توصيه‌هاي تغذيه‌اي دكتر رضا راست‌منش در آستانه روز جهاني آرتروز
به گزارش پایگاه 598، براساس آخرين
اعلام سازمان بهداشت جهاني، اهالي کشورهاي آمريکاي شمالي بيشترين آمار
مبتلايان به آرتروز را به خود اختصاص داده‌اند. از آنجا که چاقي و
اضافه‌وزن مي‌تواند از عوامل ابتلا به اين بيماري باشد، در صفحه «سفره
سالم» اين شماره با دکتر رضا راست‌منش، متخصص تغذيه و عضو هيات علمي
دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي درباره رژيم‌درماني آرتروز گفت‌وگو
كرده‌ايم.
اين درست است که مي‌گويند اضافه‌وزن، اصلي‌ترين دليل ابتلا به انواع آرتروز محسوب مي‌شود؟
نه، ابتلا به آرتروز مي‌تواند دلايل مختلفي داشته باشد که اضافه‌وزن يکي از آنهاست. عواملي مانند زمينه‌هاي ژنتيکي، شغل، داشتن اضافه يا حتي کمبود وزن و انجام برخي حرکت‌هاي ورزشي نامناسب مي‌تواند باعث ايجاد آرتروز شود. البته بالا بودن وزن مي‌تواند خطر ابتلا به اين بيماري را افزايش دهد.
به چه صورت؟
افزايش وزن فشار وارده بر مفاصل را بيشتر و فرد را مستعد ابتلا به آرتروز مي‌کند. البته کمبود وزن هم مي‌تواند در ابتلا به اين بيماري نقش داشته باشد. زماني که فردي از کمبود وزن رنج مي‌برد، عضلات کافي براي حمايت از مفصل‌هاي خود ندارد و در نتيجه، شانس ابتلا به آرتروز در او بالا مي‌رود.
رژيم غذايي هم مي‌تواند در پيشگيري از آرتروز موثر باشد؟
بله، استخوان‌هاي ما در تبادل مستقيم با خون قرار دارند. هرچه pH خون بيشتر به سمت اسيدي‌شدن سوق پيدا کند، شانس آزاد شدن کلسيم در خون و تحليل استخوان‌ها و افزايش التهاب مفاصل هم بيشتر خواهد شد.
پس به همين دليل است مي‌گويند براي پيشگيري از ابتلا به آرتروز بايد از مصرف گوشت و لبنيات خودداري کرد؟
اين يک باور عاميانه نادرست است چون تمام انواع آرتروز به اسيدي‌شدن خون ربط ندارند. با اين حال، اگر pH خون به سمت اسيدي‌شدن رفته باشد، فرد مي‌تواند براي پيشگيري از ابتلا يا درمان بهتر آرتروز، خوراکي‌هايي مانند انواع ميوه‌ها و سبزي‌هاي تازه را در برنامه غذايي خود بگنجاند و از مصرف غذاهايي مانند گوشت يا حبوبات تا مدتي خودداري کند.
آيا ممکن است افرادي با وزن طبيعي هم به آرتروز مبتلا شوند؟
بله، ممكن است فردي وزني طبيعي داشته باشد اما حجم چربي‌هاي بدن از عضلات او بيشتر باشد. گاهي هم فردي مبتلا به اضافه‌وزن است اما بيشتر ترکيب بدن او از عضلات تشکيل شده. عضله در بدن مي‌تواند به‌خوبي از مفاصل حمايت کند، در حالي که چربي‌ها فقط باعث تحميل بار اضافي بر مفاصل و فراهم شدن زمينه ابتلا به آرتروز مي‌شوند. فردي که وزن زياد، عضله فراوان و چربي كمي دارد، کمتر از فردي با وزن طبيعي که بافت چربي زيادي در بدنش تجمع کرده است، مستعد ابتلا به آرتروز خواهد بود.
آيا چربي‌ها مي‌توانند باعث التهاب مفاصل شوند؟
بله، زماني که ترکيب بدن بيشتر از نوع چربي است، توليد مواد التهاب‌زا هم در خون بالا مي‌رود. در نتيجه احتمال ابتلا به بيماري‌هاي التهابي مانند آرتروز هم افزايش پيدا مي‌کند به همين دليل توصيه مي‌شود براي پيشگيري از تخريب استخوان‌ها، کاهش التهاب يا كنترل بهتر آرتروز، مصرف روغن ماهي، غذاهاي دريايي، روغن زيتون و زيتون در رژيم غذايي بيشتر شود. ضمن اينکه افراد مبتلا به آرتروز يا آنهايي که مي‌خواهند به اين بيماري مبتلا نشوند، بايد سهم چربي‌هاي حيواني را در برنامه غذايي خود کاهش دهند.
آيا رژيم غذايي افراد مبتلا به آرتروز با توجه به منطقه درگير متفاوت است؟
در مواردي بله، مثلا ابتلا به آرتروز گردن در خانم‌هايي که پستان‌هاي بزرگي دارند، بيشتر ديده مي‌شود. از اين‌رو، بايد رژيم‌هاي غذايي خاصي را رعايت کنند يا از نظر شغلي و شرايط زندگي، ملاحظات خاصي را در نظر بگيرند.
توصيه شما به افراد مبتلا به آرتروز چيست؟
بايد از نظر ترکيب بدن، حجم عضلات، چربي‌ها و وزن ارزيابي شوند و ميزان تناسب عضلات به مفصل‌هاي آنها سنجيده شود. ضمن اينکه بررسي pH خون اين افراد براي تعيين رژيم غذايي مناسب ضروري است. گاهي افراد مبتلا به آرتروز، به کاهش وزن بدون از دست دادن حجم عضلاتشان نياز دارند و گاهي به افزايش وزن بدون بالا رفتن حجم چربي‌هاي بدن خود نياز خواهندداشت بنابراين مراجعه به متخصص تغذيه براي تنظيم برنامه غذايي مناسب و ايجاد تعادل در ترکيب بدني آنها از اهميت زيادي برخوردار است.
