آیت‌الله مصباح: برخی فساد اخلاقی را لازمه پیشرفت می دانند

آیت الله محمدتقی مصباح یزدی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم شب گذشته در حسینیه امام خمینی(ره)قم با تأکید بر این که زندگی زاهدانه سیره اهل بیت(ع) بوده است، اظهار داشت: حضرت علی(ع) فرمود من آنقدر به خودم گرسنگی می دهم که نان جو به دهنم مزه کند.

وی افزود: در یکی از خطبه های نهج البلاغه راوی شکل ظاهر حضرت را ترسیم می کند که آن حضرت با کفشی از لیف خرما، عبایی پشمینه بر روی سنگی ایستاد و با مردم سخن گفت.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان این که برخی افراد از روی کم اطلاعی و یا کم توجهی کمتر به بحث زهد و امور اخروی بها می دهند، ابراز داشت: بسیاری از سیاست مداران، سران احزاب در تبلیغات های انتخاباتی خود از توسعه اقتصادی و پیشرفت مادی صحبت می کنند.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: اگر بخواهیم بر اساس قرآن و روایات و سیره اهل بیت(ع) عمل کنیم و دنیا را بازیچه بدانیم و یا با دنیا و اهل آن دشمنی کنیم، این مسأله چگونه با پیشرفت و توسعه مادی قابل جمع است؟

برخی فساد اخلاقی را لازمه پیشرفت می دانند

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با بیان این که برخی مخالفان دین این مسأله را سوژه خود کرده اند، گفت: اینها می گویند فرهنگ دینی مخالف با پیشرفت علمی، مادی و هنری است؛ اوایل انقلاب برخی تئورسین ها در سخنرانی ها و نوشته های خود می گفتند پیشرفت های اقتصادی، صنعتی و تکنولوژی غرب فرهنگ خاص خود را دارد.

آیت الله مصباح یزدی افزود: آنها بی بندباری، اختلاط زن و مرد، فسادهای جنسی، از هم پاشیدن بنیان خانواده و هم جنس بازی را از لوازم پیشرفت های فوق مدرن می دانستند و می گفتند اگر بخواهیم به پیشرفت برسیم باید لوازم آن را نیز بپذیریم در غیر این صورت باید به زندگی ارتجاعی بسنده کرده و به دنبال زهد و عبادت برویم و نان و پنیر بخوریم.

وی با اشاره به این که چنین مسائلی از آغاز انقلاب تا کنون از سوی برخی مطرح می شود، گفت: عقیده آنها این است که با فرهنگ اسلامی نمی شود پیشرفت علمی کرد و می گویند باید این مطلب را آنقدر تکرار کنیم تا در جامعه جا بیفتد؛ جامعه غربی نیز چنین سیاستی دارد، شیطان برای پیشبرد اهدافش، این تجربه را شاگردانش آموخته که هر مسأله غلطی را بارها تکرار کنند تا بالاخره عده ای آن را باور کنند.

عضو جامعه مدرسین ادامه داد: کسانی که چنین عقیده ای دارند گاهی صراحتا و گاهی نیز در لفافه این مطلب را به جامعه القا می کنند که یک عده افراد پیر و مرتجع که در اقلیت هستند دنبال زهد، عبادت، مراسم احیا و مسائل معنوی می روند اما زندگی با چنین افکاری پیش نمی رود، ما باید پیشرفت کنیم و با کشورهای دیگر رقابت کنیم.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: درست است که برخی ما بی سوادها و بی کارها را قبول ندارند اما باید برای روشن شدن افکار عمومی پاسخی برای این ادعاها بدهیم.

