بزرگمردی که همه دوستش داشتند

امروز سالگرد درگذشت مردی ست که به ابوذر زمان معروف شد، روحانی محبوبی که همدوش امام خمینی (ره)، نقشی کلیدی در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی، به خصوص با جذب جریان های مختلف ایفا کرد. چهره ای نورانی، صدایی گرم و بیانی گیرا داشت و هنوز خاطره سخنرانی های پر شور او در نخستین نماز جمعه های تهران که به امامت او برگزار می شد، در اذهان ما باقی ست.

لقب ابوذر زمان را حضرت امام (ره) به ایشان دادند.  سی و شش سال از هجرت او می گذرد، و در همه این سالها عجیب جایش خالی بوده... به قلم مرحوم طالقانی کتابهای گوناگونی منتشر شده، همچنین کتابهای زیادی نیز راجع به زندگی و آثارش به تحریر در آمده. در سالگرد درگذشت او خالی از لطف نیست مروری به عناوین این کتابها داشته باشم.

به گزارش الفِ کتاب، به نقل از ایبنا، آيت‌الله سيد محمود علائي (طالقانی) (۱۲۸۹ ــ ۱۳۵۸ خورشيدي) از مجاهدان نستوه و بازوان توانای انقلاب اسلامی است که علاوه بر بینش وسیع در حوزه دین و به‌ویژه شناخت عمیق قرآن، الگویی کم‌نظیر و برجسته در قرائت مردمسالارانه ديني از اسلام و تأسیس حکومت آزادمنشانه اسلامی به شمار می‌آید. ۱۹ شهریور ماه، مصادف با سالگرد درگذشت اوست و بهانه‌ای نیک برای سیر در آثار او و نیز کتاب‌هایی که در معرفی شخصیت و منش دینی و سیاسی‌اش به تحریر آمده‌اند.

آن چه خواهید خواند، گزیده کتاب‌هایی است که به همین مناسبت و به کمک داده‌های «خانه کتاب» جمع آوری شده و به ترتیب سال انتشار گردهم آمده‌اند.

با قرآن در صحنه نبرد با استبداد
• از آزادي تا شهادت
سيد محمود طالقاني، ابوذر، چاپ اول سال ۱۳۵۸.
• استراتژي نهضت اسلامي
سيد محمود طالقاني، الفتح، ۸۴ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۸.
• آزادي و استبداد
سيد محمود طالقاني، ناس، ۸۰ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۸.
• آينده بشريت از نظر مكتب ما: متن كامل سخنراني محمود طالقاني در جشن شعبان
سيد محمود طالقاني، دانشگاه فردوسي، ۷۲ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۸.
• با قرآن در صحنه
سيد محمود طالقاني، بی نا، ۱۴۶ صفحه، رقعي، چاپ اول سال ۱۳۵۸، ۹۰ ريال.
• ترجمه و شرح نهج‌البلاغه
سيد محمود طالقاني، بينش، ۱۹۷ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۸.
• توحيد از نظر اسلام
سيد محمود طالقاني، پيام آزادي، ۵۲ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۸.
• حج
سيد محمود طالقاني، كانون‌ انتشارات ‌شريعت، ۱۸۶ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۸.
• درسهايي از قرآن: متن بيانات محمود طالقاني در برنامه تلويزيوني با قرآن
سيد محمود طالقاني، ناس، ۱۲۷ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۸.
• دو شهيد
سيد محمود طالقاني، ناس، ۴۰ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۸.
• سخنراني تاريخي آيت‌الله طالقاني بر مزار دكتر مصدق
سيد محمود طالقاني، فرزاد، ۳۲ صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۵۸.
• سخنراني تاريخي آيت‌الله طالقاني در مدرسه فيضيه قم
سيد محمود طالقاني، فرزاد، ۲۷ صفحه، ۱/۲ جيبي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۵۸.
• شهادت و شورا: خطبه‌هاي نماز جمعه آيت‌الله طالقاني
محمود طالقاني، بنياد فرهنگي طالقاني، قلم، ۶۸ صفحه، چاپ دوم سال ۱۳۵۸.
