يك متخصص فقه و اقتصاد به بررسي پديده فقه و راهبرد توسعه و پيشرفت از نگاه اسلامي و غيراسلامي پرداخت و گفت كه فقر يكي از مشكلات جوامع انساني است و با از بين بردن آن ميتوان به توسعه و پيشرفت دست يافت.
حجتالاسلام سيدحسن ميرمعظي، متخصص فقه و اقتصاد درسومین جلسه از سلسله نشستها الگوي اسلامي- ايراني پيشرفت با بيان اينكه الگوي پيشرفت به مجموعه نظاممندي از قوانين و راهبردها اطلاق ميشود، اظهار داشت: الگوي پيشرفت در ساختاري منطقي به ترميم وضعيت مطلوب، تحليل و آسيبشناسي وضعيت موجود و ارايه راهبردهاي تغيير وضعيت موجود جامعه ميپردازد.
وي عنوان كرد: در صورتي كه اين الگو مبتني برمبناي اسلامي از قبيل معرفتشناسي، انسانشناسي، هستيشناسي، جامعهشناسي، فرجامشناسي و در چارچوب اخلاق و حقوق اسلامي باشد، الگوي پيشرفت اسلامي ميشود.
اين متخصص فقه و اقتصاد افزود: در الگوي اسلامي با اصول و مولفههايي در چارچوب اخلاق و حقوق اسلامي وضعيت مطلوب را ترسيم و وضع موجود را آسيبشناسي ميكنيم بعد با توجه به ارايه راهبردها وضع موجود را به سمت وضعيت مطلوب هدايت ميكنيم.
ميرمعزي با تاكيد بر اينكه از بين بردن فقر يكي از عواملي است كه ميتواند به ما در راه رسيدن به پيشرفت و توسعه اسلامي كمك كند اظهار داشت: فقر یکی از مشکلات جوامع انسانی است و فقط مخصوص جامعه ما نیست بلکه یک پدیده مشترک است.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: علل فقر را می توان به دو دسته تقسیم کرد، یکی از آن علل مادی و دیگری علل مجرد است. اما باید توجه داشته باشیم که اگر برای مداوای فقر فقط به علل مادی فکر کنیم قطعا کارساز نخواهد بود البته ممکن است با یک سری از سیاست ها در مقطع کوتاهی بتوانیم فقر را کاهش دهیم اما اگر بخواهیم آن را ریشه کن کنیم امکان پذیر نیست.
میرمعزی گفت: یکی از عواملی که باعث ایجاد فقر می شود اشاعه گناه و بی ایمانی در جامه است به طوری که اگر طرحی با تحقق تقوا و ایمان در جامعه منافات داشته باشد خلاف توسعه اسلامی است و این راهبرد ما را از رسیدن به هدفمان که همان دست یابی به توسعه و پیشرفت است باز می دارد.
این متخصص فقه و اقتصاد عنوان کرد:باید توجه داشته باشیم که مبانی جامعه شناسی و معرفت شناسی را دقیق بیاموزیم تا بر اساس آن الگوی اسلامی پیشرفت را به خوبی ارایه دهیم، یعنی وضعیت مطلوب را ترسیم کنیم و بعد از آن وضع موجود را آسیب شناسی کنیم تا اینکه در نهایت بتوانیم وضعیت موجود را به سمت مطلوب سوق دهیم.
وی ادامه داد: یکی از علل توسعه در روایات ما ایمان است که در صورت تثبيت ايمان در جامعه، به يكي از علل و لوازم توسعه دست يافتهايم كه در كنار علم و امكانات، موجب پيشرفت جامعه ميشود.
اين متخصص فقه و اقتصاد در بخش دیگر از سخنان خود با اشاره به دو بحث هستيشناسي و جامعهشناسي اسلامي بیان کرد: در بحث هستيشناسي بايد گفت كه از ديدگاه اسلام، جهان هستي هدفدار بوده و بيهوده آفريده نشده است و به سوي خداوند حركت ميكند. آسمان و زمين نيز براي انسان و تامين نيازهاي او آفريده شدهاند.
وی افزود: پس می توان گفت جهان هستي گنجينههاي غيبي دارد كه با حواس ظاهري ما قابل درك نيست و تنها خداوند متعال بر اين عالم آگاهي دارد و كليد گنجينههاي غيبي تنها در دستان اوست.
میر معزی اظهار داشت: همه اشياي مادي از جمله منابع اين جهان كه به صورت مقدر و محدود آفريده شدهاند در جهان غيب از وجود مجرد ثابت و نامحدود بهرهمند خواهند شد و خداوند متعال اين وجودهاي مجرد را به صورت مادي و محدود به جهان طبيعت نازل فرموده است. بر اين اساس منابع جهان طبيعت محدود، ولي قابل افزايش هستند؛ خداوند ميتواند از گنجينههاي غيب خود بر اين منابع افزوده يا درهاي خزانههاي خيرات خويش را ببندد.
ميرمعزي گفت: باز شدن درهاي خزينههاي غيب خداوند به اسبابي از قبيل توبه و استغفار از گناهان، نصرت دين خدا و جهاد در راه خدا، همچنين برقراري عدالت و گسترش تقوا در جامعه بستگي دارد.
وي در پایان خاطر نشان کرد: افزايش ايمان و اعتقاد مردم در يك جامعه بر افزايش نعمت و گشايش درهاي ربوبي اثر داشته به طوری كه ميتوان گفت اگر ايمان در جامعهاي تثبيت شود يكي از علل و لوازم توسعهي آنها فراهم خواهد شد و ايمان در كنار علم و امكانات به گسترش و توسعه جامعه كمك می کند.
لازم به ذکر است، گروه مطالعات اقتصادی دانشگاه تهران در پی زمینه سازی هم اندیشی و تبادل نظر میان صاحبنظران و دانشجویان با موضوع «الگوی ایرانی- اسلامی پیشرفت» اقدام به برگزاری سلسله نشست هایی با همین عنوان با حضور اساتید اقتصاد نموده است. چهارمین نشست نیز یکشنبه آینده (22 آبان ماه)، ساعت 15 در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران واقع در خیابان کارگر شمالی برگزار می شود.