شاخص های مورد نیاز وزیرپیشنهادی علوم

ویژگی های مربوط به وزراء را می توان به دو دسته تقسیم کرد. اول ویژگی های مشترک که همه وزراء باید داشته باشند و دومی ویژگی هایی است که به وزارت خانه ها و تخصص هایی که هر وزیر نیاز دارد؛ مربوط می شود.

ویژگی های مشترک بین همه وزراء

گرایشات اسلام ناب محمدی

وزیر دولت اسلامی باید در اولین گام خود فردی مسلمان و مومن باشد. در صورتی که وزیر دولت اسلامی با گرایشات اسلام ناب نباشد وزارت خانه خود را برخلاف تعلیمات اسلامی اداره خواهد کرد و این سبب می شود تا دولت اسلامی از اهداف خود دور شود. این امر در وزارت علوم که مرکزی تربیتی است اهمیت ویژه ای می یابد. امام خمینی در خصوص اهمیت دانشگاه اسلامی می فرمایند: «دانشگاه مرکز سعادت و در مقابل، شقاوت یک ملت است. از دانشگاه باید سرنوشت یک ملت تعیین شود . دانشگاه خوب یک ملت را سعادتمند می کند و دانشگاه غیر اسلامی، دانشگاه بد یک ملت را به عقب می زند.» پس وزیر علوم باید خود با عقیده راسخ به اسلام ناب محمدی باشد تا بر اساس آن جهت گیری دانشگاه ها را در این راستا قرار دهد و به این ترتیب نیروهایی با تفکرات اسلامی که بتوانند کشور را درست هدایت کنند تربیت کنند.

تعهد به انقلاب اسلامی و اصل ولایت فقیه

وزراء وزارت خانه ها باید نسبت به انقلاب اسلامی و آرمان های آن متعهد باشند و در راستای آن عمل نمایند. تعهد خود یک اصل بسیار مهم در انتخاب وزراء است زیرا در صورتی که یک وزیر تمامی ویژگی های مربوط به منصب وزارت را داشته باشد اما نسبت به کشور و انقلاب اسلامی متعهد نباشد در این صورت دلسوزی ای برای پیشرفت کشور نخواهد داشت. در این صورت یا به کشور ضربه می زند و یا آنکه در مواردی به وظایف خود در برابر کشور عمل نمی کند و آن را رها می کند. شخصی که علیه کشور اقدامی کرده باشد و یا آنکه از دشمنان کشور پشتیبانی کرده باشد شایستگی منصب وزارت را ندارد زیرا اثبات کرده است نسبت به کشور دلسوزی و تعهد ندارد. چنین شخصی حتی اگر ابراز پشیمانی کند اما باز هم پرونده او قابل تأمل بوده و نمی توان به راحتی به او اعتماد کرد. باز این مسئله در خصوص وزیر علوم که اداره ظرفیت قشر جوان و دانشجو کشور در دست اوست اهمیت ویژه ای میابد زیرا در صورتی که او نسبت به انقلاب و رهبری تعهد نداشته باشد و یا حتی زاویه داشته باشد می تواند با استفاده از این ظرفیت نیروی جوان به کشور صدمه بزند.

ایمان به پیشرفت ایران

وزیر در کشور ایران باید به اینکه ایران ظرفیت پیشرفت دارد و در حال حاضر نیز در حال پیشرفت است ایمان داشته باشد و در این راه با جدیت قدم بردارد. در صورتی که یک وزیر به چنین مقوله مهمی ایمان نداشته باشد در کار خود جدی نخواهد بود و برای اداره کشور به سمت بیگانگان خواهد رفت. وزیر علوم نیز نه تنها خود باید به چنین تفکری ایمان داشته باشد بلکه باید این تفکر را به بدنه دانشجویان نیز منتقل نماید. امام خمینی می فرمایند: «شما مى دانید بیشتر کسانى که در دانشگاه بزرگ شده اند در عین حال که بعضى از آنان نماز هم مى خوانند ولى معتقدند ایران باید زیر نظر کشورهاى بیگانه باشد. مى گویند ایران نمى تواند خودش را اداره کند. آیا ایرانى که با تمام فشارها خودش را حفظ کرده و انقلابش را به کشورهاى دیگر صادر و ملتهاى دیگر را بیدار نموده است، نمى تواند خودش را اداره کند؟»

قبول داشتن دولت

وزیری که وزرات خانه ای را در دست می گیرد باید نسبت به دولت نیز متعهد باشد. او باید رئیس جمهور را به عنوان مسئول بالا دستی خود و نماینده مردم قبول داشته باشد. در صورتی که شخصی نحوه انتخاب رئیس جمهور را قبول نداشته باشد در واقع رئیس جمهور را به رسمیت نمی شناسد. در این صورت چنین کسی در واقع دولت را به رسمیت نمی شناسد پس چگونه می تواند چنین کسی در هیئت دولت حضور پیدا کند؟ کسی می تواند در هیئت دولت نقش داشته باشد که دولت را قبول داشته باشد و به مشروعیت بشناسد. اگر کسی روند انتخابات را زیر سئوال ببرد حق ندارد در دولت دخالت نماید و اگر رئیس جمهور نیز چنین کسی را به عنوان وزیر انتخاب نماید در واقع برخلاف مصلحت خود قدم برداشته است زیرا کسی را به عنوان وزیر انتخاب کرده است که حتی رئیس جمهور را به مشروعیت نمی شناسد.