• ع‍ال‍م‌ خ‍ل‍ق‍ت‌ از ن‍ظر ق‍رآن‌، ب‍ه ض‍م‍ي‍م‍ه‌ خ‍ات‍م‍ي‍ت‌ و اج‍ت‍ه‍اد زن‍ده‌ و ت‍رب‍ي‍ت‌ از ن‍ظر ق‍رآن‌ و پ‍دي‍ده‌ دي‍ن‌
سيد محمود طالقاني، ناصر، ۶۴ صفحه، چاپ دوم سال ۱۳۵۸.
• از تاريخ بياموزيم
سيد محمود طالقاني، بي نا، ۶۱ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۹، ۳۵ ريال.
• اسلام و مالكيت
سيد محمود طالقاني، انتشار، ۳۵۲ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۹.
• آينده بشريت از نظر مكتب ما
سيد محمود طالقاني، سيد جمال، ۷۲ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۹.
• آيه حجاب
سيد محمود طالقاني، ناس، ۲۴ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۹.
• حجاب و شخصيت زن
سيد محمود طالقاني، جهاد سازندگي، وزارت فرهنگ و آموزش عالي، ۲۰ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۹.
• طرح نظام جمهوري اسلامي
سيد محمود طالقاني، ناس، ۹۵ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۹.
• تبيين رسالت براي قيام به قسط
سيد محمود طالقاني، بنياد فرهنگي آيه‌الله طالقاني، انتشار، ۹۵ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۶۰.
• مهدويت و آينده بشر: همراه با در انتظار ظهور افق روشن
سيد محمود طالقاني، بنياد فرهنگي آيت‌الله طالقاني، قلم، ۱۱۲ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۶۰، ۶۵ ريال.
• پرتوي از قرآن
سيد محمود طالقاني، شركت سهامي انتشار، (در ۶ جلد)، وزيري، سال ۱۳۶۱.
• ارمغان رسالت براي انسانها
سيد محمود طالقاني، ترجمه سيد محمدمهدي جعفري، محمدي، ۱۱۲ صفحه، چاپ چهارم سال ۱۳۶۹، ۳۰۰۰ نسخه، ۱۴۰ ريال.

ابوذر زمان به روایت دیگران
• پدر طالقاني: بيوگرافي، زندگي انقلابي، راه و رحلت مجاهد كبير
پرويز صبري، بي نا، ۸۳ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۸.
• زندگي و مبارزات مجاهد نستوه آيت‌الله طالقاني
اسكندر دلدم، زيرنظر مجيد عطائي، بهروز، ۱۷۱ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۸.
• ابوذر زمان آيت‌الله طالقاني
عبدالامير فولادزاده، اعلمي، ۴۰ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۹.
• طالقاني: نيم قرن مقاومت
ارشاد (بنياد شريعتي)، ۱۹ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۹.
• مجموعه دو سخنراني آيت‌الله طالقاني
حزب جمهوري اسلامي، ۴۳ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۵۹.
• محاكمات و خاطرات طالقاني به قلم و خط خودشان
بهرام افراسيابي، جنبش، ۱۵۶ صفحه، رقعي، چاپ اول سال ۱۳۵۹، ۱۰۰۰۰ نسخه، ۲۰۰ ريال.
• طالقاني و تاريخ
بهرام افراسيابي، سعيد دهقان، نيلوفر، ۵۵۷ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۶۰، ۴۵۰ ريال.
• يادنامه ابوذرزمان: مجموعه زندگينامه آيت الله طالقاني به زبان خودش
بنياد فرهنگي‌ آيةالله طالقاني، بنياد فرهنگي آيه‌الله طالقاني، انتشار، ۳۲ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۶۰، ۲۰۰ ريال.
• طالقاني و فلسطين
علي فياض، مهدي، ۴۰ صفحه، چاپ اول سال ۱۳۶۱، ۶۰ ريال.
• طالقاني به روايت تصوير
موسسه‌ اسلامي‌ زنان، سروش، ۵۲ صفحه، وزيري، چاپ اول سال ۱۳۶۴، ۵۰۰۰ نسخه، ۱۲۰ ريال.
• آيت‌الله طالقاني ابوذر امام
علي محمدي، سازمان تبليغات اسلامي، ۱۱۸ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۷۳، ۴۰۰۰ نسخه، ۱۱۰۰ ريال.
• حكايتهايي از زندگي آيه‌الله طالقاني
شعبانعلي لامعي، قلم، ۲۸۸ صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۷۶، ۵۰۰۰ نسخه، ۸۵۰۰ ريال.
