اعمال خلاف دانش‌آموزان
این در حالی است که به نوع دیگری آموزش‌وپرورش تنبیه بدنی را مورد تایید قرار داده است. در این جوابیه با استدلال ضعیفی تحت عنوان ناکارآمد بودن روش‌های بازدارنده فعلی مانند اخراج از مدرسه و تذکر شفاهی به نوعی تنبیه بدنی را برای جلوگیری از اشتباهات دانش‌آموزان لازم جلوه داده‌اند. در بخش پایانی این جوابیه قید شده است که مدارس باید در مقابل قانون‌گریزان و خلافکاران فقط به تذکر شفاهی و تذکر کتبی و اطلاع به خانواده و معرفی به هسته مشاوره اداره و حداکثر 3 روز اخراج از مدرسه اکتفا کنند و در نهایت اگر خلاف  دانش‌آموزی خیلی آزاردهنده باشد به پیشنهاد مدرسه و تصویب اداره آموزش‌وپرورش اقدام به تعویض مدرسه دانش‌آموز خلافکار می‌شود. انجام این روال اداری و طولانی بودن زمان تصمیم‌گیری به این نتیجه منتهی می‌شود که دانش‌آموز خلافکار و دوستانش متوجه می‌شوند همه این قوانین بی‌اثر و طبل توخالی است که هیچ اثری بر رفتار بد دانش‌آموزان نمی‌گذارد بلکه او را در تشدید اعمال خلاف تشوق می‌کند.

ناامیدی والدین از آموزش‌وپرورش
به باور کارشناسان، هر نوع توهین و بی‌احترامی به دانش‌آموزان می‌تواند اثرات روانی بسیاری به همراه داشته باشد چه رسد به اینکه پای تنبیه بدنی نیز به مباحث تعلیم و تربیت باز شود. انجام تنبیه بدنی در هر حد و اندازه‌ای که باشد علاوه بر جراحات و آسیب‌های جسمی که برای دانش‌آموز تنبیه‌‌شونده در پی دارد باعث ایجاد تاثیرات سوء روانی بر سایر دانش‌آموزان می‌شود، از این جهت انجام چنین رفتاری از نظر علمی و منطقی غیرقانونی اعلام شد اما با توجه به دیدگاه تازه وزارت آموزش‌وپرورش به مقوله تنبیه بدنی به نظر می‌رسد این وزارتخانه بیش از آنکه در دفاع از دانش‌آموزان برآمده باشد بیشتر به دنبال راهی برای قانونی جلوه دادن تنبیه بدنی در مدارس است؛ موضوعی که به نوعی امید والدین را از این وزارتخانه ناامید کرد.