بازگشت سربازان انگليس از افغانستان پس از 13 سال، بدون افتخار

حالا و با تحويل باسشن، آخرين سربازهاي بريتانيايي به خانه بازمي‌گردند اما مسئله اينجا است كه آنها بعد از 13 سال با چه دست‌آوردي بازمي‌گردند و آيا در خانه از آنها به عنوان قهرمان استقبال مي‌شود يا آن كه اين بازگشتي بدون افتخار است. شايد كسي در بريتانيا حاضر نشود به صورت علني بازگشت آخرين سربازان خود از افغانستان را بازگشتي بدون افتخار بخواند اما واكنش مطبوعات و نظرسنجي‌هاي انجام شده نشان مي‌دهد كه نگاهي افتخارآميز به اين بازگشت هم در كار نيست. در واقع، افكار عمومي بريتانيا بعد از اين سال‌ها بار ديگر پرونده لشكركشي به افغانستان را كه بازخواني مي‌كند نتايجي از آن مي‌گيرد كه بيشتر با طنز تلخ همراه است تا فرياد شادي.

واكنش مطبوعات و نظرسنجي

شايد جالب‌توجه‌ترين واكنش به تعطيلي باسشن و بازگشت سربازها از سوي مطبوعات انگليسي انجام شد كه به طور كلي، مطبوعات با نگاهي نقادانه به پرونده 13 ساله از حضور نظامي كشور خود در افغانستان نظر انداخته‌اند. روزنامه ديلي ميرور هزينه نظامي انگليس در اين پرونده را پيش كشيده كه بالغ بر 37 ميليارد پوند بوده و به اين وسيله، به مخاطب خود هزينه گزاف لشكركشي به افغانستان را گوش‌زد كرده است. روزنامه ديلي تلگراف انگشت بر كشته و زخمي‌هاي انگليسي در اين پرونده گذاشته و از فرمانده پايگاه باسشن مي‌پرسد كه اين جنگ ارزش چنين تلفاتي را داشته و او در جواب تنها مي‌تواند بگويد كه در مورد هزينه انساني در هلمند به سختي مي‌توان سخن گفت. اوين مك‌اسكيل، تحليل‌گر گاردين، مقاله‌ خود را با تيتر «واحدهاي بريتانيا پايگاه باسشن را ترك كردند ولي آينده افغانستان نامعلوم است»، شروع كرده كه همين تيتر به اندازه كافي گوياي ديدگاه او نسبت به پرونده مداخله انگليس در افغانستان و عاقبت آن براي اين كشور است. او به خصوص ادامه فعاليت طالبان را مطرح مي‌كند كه بيش از يك دهه مداخله نقطه پاياني بر آن نبوده و اين گروه هم‌چنان در نقاط مختلف افغانستان و به ويژه كابل به حملات خود ادامه مي‌دهد.

اين نحو نگاه مطبوعات و انتقاد آنها از طولاني‌ترين مداخله نظامي انگليس گواهي از تلقي منفي نسبت به اين پرونده است كه نتوانسته براي اين كشور دست‌آورد قابل قبولي داشته باشد. جنبه ديگر اين نحو تلقي در نظرسنجي نمودار شد كه با شدت و حدت بسيار بيشتر از تلقي محافظه‌كارانه اهل مطبوعات بيان شد. 68 درصد از مردم انگليس در اين نظرسنجي‌ها معتقد هستند كه مداخله نظامي در افغانستان ارزش لازم را نداشت و 42 درصد امنيت بريتانيا بعد اين جنگ را كمتر از گذشته مي‌دانند و حتي برخي قائل هستند كه وضعيت بسيار بدتر از گذشته شده است. اين پاسخ‌ها در حالي است كه تنها 24 درصد از پاسخ‌دهندگان به نظرسنجي معتقد بودند اعزام نيروهاي بريتانيايي به افغانستان باعث بهتر شدن اوضاع اين كشور شده است. در واقع، تلقي مثبت در نظرسنجي‌ها آن قدر ضعيف بود كه مي‌توان گفت افكار عمومي بريتانيايي‌ها پرونده مداخله نظامي كشور خود در افغانستان را يك افتخار نظامي ارزيابي نمي‌كنند و نمي‌توانند با افتخار از آن ياد كنند.

دلايل طنز تلخ

اين طنز تلخي از افكار عمومي انگليس نسبت به پرونده مداخله نظامي در افغانستان است و البته بي‌دليل هم نيست. اكنون كه 13 سال از مداخله نظامي گذشته و قرار است تا حدود دو ماه ديگر آخرين نيروهاي رزمي خارجي خاك افغانستان را ترك كنند، اين مسئله بيشتر از هر موقع ديگري مد نظر قرار گرفته كه نتيجه لشكركشي به افغانستان چه بوده است. اولين نتيجه در سقوط طالبان و برقراري نظام جمهوري در اين كشور بود اما آيا پرونده سنگين تقلب از سوي نامزدهاي انتخاباتي و بحران سياسي 6 ماه گذشته نمره قابل قبولي به اين نتيجه مي‌دهد؟ پاسخ مسئله روشن چون تشكيل دولت وحدت ملي و ايجاد پست‌هاي حساس حكومتي بدون پشتوانه قانون اساسي از اموري نيستند كه بتوان از آنها به عنوان دست‌آورد سياسي از مداخله نظامي و سقوط طالبان ياد كرد.

اين وضعيت سياسي در حالي است كه طالبان هم‌چنان با تمام توان خود فعال است هر از چند گاه در پايتخت افغانستان قدرت‌نمايي مي‌كند. طالبان از قندهار در غرب تا هرات در شرق و بدخشان در شمال فعال است و با حملات خود جان نيروهاي امنيتي و نظامي را مي‌گيرد. اين گروه تا كنون حاضر به سازش با حكومت نشان نداده و معلوم است كه با خروج كامل نيروهاي خارجي به حملات خود ادامه خواهد داد. حتي اگر اين گروه به قدرت نرسند باز اين مسئله قابل طرح است كه مداخله نظامي به افغانستان امنيت را براي اين كشور به دنبال نداشته است. جداي از اين موضوع، مسئله مواد مخدر مسئله قابل توجهي است كه سال‌ها حضور نيروهاي خارجي نه تنها باعث كاهش اين پديده در افغانستان نشده بلكه رشد آن به حدي بوده كه اين كشور در صدر كشورهاي توليدكننده و قاچاق مواد مخدر قرار دارد.