توان مدیریتی

وزیری که در جایگاه وزارت قرار می گیرد باید توان آن را داشته باشد تا بتواند یک مجموعه بزرگ مانند وزارت خانه را اداره نماید. در غیر آن صورت کارهای وزارت خانه یا انجام نمی شود و یا ممکن است به دست نا اهلان بیافتد و از این فرصت سوء استفاده کنند. در صورتی که مدیریت یک وزارت خانه ضعیف باشد افراد بالا دست و پایین دست وزیر به راحتی می توانند به راحتی امور وزارت خانه را بر اساس میل خود اداره کنند و به این ترتیب وزارتخانه دچار هرج و مرج خواهد شد.

ویژگی های خاص وزیر علوم

با توجه به نقشه جامع علمی کشور که در واقع نقشه راه وزیر علوم است و باید آن را قبول داشته باشد؛ وزیر علوم باید ویژگی های زیر را داشته باشد:

نگاه توحیدی به علم: دو ارزش بنیادین ابتدایی این نقشه «حاکمیت جان بینی توحیدی اسلام در کلیه ابعاد علم و فناوری» و «هدفمندی آخرت گرایانه علم و فناوری» است. بر اساس این دو ارزش وزیر علوم در قدم اول باید خود نگاهی توحیدی و آخرت گرایانه به علم و فناوری داشته باشد و در قدم بعدی در راستای ترویج آن در دانشگاه ها برنامه ریزی کرده باشد. تا زمانی که وزیر علوم خود نگاهی انسان محور و یا تجربه گرایانه صرف به علم داشته باشد نمی تواند چنین دیدگاهی را در دانشگاه ها رواج دهد.

عدالت محوری و دستگیری از همگان: وزیر علوم باید در حوزه علم عدالت محور باشد و عدالت علمی را در سراسر کشور برقرار کند. افراد مستعدی میان مستضعفان وجود دارند که به علت عدم بهره مندی از امکانات امکان بروز استعدادهای خود را ندارند. وزیر علوم باید در این راستا برنامه ریزی داشته باشد این دغدغه او باشد.

آزاد اندیش بودن: وزیر علوم باید خود آزاد اندیش باشد و در پی رواج دادن کرسی های آزاد اندیشه به شیوه صحیح آن در دانشگاه ها باشند. بر خلاف عقیده برخی آزاد اندیشی به معنی شبهه پراکنی در دانشگاه ها نیست. بلکه آزاد اندیشه به معنی آن است که طرفینی که هریک عقیده ای دارند و هر دو کارشناس آن مسئله هستند بیایند و در آن زمینه خاص نظر خود را بگویند سپس دانشجویان در این خصوص قضاوت کنند. برای تحقق چنین امری وزیر علوم باید خود روحیه آزاداندیشی داشته باشد و تفکر بسته نداشته باشد که فقط تفکر خود را قبول داشته باشد و منتقدین خود را تحقیر نماید و در قدم بعدی این روحیه در دانشگاه ها به وجود آورد.

احترام به محققان و آفرینش های علمی: وزیر علوم باید پژهندگان را تکریم نماید و همچنین اثرات آنها را نیز در جایگاهی که باید باشد قرار دهد. در ین صورت نخبگان در کارهای علمی خود دلگرمی بیشتری پیدا خواهند کرد. نکته دیگر تکمیل چرخه علمی در کشور است. یعنی زمینه این امر به وجود بیاید که وقتی یک محقق در موضوعی تحقیق می کند بتواند نتایج تحقیق خود را در مرحله عمل نیز ببیند. یعنی در واقع پیشرفت علوم در دانشگاه ها سبب پیشرفت صنعت و مدیریت و... جامعه نیز بشود.

تحول بنیادین در علوم انسانی بر اساس جهان بینی اسلامی

یکی از مشکلاتی که کشور از آن رنج می برد استفاده از علوم انسانی غربی است. هنوز علوم انسانی بر اساس تفکرات اسلامی و متناسب با جمهوری اسلامی به وجود نیامده است. وزیر علوم باید در این خصوص همت خاص گمارده و در این راستا قدم بردارد.

تعامل با موسسات علمی در سراسر جهان

وزیر علوم باید تعامل دانشگاه های ایران با جهان را در دستور کار خود داشته باشد تا بتواند سطح علمی دانشگاه های کشور را متناسب با جهان پیش ببرد و از آنها پیشی گیرد.

نتیجه گیری

وزارت علوم به عنوان یکی از حساس ترین وزارت خانه های کشور وظیفه تربیت و تعلیم نیروهای آینده کشور را برعهده دارد.به نظر دیدبان در صورتی که وزیر این وزارت خانه انسان مناسبی انتخاب شود می تواند اهداف و آرمان های انقلاب را در این وزارت خانه محقق نماید و نیروی کار مناسب برای اداره کشور در آینده را تربیت کند در غیر این صورت پیشرفت کشور مختل می شود. نمایندگان مردم نیز مسئولیت دارند معیارهای فوق را در گزینه های پیشنهادی از سوی دولت با دقت بررسی نمایند و به دور از ملاحظات سیاسی گزینه مناسب را انتخاب نمایند.