برای حفظ و تقویت فرهنگ اسلامی کار علمی نشده است

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با توجه به این که در زمینه حفظ و تقویت فرهنگ اسلامی و ارزش های دینی کارهای زیربنایی نشده است، گفت: با این که انقلاب ما بر اساس فرهنگ اسلامی شکل گرفته و همواره در رفتار و سخنان امام(ره) و شهدا نیز مسائل معنوی و ارزش ها تأکید می شد اما در این زمینه کار علمی و دانشگاهی نشده است.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم بیان داشت: هرچند که در جای خود به این مسائل پاسخ داده شده است اما امروزه با هجمه گسترده رسانه های حامی این افکار در فضای مجازی و محدودیت هایی برای مطبوعات ارزشی قائل هستند، نیاز به کار بیشتری در این زمینه داریم.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که اهتمام به لذایذ دنیا، زندگی دنیا، صنایع، علوم و تکنولوژی ابعاد مختلفی دارد، گفت: بسیاری از روایاتی که در این زمینه ها داریم به صورت کلی است و برای تفصیل و طرح جزئیات باید از رشته های فقه و اخلاق استفاده کرد؛ سختی کار فقیه همین است که باید همه این منابع و روایات را جمع کند، استثناءها، قیود، اطلاق و تخصیص آنها را در نظر بگیرد و حکم دهد، نمی شود توقع داشت هرکس که ادبیات عربی می داند نظر اسلام را از روایات استخراج کند.

وی با اشاره به این که در روایت آمده است دنیا و اهل آن را دشمن خود بدانید، ابراز داشت: منظور از اهل دنیا چه کسانی هستند؟ آیا باید همه مردمی که در دنیا زندگی می کنند را دشمن بداریم؟! اگر مؤمن و مسلمانی گنهکار و آلوده به دنیا شد به این دلیل که اهل معصیت است حق داریم به او فحش دهیم، بدگویی کنیم و دشمن بدانیم؟! حال آن که می دانیم گناه مراتبی دارد و تعداد انسان هایی که هیچ گاه گناه نمی کنند بسیار کم هستند.

علی(ع) اسوه زهد و پارسایی است

عضو جامعه مدرسین حضرت علی(ع) را اسوه زهد و پارسایی دانست و گفت: بر این اساس یعنی اگر ما بخواهیم زاهد باشیم باید مانند آن حضرت زندگی کنیم؟ یعنی خانه ملکی و مرکب سواری نداشته باشیم و غذای خوبی نخوریم و کاری کنیم که بچه هایمان رنگ خوشی را نبینند؟ در این صورت که عقده ای، بی تربیت و بی دین می شوند!

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) اظهار داشت: هرکسی نمی تواند مانند همسر علی(ع) باشد و چنین زندگی ای را تحمل کند؛ همه ما می دانیم این گونه زیستن کار سادگی نیست؛ از سوی دیگر درست است که مؤمنان توصیه به زهد و پارسایی می شوند اما در روایات توسعه عیال و فراهم کردن اسباب خوشی خانواده نیز به صورت نسبی مستحب شمرده شده است.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری در توضیح این که چرا برخی فرزندان روحانیون نمی خواهند راه پدر را ادامه دهند و یا با خانواده روحانی ازدواج کنند؟ گفت: اینها می دانند که زندگی طلبگی با قرض و سختی می گذرد؛ ظرفیت همه یکی نیست نباید زندگی را برای فرزندان و خانواده خود به قدری سخت بگیریم که نسبت به روحانیت، دین و اهل بیت(ع) بد بین شوند.

ظرفیت سنجی امری ضروری در تربیت اسلامی است

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با تأکید بر این که باید در تربیت اسلامی باید ظرفیت افراد را بسنجیم، بیان داشت: باید امیرالمؤمنین(ع) را به عنوان نمونه و قله زهد معرفی کنیم اما با خانواده و فرزندان نباید سخت گیرانه برخورد کنیم باید به گونه ای رفتار کنیم که دینشان محفوظ بماند و نسبت به علما نیز نظر بدی نداشته باشند.

