آیا ادعای رئیس جمهور مبنی بر خروج اقتصاد ایران از رکود صحیح است؟ + جدول

به گزارش پایگاه 598 به نقل از خبرگزاری دانشجو، روز شنبه رئیس‌ دولت یازدهم پس از ورود به شهر مقدس مشهد در جمع مردم استان خراسان رضوی و زائران حرم رضوی گفت: در کنار مضجع شریف امام هشتم اعلام می‌کنم که از رکود عبور کرده‌ایم.

وی همچنین افزود: محاسبات سه ماه اول سال ۹۳ به ما اعلام می‌کند که دولت از رکود عبور کرده و امروز روزی است که باید برای رونق و برای اینکه رشد را در این کشور نمایان کنیم دست در دست هم دهیم.

به راستی رکود چیست؟

رکود در تعریف اقتصادی به دو دوره سه‌ماهه پیاپی رشد منفی در اقتصاد یک کشور اطلاق می‌شود. دوره‌ای که کاهش معنی‌دار در چهار عامل تولید، درآمد، اشتغال و تجارت ایجاد شود. این دوره معمولاً حداقل بین ۶ ماه تا یکسال به طول می‌کشد. به این ترتیب به بیان دقیق‌تر می‌توان رکود اقتصادی را می‌توان به معنای کاهنده بودن رشد تولید ناخالص داخلی واقعی معنا کرد. در این حالت اقتصاد حالت انقباضی به خود می‌گیرد و کوچک می‌شود. پرشدن بازار از کالاهایی که مشتری نداردو به طبق آن کاهش تولید و یا حتی توقف آن که خود به تعطیلي کارخانه‌ها و بیکاری وسیع و میلیونی کارگران منجر می‌شود، همه و همه از نشانه‌های وجود رکود در اقتصاد یک کشور است.

رشد اقتصادی در ایران چگونه بوده است؟

مرکز آمار ایران خلاصه نتایج رشد اقتصادی کشور در دوره ۱۳۷۱ تا ۱۳۹۰ را اعلام کرد که بر اساس آن محصول ناخالص داخلی ( به قیمت بازار) در سال ۷۱ به میزان ۴.۷۹، سال ۷۲ به میزان ۴.۹۴، سال ۷۳ معادل ۲.۵، ۷۴ به میزان ۱.۸۶، سال ۷۵ معادل ۷.۶۸، ۷۶ به میزان منفی ۰.۱۶، سال ۷۷ به میزان ۴.۳، ۷۸ معادل ۲.۰۳، سال ۷۹ به میزان ۷.۴۳ و در سال ۸۰ نیز به میزان ۵.۴۸ بوده است.

این میزان در سال ۸۱ به میزان ۸.۷۵، ۸۲ معادل ۷.۹۲، ۸۳ معادل ۶.۹۶، ۸۴ به میزان ۶.۱۹، ۸۵ معادل ۷.۳۲، ۸۶ معادل ۷.۸۴، ۸۷ به میزان ۰.۸۳، ۸۸ معادل ۳.۱۶، ۸۹ به میزان ۶.۳۸ و در سال ۹۰ نیز به میزان ۳.۲ بوده است. اما در سال ۹۱ به یکباره رشد اقتصادی ایران به زیر صفر نزول کرد و در عدد ۵.۴- قرار گرفت.

با روی کار آمدن دولت یازدهم بار دیگر به صورت متناوب توسط مردان اقتصادی این دولت، تلاش برای خروج از رکود و ثبت یک رشد اقتصادی مثبت در سال ۹۳ مورد توجه قرار گرفته شد.

برای اولین بار طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی بود که با خبر دادن از برآورد اولیه رشد مثبت اقتصادی در فصل بهار اظهار داشت: اولین برآوردهای مقدماتی حکایت از مثبت شدن رشد اقتصادی در سه ماهه اول سال ۹۳ دارد که هر چند این نرخ رشد کوچک است اما نشانه‌های خوبی از سیر خروج از رکود را نشان می‌دهد.

