علت ريزش مو
براي شناخت اينكه ريزش موها طبيعي يا بيمارگونه است، بايد به طور دقيق متوجه شد كه مشكل در چه حدي است. از دست دادن 50 تا 100 تار مو در روز نگران كننده نيست، زيرا به دليل روند بازسازي هميشگي موها، تعدادي از آنها هر روز مي ريزند.همچنين زماني كه تارهاي جديد مي رويند، ريزش موهاي قبل تشديد مي شود. البته در صورت تشديد ريزش بيش از حالت عادي و ادامه يافتن مدت طولاني چندين ماه بدون وقفه، بايد بيمارگونه تلقي شود. به علاوه، موهاي بيشتري پس از برس كشيدن يا شست و شو مي ريزند كه اين حالت نيز نشان دهنده مشكلي نيست. دورانی مانند بهار، پاييز و يا چند روز قبل از شروع سيكل قاعدگي نيز عموما با ريزش موها همراه است.
مهمترين علل ريزش مو
علاوه بر تغييرات فصلي و هورموني سيكل قاعدگي كه با ريزش مو شديد همراه است، علل متعدد ديگري زمينه ساز اين مشكل هستند:
-وراثت
زمينه ژنتيك را مي توان نخستين علت ريزش موها دانست كه عموماً به طاسي يا كم مويي «آندروژنيك» معروف است. در اين حالت، «فوليكول» ها نسبت به هورمونهاي «آندروژن» حساسيت بالا دارند كه باعث كوتاه شدن دوره رشد موها شده و تحليل زودهنگام فوليكولها را در پي دارد. اين نوع ريزش مو بخصوص در مردان ديده مي شود.
-هورمون ها
در طول زندگي هر خانمي، تغييرات هورموني بر سلامت موها تأثير مي گذارد. به همين دليل ريزش مو پس از زايمان، در دوران يائسگي و طي مصرف داروهاي هورموني را همه خانمها تجربه كرده اند.
-كمبود مواد غذايي
كمبود بعضي ويتامينها، بخصوص ويتامينهاي گروه B، آهن، عناصر كمينه ( روي) و اسيدهاي آمينه ( آرژنين، گلوتامين، سيستئين) زمينه ساز مشكلات مو مي شوند. براي پيشگيري از اين مشكل همواره برنامه غذايي متعادلي داشته باشيد و به اندازه كافي آهن دريافت كنيد.
-بعضي بيماري ها
بسياري از بيماري ها زمينه ساز ريزش موها هستند كه در وهله اول بايد به كچلي و طاسي اشاره كرد، اما عفونتهايي مانند زونا و سفليس، بيماري هاي متابوليكي و مشكلات غده تيروئيد نيز مي توانند دخيل باشند. درمان بيماري مي تواند اين مشكل ثانويه را نيز حل كند.
-داروها
عارضه جانبي بعضي از داروها، ريزش موهاست كه از جمله مي توان به موارد شيمي درماني،داروهاي تيروئيد و ضد انعقاد خون اشاره كرد.
البته قرصهاي ضدبارداري بخصوص در زمان تعويض نوع قرص و ديگر درمانهاي هورموني نيز با اين حالت همراه هستند. در این شرایط با پزشك مشورت کنید تا در صورت امكان، نوع دارو و مدت مصرف را تغيير دهد.
-استرس
به جز اختلالات هورموني، استرس نيز مي تواند ريزش موها را تشديد كند. اين حالت معمولاً در افرادي كه زمينه ژنتيك نيز دارند، ديده مي شود. روشهاي آرامبخش مانند يوگا، ورزش، تنفس عميق و... براي رفع مشكل مؤثر هستند.
-آسيب هاي خارجي
آسيبها و جراحات پوست سر، محصولات مويي بسيار آسيب رسان مانند شامپوها، رنگ مو و... شيوه آرايش موها بخصوص دم اسبي بستن موها ممكن است سبب ريزش غير عادي موها شود. بهتر است روشهايي را براي مرتب كردن موها انتخاب كنيد كه با كشش زيادي همراه نباشد.
ريزش مو در آقايان
ريزش موتدريجي در آقايان بسيار شايع است كه در اكثر موارد زمينه وراثت دارد. گرچه وراثت و هورمونهاي مردانه ( افزايش تستوسترون) در اكثر موارد علت ريزش مو در آقايان است، اما علل ديگري مانند استرس شديد ( عمل جراحي، طلاق و...)، بعضي داروها، بيماري پوست و يا آسيبي در پوست سر ( راديوتراپي، سوختگي) نيز دخيل است. اين علل مختلف ممكن است بتدريج باعث كم مويي شوند، اما در بیشتر موارد با ريزش شديد و ناگهاني همراه است. البته بايد توجه داشت كه توقف يا كندتر كردن روند ريزش موها راحت تر از رويش مجدد موهاست. پس در صورت مشاهده غير عادي موها فوری با پزشك مشورت کنید تا علت تشخيص داده شود و درمان مناسب صورت گيرد.
ريزش مو در خانم ها
ريزش موها يا طاسي آندروژنيك به دليل اختلالات هورموني در خانمها با خالي شدن كم و بيش شديد موها در نواحي پيشاني بروز مي كند. در دوران پيش از يائسگي، يك سوم خانمهاي 40 ساله دچار اين حالت مي شوند؛ اما ممكن است ريزش مو، خانمهاي جوان تر و حتي در دوران بلوغ را نيز مبتلا كند.
در صورت مشاهده ريزش مو، جاي هیچ تعللي براي مراجعه به پزشك نيست؛ دليل آن هم بسيار ساده است؛ كاهش ريزش موها بسيار راحت تر از رويش مجدد آنهاست.