اين درست است که مي‌گويند اضافه‌وزن، اصلي‌ترين دليل ابتلا به انواع آرتروز محسوب مي‌شود؟
نه، ابتلا به آرتروز مي‌تواند دلايل مختلفي داشته باشد که اضافه‌وزن يکي از آنهاست. عواملي مانند زمينه‌هاي ژنتيکي، شغل، داشتن اضافه يا حتي کمبود وزن و انجام برخي حرکت‌هاي ورزشي نامناسب مي‌تواند باعث ايجاد آرتروز شود. البته بالا بودن وزن مي‌تواند خطر ابتلا به اين بيماري را افزايش دهد.
به چه صورت؟
افزايش وزن فشار وارده بر مفاصل را بيشتر و فرد را مستعد ابتلا به آرتروز مي‌کند. البته کمبود وزن هم مي‌تواند در ابتلا به اين بيماري نقش داشته باشد. زماني که فردي از کمبود وزن رنج مي‌برد، عضلات کافي براي حمايت از مفصل‌هاي خود ندارد و در نتيجه، شانس ابتلا به آرتروز در او بالا مي‌رود.
رژيم غذايي هم مي‌تواند در پيشگيري از آرتروز موثر باشد؟
بله، استخوان‌هاي ما در تبادل مستقيم با خون قرار دارند. هرچه pH خون بيشتر به سمت اسيدي‌شدن سوق پيدا کند، شانس آزاد شدن کلسيم در خون و تحليل استخوان‌ها و افزايش التهاب مفاصل هم بيشتر خواهد شد.
پس به همين دليل است مي‌گويند براي پيشگيري از ابتلا به آرتروز بايد از مصرف گوشت و لبنيات خودداري کرد؟
اين يک باور عاميانه نادرست است چون تمام انواع آرتروز به اسيدي‌شدن خون ربط ندارند. با اين حال، اگر pH خون به سمت اسيدي‌شدن رفته باشد، فرد مي‌تواند براي پيشگيري از ابتلا يا درمان بهتر آرتروز، خوراکي‌هايي مانند انواع ميوه‌ها و سبزي‌هاي تازه را در برنامه غذايي خود بگنجاند و از مصرف غذاهايي مانند گوشت يا حبوبات تا مدتي خودداري کند.
آيا ممکن است افرادي با وزن طبيعي هم به آرتروز مبتلا شوند؟
بله، ممكن است فردي وزني طبيعي داشته باشد اما حجم چربي‌هاي بدن از عضلات او بيشتر باشد. گاهي هم فردي مبتلا به اضافه‌وزن است اما بيشتر ترکيب بدن او از عضلات تشکيل شده. عضله در بدن مي‌تواند به‌خوبي از مفاصل حمايت کند، در حالي که چربي‌ها فقط باعث تحميل بار اضافي بر مفاصل و فراهم شدن زمينه ابتلا به آرتروز مي‌شوند. فردي که وزن زياد، عضله فراوان و چربي كمي دارد، کمتر از فردي با وزن طبيعي که بافت چربي زيادي در بدنش تجمع کرده است، مستعد ابتلا به آرتروز خواهد بود.
آيا چربي‌ها مي‌توانند باعث التهاب مفاصل شوند؟
بله، زماني که ترکيب بدن بيشتر از نوع چربي است، توليد مواد التهاب‌زا هم در خون بالا مي‌رود. در نتيجه احتمال ابتلا به بيماري‌هاي التهابي مانند آرتروز هم افزايش پيدا مي‌کند به همين دليل توصيه مي‌شود براي پيشگيري از تخريب استخوان‌ها، کاهش التهاب يا كنترل بهتر آرتروز، مصرف روغن ماهي، غذاهاي دريايي، روغن زيتون و زيتون در رژيم غذايي بيشتر شود. ضمن اينکه افراد مبتلا به آرتروز يا آنهايي که مي‌خواهند به اين بيماري مبتلا نشوند، بايد سهم چربي‌هاي حيواني را در برنامه غذايي خود کاهش دهند.
آيا رژيم غذايي افراد مبتلا به آرتروز با توجه به منطقه درگير متفاوت است؟
در مواردي بله، مثلا ابتلا به آرتروز گردن در خانم‌هايي که پستان‌هاي بزرگي دارند، بيشتر ديده مي‌شود. از اين‌رو، بايد رژيم‌هاي غذايي خاصي را رعايت کنند يا از نظر شغلي و شرايط زندگي، ملاحظات خاصي را در نظر بگيرند.
توصيه شما به افراد مبتلا به آرتروز چيست؟
بايد از نظر ترکيب بدن، حجم عضلات، چربي‌ها و وزن ارزيابي شوند و ميزان تناسب عضلات به مفصل‌هاي آنها سنجيده شود. ضمن اينکه بررسي pH خون اين افراد براي تعيين رژيم غذايي مناسب ضروري است. گاهي افراد مبتلا به آرتروز، به کاهش وزن بدون از دست دادن حجم عضلاتشان نياز دارند و گاهي به افزايش وزن بدون بالا رفتن حجم چربي‌هاي بدن خود نياز خواهندداشت بنابراين مراجعه به متخصص تغذيه براي تنظيم برنامه غذايي مناسب و ايجاد تعادل در ترکيب بدني آنها از اهميت زيادي برخوردار است.
اخبار ویژه
در دیدار هزاران نفر از زنان و دختران؛
بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
سکوت اصلاحطلبان
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