آیت الله مصباح یزدی با اشاره به آثار سوء تربیت و نا بجا استفاده کردن از ارزش ها، گفت: افرادی هستند که به کلی نمی توانند از همه لذت های دنیا صرف نظر کنند، در این زمینه هرکس باید به ظرفیت خود نگاه کند؛ شاید اگر شخصی به خود فشار بیاورد دچار بیماری و افسردگی شود؛ اصل این است که انسان در زندگی سعی کند در حد توان به لذت های دنیایی دلبستگی پیدا نکند.

وی در تعریف زهد، بیان داشت: زهد یعنی دل نبستن به لذت های دنیا، نه این که یک گوشه بنشینیم، کاری نکنیم و تنها ذکر بگوییم؛ امیرالمؤمنین(ع) که در اوج زهد بود، چاه های فراوانی حفر می کرد تا مردم از آنها استفاده کنند، هنوز هم در کوفه یعنی چاه های آن حضرت معروف است.

هرکاری که برای حفظ عظمت و عزت اسلام باشد عبادت است

عضو جامعه مدرسین تأکید کرد: اگر کسی برای حفظ عزت و عظمت اسلام و مسلمین و عدم وابستگی به کفار و مشرکان کار اقتصادی، صنعتی و علمی کند، نوعی عبادت محسوب می شود، حساب زندگی شخصی و خدمت به اجتماع جدای از هم است؛ برخی که نمی خواهند حرف های ما را درست و کامل منتقل کنند تنها به این بخش اشاره می کنند و می گویند فلانی گفت باید همه لذت های دنیا را کنار گذاشت.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) یکی از وظایف مؤمنان را رسیدگی به وضع همسایگان عنوان کرد و گفت: در تعریف همسایه آمده است چهل منزل از سمت چپ و راست منزل هرکس همسایه او محسوب می شوند؛ اگر شخص پول نداشته باشد چگونه می تواند به وضعیت چهل خانواده رسیدگی کند؟ بنابراین باید کار و تلاش کرد.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با بیان این که زندگی زاهدانه و فقیرانه تفاوت دارند، ابراز داشت: این گونه نیست که هر مؤمنی در دنیا باید به سختی زندگی کند؛ امام حسن(ع) به نسبت پدرش در رفاه بود اما مال و اموال خود را با فقرا تقسیم می کرد و خودش هر ساله با پای پیاده به حج می رفت؛ حضرت سلیمان نیز با آن همه ملک و دارایی، حصیر بافی می کرد و با نان ساده زندگی می کرد.

زندگی رییس جامعه اسلامی باید در سطح مردم فقیر باشد

استاد اخلاق حوزه علمیه قم علت ساده زیستی بیش از حد علی(ع) را مسؤولیت آن حضرت دانست و گفت: رییس جامعه اسلامی باید به گونه ای زندگی کند که مردم فقیر بگویند الحمدلله وضع ما خیلی هم بد نیست؛ امیرالمؤمنین(ع) می فرمود من مسؤولیت زندگی شما را دارم به این خاطر باید به نحوی زندگی کنم که همه بتوانند مانند من زندگی کنند.

آیت الله مصباح یزدی رسیدگی به وضع فقرا و مردم عادی را وظیفه دولتمردان دانست و اظهار داشت: در روایت آمده است که باید به فقیر عزت داد و او را تحقیر نکرد؛ برخورد رییس جامعه اسلامی باید به گونه ای باشد که فقرا ببینند که بین آنها و افراد ثروتمند فرقی نمی گذاشته نمی شود.

وی زهد را در حیطه زندگی خود فرد ضروری دانست و گفت: هرکس باید برای خود زندگی زاهدانه ای داشته باشد و با دنیا، شیطان، نفس عماره و هر آنچه او را از خدا دور می کند دشمنی کند اما برای همسایه، میهمان و دیگران نباید زهد را تحمیل کند؛ به اندازه توانش باید بهترین پذیرایی را از میهمان کند.