• مناره‌اي در كوير: مجموعه مقالات آيت‌الله طالقاني «از سال ۱۳۲۰ شمسي به بعد» توحيد و استبداد
محمد بسته‌نگار، قلم، ۴۴۸ صفحه، جلد ۱، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۷۷، ۲۰۰۰ نسخه، ۱۳۵۰۰ ريال.
• راهي كه نرفته‌ايم: مجموعه مقالات برگزيده از بيست سال‌ نشريه پيام هاجر درباره آيت‌الله سيد محمود طالقاني
مهدي غني، مجتمع فرهنگي آيت‌الله طالقاني، ۴۳۲ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۷۹، ۳۰۰۰ نسخه، ۱۳۰۰۰ ريال.
• روزي مردي برخاست: زندگي‌نامه داستاني حضرت آيت‌الله طالقاني
محمدرضا محمدي‌ پاشاك، ویراستار: احمد بروجردي، سوره مهر، ۲۱۲ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۷۹، ۲۲۰۰ نسخه، ۸۰۰۰ ريال.
• آيت‌الله سيد محمود طالقاني
مركز بررسي اسناد تاريخي وزارت اطلاعات، ۶۰۸ صفحه، جلد ۱، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۱، ۳۰۰۰ نسخه، ۲۵۰۰۰ ريال.
• شورا و آزادي: بحثي در انديشه سياسي آيت‌الله طالقاني
علي شيرخاني، ویراستار: محمود حاتمي، آفتاب سبا، ۴۰۰ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۱، ۳۰۰۰ نسخه، ۲۲۰۰۰ ريال.
• آيت‌الله طالقاني
علي‌اصغر جعفريان، سازمان‌ پژوهش ‌و برنامه ‌ريزي ‌آموزشي، ‌انتشارات ‌مدرسه، ۱۲۰ صفحه، پالتويي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۲، ۵۰۰۰ نسخه، ۵۵۰۰ ريال.
• زندگي‌نامه، انديشه‌ها و مبارزات آيت‌الله سيد محمود طالقاني
گروه‌ پژوهش‌هاي‌ تاريخي‌ شركت‌ انتشارات‌ قلم، قلم، ۱۰۰ صفحه، پالتويي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۲، ۲۰۰۰ نسخه، ۵۵۰۰ ريال.
• طالقاني فريادي در سكوت: سيري كوتاه در زندگي و انديشه‌هاي بلند آيه‌الله طالقاني
سيد محمدحسين ميرابوالقاسمي، مقدمه: سيد محمدمهدي جعفري، شركت سهامي انتشار، ۷۴۲ صفحه، (در ۲ جلد)، جلد ۱، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال ۱۳۸۲، ۱۵۰۰ نسخه.
• پيك آفتاب: پژوهشي در كارنامه زندگي و فكري آيت‌الله سيد محمود طالقاني
محمد اسفندياري، صحيفه خرد، ۵۶۰ صفحه، وزيري (سلفون)، چاپ اول سال ۱۳۸۳، ۲۰۰۰ نسخه، ۴۵۰۰۰ ريال.
• آيه‌ي رحمت: گفتارها و سروده‌هايي درباره‌ي مجاهد مصلح آيت‌الله سيد محمود طالقاني
سيد جواد ميرسليمي، ویراستار: محمد لامعي، رامند، ۴۰۰ صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۴، ۴۰۰۰ نسخه، ۳۵۰۰۰ ريال.
• روش‌ها و آراي قرآني طالقاني
علي خوشگواري، قلم، ۲۰۸ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۴، ۱۱۰۰ نسخه، ۲۰۰۰۰ ريال.
• آيت‌الله سيد محمود طالقاني به روايت اسناد
تدوين سليمان حيدري، مركز اسناد انقلاب اسلامي، ۲۸۰ صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۶، ۲۰۰۰ نسخه، ۲۰۰۰۰ ريال.
• درآمدي بر بيداري مردم به ضميمه متن اصلي كتاب «تنبيه الامه و تنزيه المله» و پي‌نوشت‌هاي آيت‌الله طالقاني
محمدحسين غروي‌ نائيني، گردآورنده: محسن هجري، صمديه، ۱۶۶ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۶، ۱۰۰۰ نسخه، ۵۵۰۰۰ ريال.
• آيت‌الله طالقاني
فاطمه طالقاني‌نژاد، فانوس دانش، ۶۰ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۸، ۱۲۰۰ نسخه، ۱۰۰۰۰ ريال.
