اگر ایران پیر شود، دچار سقوط اقتصادی میشویم/ رکود، تورم، تعطیلی واحدهای اقتصادی بخشی از مشکلات ناشی از پیری است

به گزارش سرویس اجتماعی پایگاه 598،حدود یک سال پیش بود که رهبر معظم انقلاب پیامی را به همایش ملی «تغییرات جمعیتی و نقش آن در تحولات مختلف جامعه» ارسال کرد. رهبر انقلاب در این پیام فرزند آوری را بسیار اساسی دانستند و برای حل مشکل پیری جمعیت کار علمی را در دانشگاه ها خواستار شدند " مسئله نمای جوان برای کشور یک مسئله ی اساسی، مهم و تعیین کننده است و کشورهایی که در دنیا دچار پیری جمعیت شده‌اند به دشواری راه علاجی برای مشکلات ناشی از آن یافته‌اند که لازم است برای حل این مشکل کار علمی، عمیق و اساسی صورت پذیرد".

اما پیری جمعیت به چه معنا می باشد؟ سالمندی جمعیت به‌ این معناست که نسبت افراد سالخورده به کل جمعیت در حال افزایش باشد. این نسبت در کشورهای رو به سالمندی 7 تا 14 درصد و در کشورهای سالمند 20 درصد را تشکیل می دهد که در جامعه کنونی ایران این آمار 8 درصد می باشد. طبق آمار های سازمان ملل در سال 2012، كشور ایران در سال 2050 میلادی (1430 شمسی) جزء پیرترین كشورها و از میانگین سنی جهان، آسیا، آمریكا، كانادا، آمریكای لاتین و رژیم صهیونیستی هم پیرتر خواهد بود. این در حالیست كه در زمان انتشار این آمار (2012)، كشور ما 8 درصد جمعیت سالخورده داشته است.

برخی جمعیت‌شناسان بر این اعتقاد هستند که باید برای جلوگیری از وقوع پدیده سالمندی سیاست‌های افزایش جمعیت در کشور ترویج شود؛ ولی برخی دیگر چنین عقیده‌ای ندارند و می‌گویند «افزایش کیفیت» زندگی از «افزایش کمیت» جمعیت مهم‌تر است. اما اکثر کارشناسان معتقدند که مسئله پیری جمعیت خطراتی را متوجه جامعه می کند و مسئله بسیار مهم تر اینکه تاثیرات پیری جمعیت همگی قابل پیش بینی نیستند. بالا رفتن سن جوامع چالش‌های جدی و ریشه‌ای غیر قابل پیش بینی را به وجود می‌آورند زیرا افراد سالخورده نیازهای متفاوتی را دارا می باشند.

یکی از خطرات قابل پیش بینی که پیری جمعیت آن را به بار می آورد مسئله اقتصاد و توسعه اقتصادی می باشد. کاهش نیروی کار و یا جمعیت فعال که در نتیجه با کاهش شمار مالیات دهندگان موجب کاهش درآمد دولت ها می شود. جنبه دیگر افزایش جمعیت سالخورده کاهش نیروی کار و در نهایت افزایش مصرف که موجب کاهش صادرات و افزایش واردات خواهد شد و در آخر به بدهی های خارجی کشور می انجامد.

بخش کشاورزی که از اساسی ترین بخش های هر اقتصادی است نیز مورد تهدید پیری جمعیت می باشد. شاغلان در بخش كشاورزی در سال های اخیر به طور قابل ملاحظه ای به سالخوردگی گراییده اند و مهم ترین نتایجی كه سالخوردگی جمعیت برای بخش كشاورزی به دنبال خواهد داشت عبارت است از : كاهش بهره وری، به خطر افتادن امنیت غذایی، وابستگی كشور به مواد غذای و نیاز به واردات این مواد از خارج، عدم پذیرش نوآوری و فناوری نوین در عرصه تولیدات كشاورزی و دامی. به این مشکلات باید مهاجرت از روستا ها به شهر ها که خود یک معضل جدی است را نیز اضافه کرد.

پیری جمعیت حتی بر قیمت دارایی ها نیز تاثیر می گذارد. قیمت دارایی‌ها با توجه به اینکه سالخوردگان اقدام به فروش دارایی‌های خود می‌کنند، کاهش می یابد و برخی تحلیلگران پیش بینی کرده‌اند که با توجه به کاهش تقاضا در بین سالخوردگان متولد پس از جنگ جهانی دوم، بازار ساخت مسکن شاهد رکود خواهد بود.

جمعیت شناسان معتقدند که کمیت و بعد از آن کیفیت باید توامان با یکدیگر حرکت کند و نگاه هر جامعه ای باید به سمت افزایش کمیت باشد تا بتواند در آینده نزدیک در نقشه های جغرافیایی باقی بمانند.