از زمانی که وزرای دفاع انگلیس و بحرین توافقنامه نظامی احداث پایگاه دریایی لندن در «بندر سلمان» بحرین را امضا کردند، گروههای مختلف واکنشهای زیادی به بازگشت «روباه پیر» به خلیج فارس نشان دادهاند.
در حالی که انقلابیون بحرین این توافقنامه را «توافقنامه سیاه» میدانند و روزنامه انگلیسی «ایندیپندنت» آن را حقالسکوت آل خلیفه به سکوت لندن در برابر نقض حقوق بشر در منامه تفسیر کرد. اکنون یکی از ماموران سابق ام.آی.5 ابعاد تازهای از این توافقنامه را فاش کرده است.
«آنی ماکن» افسر اطلاعاتی سابق ام.آی.5 انگلیس که به همراه همسر خود این نهاد اطلاعاتی را ترک کرده و دست به افشاگری زده است در گفتوگو با مشرق در مورد هزینههای احداث پایگاه دریایی انگلیس در بحرین گفت: «بحرین هزینههای احداث این پایگاه را تقبل کرده است، به احتمال زیاد آمریکا نیز از پشت پرده هزینههای جاری نگهداری پایگاه را میپردازد، چرا که دست انگلیس برای هزینهها کاملا بسته است. در انگلستان مجبور شدند به شدت از بودجه ارتش کم کنند تا کشور بتواند سر پا بایستد.
"آنی ماکن" همچنین در پاسخ به سوالی در مورد ارتباط بین خروج احتمالی آمریکا از بحرین و تاسیس اولین پایگاه انگلیس در خلیجفارس پس از 43 سال گفت: در حال حاضر، انگلیس سگ دستآموز سیاست خارجی آمریکاست.
این مامور سابق انگلیس در این گفتوگو
بحران مشروعیت آل خلیفه را یکی از دلایل اصلی اعطای امتیاز احداث پایگاه
به انگلیس در خاک بحرین دانست و تاکید کرد: «کارنامه حقوق بشری بحرین سیاه
است. اگر این کشور حتی در ظاهر هم که شده با انگلیس و آمریکا روابط حسنه
داشته باشد، دستکم موارد حقوق بشری خود را میتواند حل شده بداند!»
به علت کاهش نیروهای نظامی آمریکا در عراق و افغانستان از یک سو و احساس ناامنی مقر فرماندهی آمریکا در خاورمیانه از سوی دیگر، مدتهاست که مسئله جابهجایی ناوگان آمریکا در خلیج فارس در محافل اطلاعاتی و نظامی این کشور مورد بحث بوده است. تحولاتی که اخیراً در بحرین رخ داد، آمریکاییها را برای خروج از این کشور مصممتر کرد. در عین حال، بعید به نظر میرسد که آمریکاییها به طور کامل منطقه را ترک کنند، بلکه ممکن است مقر ناوگان پنجم نیروی دریایی این کشور از منامه به جزیره "سوکوترا" در دهانه بابالمندب در جنوب یمن منتقل شود. توسعه و گسترش پایگاه هوایی آمریکا که اخیراً در جزیره سوکوترا انجام شده نیز این احتمال را تقویت میکند.
از سوی دیگر، انگلیسیها وانمود میکنند که به دنبال گسترش حضور نظامی خود در منطقه هستند، اما شکی نیست که این کشور توان و ظرفیت کافی را ندارد که بتواند حضور گسترده و طولانیمدت نظامی در منطقه داشته باشد. به نظر نمیرسد آنچه در قرارداد بین وزیر خارجه انگلیس و وزیر خارجه بحرین مطرح شده است، ماهیت نظامی داشته باشد، بلکه عمدتاً ماهیت سیاسی، اطلاعاتی، و امنیتی داشته است.
سوالی که به ذهن خطور می کند این است که آیا خروج آمریکاییها از بحرین و تأسیس اولین پایگاه انگلیس در این کشور و خاورمیانه پس از ۴۰ سال به هم ربط دارند ؟
به نظر می رسد آمریکا و انگلیس به دنبال تسخیر منابع انرژی در منطقه هستند. دولتهای خلیجنشین از پشت صحنه به این دو فشار آوردهاند تا خط لوله نفت و گازشان به اروپا برسد و در عین حال روسیه را از دور خارج کنند. از طرفی، آمریکا و انگلیس بهدلیل اینکه نمیخواهند مناسبات قوی اقتصادی و دیپلماتیک خود را با دولتهای خلیجنشین از دست بدهند، کاملاً گوش به حرف این دولتهاست. همچنین کوتاه شدن دست روسیه از اروپا نیز تأمینکننده منافع این دو کشور است.
اشتباه محاسباتی آنها اینجاست که روسیه به صادرات انرژی به اروپا نیاز ندارد. در عوض، میتواند جهت حفظ ثبات اقتصادیش با ایران و چین قرارداد ببندد. در این میان، تنها بخشی که متضرر میشود، اقتصاد کشورهای اروپایی است که تاکنون با انرژی ارزان روسیه تأمین میشدند.