ارزش ریال 0/8 درصد کاهش یافت

به گزارش پایگاه 598 به نقل از اقتصاد آنلاین ؛ ایران پیش از این کاهش ارزش پول را به‌صورت یک شوک تجربه کرده است، اما افت پیشین ارزش پول ملی کشور در آن سال‌ها حاصل شوک‌های بین‌المللی و مدیریت غلط بر کشور بود و وضعیت کنونی در نتیجه کاهش قیمت جهانی نفت است که با مدیریت قابل کنترل است.

ریال ایران در سال‌های 2010 تا 2013 به ترتیب 2‌درصد، 5.1‌درصد، 13‌درصد و 32.1‌درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داده است.

براساس گزارش بانک جهانی از ماه مه (اردیبهشت) تا سپتامبر ارزش ریال ایران روندی نزولی را طی کرده است.  ارزش ریال ایران در ماه مه نسبت به ماه قبل از آن 1.7‌درصد کاهش یافته و در ماه ژوئن نیز 0.3‌درصد از ارزش ریال ایران نسبت به ماه قبل از آن کاسته شده است. ریال ایران در ماه جولای نیز 0.2‌درصد و در ماه آگوست 2.8‌درصد افت ارزش داشته است.  در ماه سپتامبر برابر با شهریور نیز ریال ایران با افت 0.8‌درصدی ارزش نسبت به ماه قبل از آن مواجه شده است. میزان افت ارزش ریال ایران کمتر از بسیاری از ارزش‌های مهم دیگر ازجمله یورو، ین ژاپن و پوند انگلیس بوده است. در بهار سال جاری بانک جهانی با انتشار گزارشی از ارزش پول کشورهای مختلف اعلام کرد که افت ارزش پول ملی ایران در مقابل دلار در سه‌ماهه اول سال 2014 معادل 50.3‌درصد بوده است این میزان افت در مقایسه با اقتصاد 20کشور دیگر جهان ایران را در رتبه اول افت ارزش پول ملی قرار داد. افت ارزش پول ملی ایران در مقابل ریال از سال 2012 آغاز شده بود و همچنان ادامه دارد و تنها در دوره‌های مختلف زمانی میزان کاهش و افت ارزش ریال در مقابل دلار نوسان دارد، اما همچنان نتوانسته است این افت را متوقف کند.

  نفت، ارزش ریال را کاهش داد

در ماه‌های گذشته کاهش قیمت جهانی نفت آغاز شده و به نزدیک 80 دلار نیز رسیده است، این در حالی است که قیمت نفت در بودجه سال 93 معادل 100 دلار تعیین شده است. افت قیمت نفت موجب کاهش درآمدهای حاصل از فروش و صادرات نفت شده است. باتوجه به آنکه عمده درآمدهای ارزی کشور وابسته به فروش نفت بوده و دولت تامین‌کننده ارز است، نتوانسته منابع ارزی بالایی وارد بازار کرده و همین امر موجب افزایش ارزش دلار در بازار و در مقابل افت ارزش ریال شده است. اما باوجود ادامه این روند دولت با مدیریت درست می‌تواند مانع از شوک‌های قیمتی در بازار ارز و افت شدید ریال شود.  دولت از محل فروش نفت باید 14‌درصد را به وزارت نفت پرداخت کند، 50‌درصد آن را برای هزینه‌های خود بردارد و سهمی را نیز به صندوق توسعه ملی اختصاص دهد. در حال حاضر باوجود آنکه قیمت پیش‌بینی شده نفت در بودجه بالاتر از قیمت نفت در بازارهاست، دولت با دست بردن در این محاسبات قادر خواهد بود مانع از ایجاد شوک به اقتصاد شده و بتواند ماه‌های مانده را با مدیریت درست پیش ببرد. دولت با حذف سهم صندوق توسعه می‌تواند در صورت ادامه روند کاهش قیمت نفت جهانی همچنان به اداره کشور بپردازد.  یکی از شانس‌های دولت در یک سال اخیر و آغاز دوران خود آن بود که باوجود امکان و انتظار برای کاهش قیمت دلار، آن را دستکاری نکرد و اجازه داد روند طبیعی قیمتی ادامه پیدا کند و به این دلیل اکنون با کاهش درآمدهای نفتی، بازار شوک‌زده نشده است. در عین حال دولت با نگاه‌ به مذاکرات هسته‌یی و امکان توافق، می‌تواند امیدوار باشد با گشایش در عرصه بین‌المللی پول‌های بلوکه‌ شده‌یی که اکنون امکان انتقال آن را ندارد وارد کشور کرده و شرایط بهتری را ایجاد کند. در عین حال بررسی میزان صادرات غیرنفتی کشور در ماه‌های اخیر نشان از افزایش حجم مبادلات و درآمدهای صادراتی حاصل از اقلام غیرنفتی دارد، که این امر با تسهیل شرایط روند بهتری نیز پیدا خواهد کرد.