پس از آن نوبت نوبخت شد تا که اشاره به گزارش اولیه مرکز آمار مبنی بر رشد اقتصادی نیم درصد در سه ماه اول امسال، گفت: پیش‌بینی ما این است که تا پایان ۶ ماهه اول سال بیش از یک درصد رشد اقتصادی و تا پایان سال این رشد به ۲ درصد برسد.

نهاوندیان نیز ساکت نماند و چند روز پیش در جشنواره تعاونی‌های برتر اعلام کرد: پس از یک سال توفیق در مهار تورم، خروج غیرتورمی در دستور کار قرار گرفت و برآورد ۴ ماهه نخست امسال هم نشان می‌دهد که نرخ رشد بالای ۲ درصد در اقتصاد ایران درحال تحقق است و تا پایان سال هم بهتر می‌شود.

تا اینکه رئیس‌جمهور در جمع مردم خراسان گفت: در کنار مضجع شریف امام هشتم اعلام می‌کنم که از رکود عبور کرده‌ایم.

اما آنچه عیان است با توجه به تورم موجود در کشور و عدم حمایت صحیح از تولید و واحدهای تولیدی و صنعتی، این بخش همچنان با مشکلات گذشته خود دست و پنجه نرم می‌کند و در ظاهر نمی‌توان عبور از رکود را در کشور ملاحظه کرد.

البته اعلام آمارهای اقتصادی کشور را دو نهاد بانک مرکزی و مرکز آمار ایران بر عهده دارند و هنوز هم هیچکدام از این دو نهاد گزارش‌های خود را در این خصوص منتشر نکرده‌اند و در اینجا تنها باید به سخنان دولتمردان و آمار متناقض نیم تا ۲ درصدی رشد اقتصادی اکتفا کنیم و برای هرگونه اظهارنظری منتظر گزارشات این مراکز باشیم.

تقوی: آیا شما احساس می‌کنید از رکود خارج شده‌ایم؟

دکتر تقوی، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، با اشاره به صحبت‌های روز گذشته آقای روحانی در خصوص عبور از رکود اظهار داشت: آقای روحانی باید زمانی این حرف را بزند که سال تمام شده و نرخ رشدی کمتر از نرخ‌های رشد منفی قبل و یا نرخ رشدی مثبت توسط نهادهای آماری کشور اعلام شده باشد.

وی افزود: باید دید نرخ رشدی که دولت مدنظر دارد مربوط به چه دوره‌ای است.

تقوی در ادامه اضافه کرد: احتمالا آقای روحانی آماری از جانب بانک مرکزی دریافت کرده که چنین ادعایی می‌کند. به هر حال اگر آقای سیف و همچنین مرکز آمار این گفته‌ها را تائید کنند که نرخ رشد ماهانه در بهار امسال نسبت به گذشته بهبود پیدا کرده است، برای ما نیز قابل قبول خواهد بود. اما در حال حاضر آیا شما احساس می‌کنید از رکود خارج شده‌ایم؟ آیا از درصد بیکاران کاسته شده است؟

وی توضیح داد: مقصود آقای روحانی این است که منحنی حتی در قسمت‌های نزولی سیر صعودی پیدا کرده است. نرخ‌های رشد منفی کم شده و در حال حرکت به سمت بیرون از رکود هستیم.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: با مقایسه دوره آقای روحانی با دوره آقای احمدی‌نژاد، مشاهده می‌کنیم که دلار ارزان شده است و همین ارزان شدن دلار بهانه‌ای شد برای کاهش تورم. البته کار خاصی در حوزه اقتصاد انجام نشد بلکه همین این اتفاقات یک واکنش سیاسی و ناشی از تغییرات سیاسی کشور بود. امیدواریم واقعا اقتصاد ما از رکود خارج شده باشد و آثار این خروج از رکود را نیز در تمامی بخش‌های اقتصادی کشور و زندگی مردم مشاهده کنیم.