تهاتری که سوآپ چهارجانبه می‌شود

به گزارش پایگاه 598 به نقل از ایسنا ؛ در حالی که مقامات ایران و روسیه جزئیاتی را از توافقاتی که بین دو کشور صورت گرفته اعلام‌ نکرده‌اند، تازه‌ترین اخبار از جزئیات این قرارداد حاکی از آن است که دو کشور تفاهمی را بر سر صادرات نفت ایران به هند و چین و در مقابل دریافت کالا و تجهیزات از روسیه انجام داده‌اند.  با گذشت دو ماه از امضای تفاهم‌نامه بین ایران و روسیه در مسکو و همچنین گذشت حدود یک ماه از سفر هیات روسی به تهران که به امضای سند همکاری مشترک دو کشور در حوزه‌های صنعت، معدن، تجارت، کشاورزی، گردشگری، امور بانکی، فناوری و انرژی و امور مرزی منجر شد، دو کشور هنوز به‌صورت رسمی اقدام به تشریح جزئیات این همکاری‌ها نکرده‌اند اما به نظر می‌رسد توافق بر سر فروش نفت ایران از طریق روسیه یکی از مواردی است که ظاهرا دو کشور بر سر آن توافق کرده‌اند.
اگر چه در روزهای ابتدایی امضای این تفاهم‌نامه در پاسخ به گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر اینکه این تفاهم به تهاتر نفت ایران در برابر دریافت کالا از روسیه منجر خواهد شد، علی ماجدی، معاون سابق امور بازرگانی و بین‌الملل وزارت نفت اعلام کرد که قرارداد ایران و روسیه فقط تفاهم‌نامه اقتصادی و تجاری بوده و ممکن است تهاتر نفت و کالا هم بخشی از آن باشد، اما احتمالا هدف اصلی از امضای این تفاهم‌نامه مبادلات و اجرای پروژه‌هایی در حوزه انرژی و به ویژه نفت است.بر این اساس چند روز پس از امضای تفاهم‌نامه بین بیژن زنگنه وزیر نفت کشورمان و الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه در مسکو، نشریه تایم در تحلیلی، تفاهم‌نامه منعقد شده بین ایران و روسیه را قرارداد نفتی خواند و اعلام کرد که قرارداد نفتی میان ایران و روسیه به ایران اجازه می‌دهد نفت خام خود را به روسیه بفروشد و در ازای آن از تجهیزات استخراج نفت روسیه و دیگر تکنولوژی‌ها در این زمینه استفاده کند که به نوعی به ایران امکان دور زدن تحریم‌ها را می‌دهد.در این راستا، الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه نیز اعلام کرد که در ارتباط با صادرات نفت، حق ایران است که نفت خود را به هر مسیری که می‌خواهد صادر کند، اما تاکنون توافق مشخصی در زمینه تهاتر کالا و نفت بین ایران و روسیه صورت نگرفته است. درباره استفاده از تجهیزات استخراج نفت روسیه نیز بیژن زنگنه، در گفت‌وگو با «ایسنا» در پاسخ به اینکه آیا از توان روسیه برای تحقق هدف افزایش ظرفیت تولید به 7/5 میلیون بشکه استفاده خواهید کرد؟ گفت: از توان همه برای تحقق این هدف استفاده می‌کنیم. زنگنه درحالی وعده بلندپروازانه رساندن ظرفیت تولید کشور به نزدیک 6 میلیون بشکه در روز را مطرح کرده که وضعیت دشوار صنعت نفت پس از تحمل تحریم‌ها باعث کاهش 50 درصدی تولید نفت شده بود.وی همچنین تاکید کرده در صورت تداوم تحریم، برنامه افزایش ظرفیت تولید باز هم محقق خواهد شد. اما بر‌اساس تازه‌ترین اخبار منتشر شده از این تفاهم‌نامه، ایران پیشنهاد صادرات 500 هزار بشکه نفت به روسیه را داده؛ به گونه‌ای که بر اساس توافق دو کشور، ایران این میزان نفت را به جای روسیه به کشورهای هند و چین صادر می‌کند و به ازای آن از روسیه کالا و تجهیزات دریافت خواهد کرد.در واقع این تفاهم‌نامه همان تهاتر نفت ایران در برابر دریافت کالا از روسیه است که از سال ۲۰۱۱ که فروش نفت ایران با چالش‌های جدی روبه‌رو شد، آغاز شد و در شرایطی که ایران در پی راهکارهایی برای دور زدن تحریم‌ها و مقابله با پیامدهای منفی آن بود بیشتر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. البته این توافق اکنون تاحدودی شکل سوآپ به خود گرفته است.با این همه، زنگنه وزیر نفت ایران، در آخرین اظهار نظر خود درباره سوآپ چهارجانبه نفت بین ایران، روسیه، چین و هند گفت که دراین‌باره نه چیزی گفته‌ام و نه شنیده‌ام.