  کاهش ارزش ریال دیگر تکرار نمی‌شود

افت ارزش ریال در برابر دلار تجربه اول نبوده و در سال‌های 2012 و 2013 ایران بالاترین افت ارزش پول ملی را تجربه کرد. براساس گزارش بانک جهانی در سال 2012 ارزش ریال ایران در برابر دلار 13‌درصد و در سال 2013 نیز 32.1‌درصد کاهش یافته بود.  در آن دوره زمانی به‌واسطه نوع مدیریت دولت دهم، درآمدهای حاصل از فروش نفت وارد بازار می‌شد و پس از تشدید تحریم‌ها و کاهش درآمدهای ارزی، شوک بزرگی به کشور وارد شد و افزایش قیمت دلار به‌صورت لحظه‌یی رخ می‌داد. مدیریت نادرست دولت، عدم‌شفافیت مدیران با مردم و اعلام وجود مشکلات و نااطمینانی از آینده موجب تشدید این روند شد. دولت نتوانست تغییرات ایجاد شده را مدیریت کند و در نهایت شوک ارزش ریال وارد شد و ترس از ادامه روند و عدم انتظار از بهبود شرایط به آن وضعیت دامن زد.  تغییرات کنونی اگرچه ناچیز است، اما تاثیرات آن نیز به‌دلیل متفاوت بودن نوع مدیریت و همچنین دلایل وقوع آن، چندان بازار را متاثر نکرده است.  براساس گزارش بانک جهانی ارزش پول‌های ملی کشورهای صنعتی در برابر دلار در سپتامبر ۲۰۱۴ افت 1.6‌درصدی را تجربه کرده‌اند. ارزش ریال ایران در این ماه 0.8‌درصد کاهش یافته که کمتر از افت ارزش یورو، ین ژاپن و پوند انگلیس بوده است.  متوسط ارزش پول‌های ملی کشورهای صنعتی در ماه سپتامبر 1.6‌درصد کاهش داشته که دو برابر کاهش ارزش ریال ایران بوده است.

جز پول ملی بنگلادش و یوان چین که با افزایش ارزش مواجه شده‌اند سایر ارزهای ملی مهم در ماه سپتامبر با کاهش ارزش خود در برابر دلار مواجه شده‌اند یا ارزششان تغییری نداشته است. ارزش پول ملی بنگلادش و یوان چین 0.1‌درصد رشد داشته است.  ارزش پول‌های ملی هنگ‌کنگ، ‌عربستان، مصر و سریلانکا در ماه سپتامبر نسبت به ماه قبل از آن تغییری نداشته است.  بیشترین افت ارزش در میان پول‌های ملی در این ماه مربوط به روسیه می‌شود. روبل روسیه در این ماه 3.8‌درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داده است. ارزش روبل که تحت فشار تحریم‌های امریکا قرار دارد در ماه آگوست نیز 5.1‌درصد کاهش یافته بود.  یورو نیز در ماه سپتامبر 2‌درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داده است. میزان افت ارزش برخی پول‌های ملی دیگر عبارت است از ین ژاپن 3.2‌درصد، پوند انگلیس 1.2‌درصد، رینگیت مالزی 0.1‌درصد، لیر ترکیه 2.5‌درصد، روپیه هند 0.3‌درصد ‌و روپیه پاکستان 1.6‌درصد.