وی افزود: کنفرانسها به تنهایی قادر نیستند تفرقه دنیای اسلام را به وحدت جهان اسلام تبدیل سازند. وحدت نیاز به سعه صدر دارد. وحدت نیاز به شناسایی یکدیگر و مدارا دارد که اگر ما راه مذاهب را از طرق مختلف به سمت هدف واحد ببینیم آن وقت وحدت شدنی است، اما اگر مذاهبی را در مسیر اهداف و مذاهبی را معکوس در مسیر دوری از اهداف تلقی کنیم و ببینیم وحدت حاصل نخواهد شد.
رئیسجمهور با بیان اینکه اگر کسی مسیری را به حق انتخاب کند و فکر کند که حق است اما اشتباه و خطا هم کند او معذور است تصریح کرد: اگر ما مذاهب را حداکثر این چنین ببینیم و اگر ما این چنین ببینیم که هدف و مراد اطاعت از خدا است اما اگر اساس را باطل ببینیم آن وقت هر گروهی که باشد وحدت ایجاد نخواهد شد. البته معنای این حرف این نیست که مذاهب اسلامی دست از مذهب خود بردارند و مناسک فقه را طبق فقه خود عمل نکنند اما همه را به عنوان راهروان مسیر و سیره پیامبر ببینیم.
روحانی اضافه کرد: اگر باور کردیم که ما مقصد و راههای متعدد داریم اما نهایت آن راهها قرآن مجید تسلیم در برابر اسلام و پیروی از سیره پیامبر است، آن وقت وحدت امکان پذیر خواهد بود.
به گفته رئیسجمهور وحدت تنها با گفتن و تکرار کلمه وحدت و حتی اعتصام به حبل الله در بیان ایجاد و حاصل نمیشود.
وی گفت: باید همه سازوکار را در مسیر وحدت در نظر بگیریم و اگر یک کانال تلویزیونی به نام دفاع از شیعه و یا دفاع از اهل سنت در دیگر مذاهب میایستد با صدای واحد آن را محکوم کنیم.
روحانی با بیان این سوال که آیا امکان پذیر است که یک گروه همواره ایثار کند و گروه دیگر همواره مطالبه کند و یا اینکه هردو باید ایثار و فداکاری کنند اظهار داشت: در یک جمع و جامعه اسلامی همه مسلمانان و مذاهب شریک و سهیم در حکومت باشند راه وحدت هموار خواهد بود. نمیتوان با گفتن و شعار دادن و تکرار جمعها و برگزاری کنفرانسها به وحدت یگانگی و یکپارچگی دست یافت. باید همکاریهای اسلامی را آغاز کنیم اگر مذاهب مختلف همکاری را شروع کردند و حتی در نوشتن تفسیر و تاریخ مشترک و فقه مشترک به نقطه نظر برسند و اگر همکاریها در زمینه مسائل اجتماعی و فرهنگی آغاز شود میتوانیم به سمت وحدت حرکت کنیم.
وی تصریح کرد: اگر در کتابهای دبستانی همدیگر را به وحدت بشناسیم و مذاهب اسلامی را به عنوان شاخهها و شعبههای یک دین به رسمیت بشناسیم و بناست به وحدت برسیم باید در دانشگاهها و حوزههای علمیه و مدارس دینی همدیگر را به رسمیت بشناسیم.
رئیسجمهور با بیان اینکه معنای وحدت این نیست که کسی از مسیر خود دست برمی دارد بلکه معنایش سعه صدر مدارا و جوانمردی است گفت: وحدت یعنی اینکه همدیگر را به عنوان مسلمان بشناسیم که الا اله الا الله ادامهاش فلاح است. ذلالت نیست و آنهایی که الله را به عنوان تنها فرمان خداوند میداند و از آن اطاعت میکنند در مسیر فلاح و رستگاری هستند.
روحانی با بیان اینکه امکان پذیر نیست که جهان اسلام در مسیر وحدت حرکت کند اما سیاسیون و رهبران کشورهای اسلامی این واقعیت را در زمان و عمل نپذیرند گفت: مگر ممکن است دو جمع مسلمانان با هم متحد شوند اما در منافع ملی مقابل یکدیگر بایستند. اگر وحدت دنیای اسلام را میخواهیم باید تضاد منافع را از بین ببریم و اگر وحدت میخواهیم باید تهدیدات مشترک جهان اسلام را برای یکدیگر تبیین کنیم و آن را تهدیدات همه بدانیم.
وی ادامه داد: اگر بناست به وحدت دنیای اسلام برسیم باید منافع مشترک اسلام را تبیین کنیم و قبول کنیم که وحدت و اتحاد به نفع همه کشورهای اسلامی خواهد بود.