• تك‌درختي در كوير: روايتي داستاني از زندگي آيت‌الله سيد محمود طالقاني
زهرا حيدري، ویراستار: محمدمهدي عقابي، سوره مهر، ۱۳۶ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۸، ۲۵۰۰ نسخه، ۲۰۰۰۰ ريال.
• زندگي و مبارزات آيت‌الله طالقاني
حشمت‌الله عزيزي، مركز اسناد انقلاب اسلامي، ۳۳۶ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۸، ۲۰۰۰ نسخه، ۳۰۰۰۰ ريال.
• طالقاني از نگاهي ديگر
اسدالله بادامچيان، مريم قاسم‌زاده، انديشه ناب، ۲۵۶ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۸، ۳۰۰۰ نسخه، ۳۷۰۰۰ ريال.
• آيت‌الله طالقاني و تفسير پرتوي از قرآن
سيد محمدمهدي جعفري، زير نظر اكبر ثقفيان و علي اوجبي، خانه كتاب، ۲۳۲ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۹، ۲۰۰۰ نسخه، ۴۸۰۰۰ ريال.
• زندگينامه سياسي آيت‌الله طالقاني
عليرضا ملائي‌تواني، ویراستار: لاله خاكپور، نشر ني، ۴۹۶ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ دوم سال ۱۳۸۹، ۱۰۰۰ نسخه، ۶۸۰۰۰ ريال.
• طالقاني و دگرگوني تاريخ: پژوهشي در اسناد و انديشه‌ها
سيد محمدحسين ميرابوالقاسمي، شركت ‌انتشارات قلم، ۶۷۴ صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۹، ۱۵۰۰ نسخه، ۱۲۷۰۰۰ ريال.
• مجموعه مقالات همايش بررسي انديشه‌هاي قرآني و اقتصادي آيت‌الله سيد محمود طالقاني
مركز مطالعات قرآن، تهيه كننده: مركز مطالعات اقتصادي دانشگاه مفيد، دانشگاه علوم انساني مفيد، ۴۳۴ صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۸۹، ۱۰۰۰ نسخه، ۵۵۰۰۰ ريال.
• ابوذر انقلاب (سيري در زندگي و مبارزات آيت‌الله سيد محمود طالقاني)
سعيده محتشمي‌پور، مركز اسناد انقلاب اسلامي، ۲۴۰ صفحه، پالتويي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۹۰، ۲۵۰۰ نسخه، ۲۲۰۰۰ ريال.
• مجموعه آثار (۱): آيت‌الله سيد محمود طالقاني
سيد هادي خسروشاهي، موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران، شهرداري تهران، معاونت امور اجتماعي و فرهنگي، ۴۲۴ صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۹۰، ۵۰۰۰ نسخه، ۶۰۰۰۰ ريال.
• مجموعه آثار (۲): آيت‌الله سيد محمود طالقاني (ره)
موسي فقيه‌ حقاني، موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران، شهرداري تهران، معاونت امور اجتماعي، ۶۳۲ صفحه، وزيري (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۹۰، ۵۰۰۰ نسخه، ۶۰۰۰۰ ريال.
• آيت‌الله طالقاني و گروه‌هاي سياسي
علي كردي، مركز اسناد انقلاب اسلامي، ۲۹۶ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۹۲، ۱۵۰۰ نسخه، ۷۵۰۰۰ ريال.
• خاطرات مستند سيدهادي خسروشاهي درباره: آيت‌الله سيد محمود طالقاني
سيد هادي خسروشاهي، كلبه شروق، ۲۳۲ صفحه، رقعي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۹۲، ۱۰۰۰ نسخه، ۵۰۰۰۰ ريال.
• سيد محمود طالقاني: زندگي و شيوه قرآني
ابوالفضل خوش‌منش، صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران (سروش)، ۳۰۰ صفحه، وزيري (گالينگور)، چاپ اول سال ۱۳۹۲، ۱۴۰۰۰۰ ريال.
• سيد محمود طالقاني: نگاهي به زندگي و زمانه مرحوم آيت‌الله طالقاني
مينا چوپاني، ميراث اهل قلم، ۹۶ صفحه، پالتويي (شوميز)، چاپ اول سال ۱۳۹۳، ۲۶۰۰۰ ريال.