وی افزود: شخصیت عوامل زیربنایی است که خصیصههای رفتاری فرد را کنترل میکند اما مفهومی است که همه روانشناسان آن را به یک شکل قبول ندارند.
* ویژگیهای شخصیت کدام است؟
این متخصص حوزه بهداشت روان اظهار داشت: مهمترین ویژگیهای شخصیت ثبات و پایداری آن در طول زمان است یعنی وقتی میگوییم فردی خوش قلب است باید این ویژگی در طول زمان و در حوادث مختلف دیده شود. این فرد گذشت زیادی دارد و کینه به دل نمیگیرد هر چند که به معنی این نیست که اصلاً عصبانی نمیشود بلکه ناراحتی او به اندازه فرد کینهای عمق ندارد. ویژگی دیگر شخصیت فراوانی آن است که این همان تکرار رفتارهاست.
* شخصیت حاصل وراثت است یا محیط
این روانشناس بالینی تأکید کرد: بر اساس نظریههای روانشناسی شخصیت، عوامل شخصیتی بیشتر وراثتی هستند زیرا شخصیت در طول زمان پایدار است اما این دسته از روانشناسان نیز با دخالت عوامل تربیتی، پرورشی و روشهای آموزشی در شخصیت موافقند و معتقدند که میتوان آن را تغییر داد.
وی افزود: دامنه تغییرپذیری در عوامل وراثتی وجود دارد اما هنوز این مسئله در شخصیت مشخص نشده است و متخصصان نتوانستهاند آن را بسنجند.
شهسوارانی گفت: در ویژگیهای شخصیت بحث خلق و خو مطرح است که نشان میدهد علاوه بر شخصیت بحث هیجانات فرد نیز مطرح است بنابراین مبانی ژنتیکی و شواهد مستدل قویتر نسبت به رویکردهای شخصیتی وجود دارد.
* اختلال شخصیت چیست؟
این متخصص حوزه بهداشت روان ادامه داد: اختلال شخصیت وضعیتی است که فرد دارای رگهها و صفاتی است که از نظر فرهنگ و اجتماع آن فرد ناپسند و غیرقابل قبول است و از طرفی میزان و فراوانی بروز این صفات در رفتار روزمره فرد بیشتر از حد طبیعی است و این ویژگیهای شخصیتی موجب صدمه زدن به روابط فردی، اجتماعی و شغلی فرد مبتلا میشود و سازگاری او را با محیط کمتر میکند.
* ویژگیهای اختلال شخصیت بدگمان
شهسوارانی با بیان اینکه یکی از اختلالات شخصیت نوع بدگمان (پارانوئید) است اظهار داشت: مبتلایان به اختلالات شخصیت بدگمان به صورت بیمارگون به دیگران بدبین هستند و این بدبینی ریشه در واقعیت ندارد.
وی افزود: بخشی از مغز مربوط به خطایابی و دروغسنجی است که برای بقای فرد ضروری است اما در مبتلایان به اختلال شخصیت بدگمان دیده شده است که این مرکز بیش از حد عادی فعالیت میکنند. فلسفه ذهنی فرد بدگمان این است که همه دروغ میگویند مگر خلافش ثابت شود.
این متخصص حوزه بهداشت روان با اشاره به بدخیم بودن این اختلال شخصیت گفت: متأسفانه این افراد سراغ رواندرمانی نمیرود زیرا در درمان همکاری نکرده بنابراین به رواندرمانی پاسخ نمیدهد. مبتلایان زندگی را به کام خانواده خود تلخ میکنند و از کوچکترین موضوع تفسیر منفی میکنند مثلاً چنانچه فردی کیف آنها را جابجا کند چنین میپندارند که آن فرد قصد برداشتن و جستجوی وسایل آنها را داشته اما چون آنها متوجه شدهاند او را در انجام این کار ناکام گذاشتند.
* اختلال شخصیت بدگمان با اختلال شخصیت وابسته هماهنگ است
شهسوارانی تصریح کرد: مبتلایان به اختلال شخصیت وابسته به هر دلیلی که نمیتوانند از فردی که به او وابسته هستند جدا شوند با مبتلایان به اختلال شخصیت بدگمان کنار میآیند همچنین افرادی که تیپ شخصیتی افسرده دارند میتوانند مبتلایان به اختلال شخصیت بدگمان را تحمل کنند.
وی خاطرنشان کرد: باید اختلال شخصیت بدگمان را از اختلال هذیانی جدا کرد در اختلال هذیانی باورهای عجیب و غریب وجود دارد.