به گفته رئیسجمهور کشورهای اسلامی نه تنها در برابر یکدیگر مسئولند بلکه در برابر سرزمین، آب و خاک و حتی حیوانات که در کشورهای اسلامی زندگی میکنند مسئولیت دارند. که اگر احساس مسئولیت عمومی باشد آن وقت ویرانی حلب را ویرانی ریاض خواهیم دانست، ویرانی موصل را ویرانی اردن و ویرانی شهرهای لبنان را ویرانی شهرهای پاکستان خواهیم دانست.
روحانی با بیان این مطلب که حتی ما در برابر تک تک ساختمانها و آثار تمدنی دنیای اسلام مسئولیت داریم گفت: اینکه برخی در برابر ویرانی خانهها و شهرها به نام دین و خلافت سکوت میکنند بگذریم که برخی کشورها به برخی قاتلان پستتر از بهائم(حیوانات وحشی) کمک و یاری میرسانند و به آنها پول و اسلحه میدهند.
وی ادامه داد: آیا برای ما قابل قبول است سالها و سالها فلسطین زیر بمباران وحشیانه صهیونیستها قرار داشته باشد و آیا برای دنیای اسلام قابل قبول است که ملتی 66 سال از وطن و دیار خود آواره باشد. آیا قابل قبول است که سالها لبنان و سوریه در جنگ و کشتار و ویرانه باشد؟ آیا برای ما قابل قبول است که صلاحالدین، نینیوا، موصل، شمال و غرب عراق در هجوم وحشیان باشد آیا برای دنیای اسلام قابل قبول است که پاکستان افغانستان و یمن در مسیر تنازع و کشتار توسط گروههایی به نامهای مختلف باشد؟ اگر ما به دنبال وحدت در دنیای اسلام هستیم باید برای ما سنی در غزه علوی در دمشق زیدی در یمن کرد در شمال عراق در سراسر دنیای اسلام همه و همه را امت واحده بدانیم.
رئیسجمهور گفت: اگر ما غم همه مسلمان را غم خود بدانیم آنگاه وحدت در دنیای اسلام امکان پذیر است که گروهی غارتگر به نام دین و اسلام با دنیای اسلام چه کردند نه تنها با مردم موصل با لبنان و افغانستان بلکه با آبروی پیامبر گرامی اسلامی چه کردند.
روحانی با تأکید براینکه ما راه نجاتی جز اسلام و قرآن پیش روی ما قرار ندارد گفت: گروهی مزدور با چهره پیامبر و آیات نورانی قرآن چه کردند و از کشته شدن بیگانگان بدتر اینکه آبروی اسلام و پیامبر عظیمالشأن اسلام را سربریدند همه باید دست به دست هم دهیم تا برای وحدت امت اسلام تلاش کنیم و بیاییم سید جمال، عبدل، مرحوم بروجردی را از نو زنده کنیم. بیایم امام خمینی را از نو زنده کنیم و در شرایطی که قرار داریم مسیر وحدت، اتحاد و یکپارچگی و یگانگی را برگزنیم و به آن افتخار کنیم.
وی با بیان اینکه جوانان مسلمان در دنیای شرق و غرب از کار یک گروه هتاک به اسلام و آدم کشی آن گروه احساس شرم میکنند خاطرنشان کرد: باید اسلام رحمانی معتدل و اعتدالی را به جهان معرفی کنیم و در برابر افراط و خشونت ایستادگی کنیم و به دنیا بگوییم اسلام دین افراط و خشونت نیست. اسلام دین مماشات و مدارا است.
به گفته رئیسجمهور جمهوری اسلامی ایران به عنوان قدرت بزرگ منطقهای جهان اسلام با راهبری رهبری عظیم الشأن انقلاب از هر گروه مسلمان و هر ملت مسلمانی که در برابر خشونت، افراط و ترور بایستد و مبارزه کنند آنها را حمایت میکند چه غزه باشد چه دمشق چه موصل چه کردستان چه افغانستان و چه پاکستان و چه هر جای دیگری باشد. جمهوری اسلامی ایران در برابر مسلمانانی که برای آزادی سرزمینشان در برابر غاصبین میجنگند و مبارزه میکنند در کنار آنها خواهد بود و از آنها دفاع خواهد کرد.
روحانی در بخش پایانی سخنانش با بیان این مطلب که دنیای استکبار به دنبال ایجاد تفرقه و روبروی هم قرار دادن ملل اسلامی است، تا برما حکومت و صیادت کنند خاطرنشان کرد: باید امروز برای منافعمان منافع دنیایمان و منافع آینده فرزندانمان در کنار یکدیگر قرار گیریم و دست به دست هم دهیم و از اختلاف و تفرقه دست برداریم از مسائل کوچک بگذریم و به مسائل مهم نگاه کنیم.