علایم هشدار دهنده براي مراجعه به پزشك
اولين علایم ريزش موها هميشه چندان ساده نيست. در ابتدا، ريزش موها خيلي بي اهميت و جزیي به نظر مي رسد و شبيه ريزش مو موقتي در زمانهاي تغيير فصل، استرس، بارداري و... است. اما علایم زير مي توانند باعث تشخيص بهتر طاسي آندروژنيك باشد:
-ريزش مو بيشتر از حد هميشه و گاه گاه
-رويش كم موها و تار موهاي خيلي ظريف
-رويش موهاي خيلي ظريف و كرك مانند در اطراف پيشاني، نشان دهنده عدم رويش و ايجاد طاسي
-موهاي پراكنده اطراف پيشاني
-حالت كشساني در موهاي بلند هنگام بستن
-سابقه فاميلي طاسي در خانمها و آقايان خويشاوند
درمان ريزش مو
«ماينوكسيديل» مهمترين داروي تجويزي در موارد ريزش مو است. البته در بعضي موارد داروهاي هورموني نيز توصيه شود. البته مكملهاي غذايي و ويتامينها نيز در كنار داروها بخصوص در مورد ريزش مو فصلي تجويز مي شود.
ماينوكسيديل به شكل محلول در قسمتهاي اطراف پيشاني از ريشه موها ماساژ داده مي شود و در دو سوم موارد ريزش را متوقف مي كند و در صورت اثر بخشي، در 50 درصد خانمها موحب رويش مجدد موها خواهد شد.
البته بايد صبور بود، زيرا سه ماه زمان براي توقف ريزش و 6 ماه زمان براي رويش مجدد لازم است. همچنين ممكن است در ابتدا درمان روند معكوس داشته باشد، زيرا طي 6 هفته، تشديد موقتي ريزش موها ديده مي شود. پس لازم است هنگام استفاده از روشهاي درماني، حتماً تحت نظر پزشك بود.
همچنين در مواردي كه درمان دارويي مؤثر نباشد، معمولاً كاشت مو توصيه مي شود كه در اين صورت نيز در ابتدا موهاي پيوند خورده مي ريزند و سپس مجدداً رشد مي كنند.
اقدامهای پيشگيرانه ريزش مو
-از شامپوي نامناسب، رنگ مو و ديگر محصولات تحريك كننده كه به موها آسيب مي رسانند، خودداری كنيد.
-گاه گاه پوست سر را با حركات آرام نوك انگشتان ماساژ دهيد.
-سشوار خيلي داغ را كنار بگذاريد.
-به جاي كمك گرفتن از سشوار، اجازه دهيد موها در هواي معمول محيط خشك شوند.
-از وسايلي مانند كشهاي محكم كه باعث كشيدگي موها مي شوند، بپرهيزيد.
-پوست سر را از پرتوهاي خورشيد بپوشانيد و كلاه مناسب استفاده كنيد.
-با در پيش گرفتن تغذيه متنوع و سرشار از ميوه ها و سبزيجات، مراقب باشيد كه بدن دچار كمبود ويتامينها و مواد معدني ( آهن، مس، روي، سلسيوم، ويتامينهاي گروه B ) نشود.
-به طور منظم و زياد آب بنوشيد.
-با انجام روشهاي آرامبخش، استرس را از خود دور كنيد. استرس به طور مستقيم بر توليد هورمونها اثر مي گذارد.
بهترين خوراكي ها براي داشتن موي زيبا
حجم، رنگ و درخشندگي موها تا حد زيادي به زمينه ژنتيك برمي گردد؛ اما ماهيت موها هر طور كه باشد، تغذيه تأثير قابل توجهي در زيبايي اين تارهاي ظريف دارد و در ميان انواع خوراكي ها، بعضي از آنها مؤثرتر هستند كه در ادامه اشاره مي شود:
گردو و ماهي؛ سرشار از اسيدهاي چرب
اسيدهاي چرب براي موها بسيار ضروري هستند و تأثير زيادي در درخشندگي آنها دارند. سلامتي پوست و همچنين پوست سر، در واقع به دريافت كافي اسيدهاي چرب بستگي دارد. اكثر روغنهاي گياهي سرشار از اسيدهاي چرب امگا 6 هستند كه معمولاً در برنامه غذايي ما جاي دارند؛ اما لازم است به دريافت امگا 3 نيز توجه كرد كه ماهي هاي چرب و گردو غني ترين منابع غذايي آن هستند.
غلات، دانه ها و گوشت قرمز؛ منابع غني روي
اگر موهاي شما رشد بسيار كندي دارند، ممكن است به دليل كمبود روي باشد. اين عنصر كمينه آنتي اكسيداني قوي است كه براي سلامت موها و ناخنها ضروري است، اما جالب است بدانيد كه 80 درصد مردم دچار اين كمبود هستند. روي در گوشت بره و گوساله، بسياري دانه ها بخصوص كنجد، تخمه كدو و جوانه گندم به وفور وجود دارد.
پروتئين ها؛ عامل تسهيل رشد مو
موهاي ما از پروتئين ساخته شده اند. مصرف كافي پروتئينها براي حفظ سلامتي موها ضروري است.
روي گوشت مرغ و بوقلمون حساب ويژه اي باز كنيد، زيرا جذب بهتري دارند و فاقد چربي زياد هستند. البته مراقب باشيد كه دچار افراط نشويد، بخصوص فيبرها و ويتامينهاي گياهي را نيز حتماً در برنامه غذايي خود داشته باشيد. به خاطر داشته باشيد كه همه اين تركيبات در مكملهاي غذايي وجود دارند، اما تغذيه متعادل و متنوع هم مفيد تر است و هم ارزان تر.
زندگی سالم