مشوق‌های افزایش جمعیت در دنیا

به گزارش پایگاه 598 به نقل از بصیرت، در روزهای پایانی اردیبهشت ماه سال جاری رهبر معظم انقلاب اسلامی سیاست‌های کلی جمعیت را که بر اساس بند یک اصل 110 قانون اساسی و پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است را ابلاغ کرده و در نامه خود به رؤسای قوای سه‌گانه و رئیس مجمع تشخیص نظام، تاکید فرمودند این سیاست‌ها با توجه به «اهمیت مقوله جمعیت در اقتدار ملّی؛ و با توجه به پویندگی، بالندگی و جوانی جمعیت کنونی کشور به عنوان یک فرصت و امتیاز؛ و در جهت جبران کاهش نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری در سال‌های گذشته» ابلاغ شده و در خصوص اجرا و پیگیری آن بر سه عنصر «دقّت، سرعت و قوّت» تاکید نمودند.

کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی "طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده" را در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری که بارها پیش از این به مسئولین امر در خصوص کاهش جمعیت تذکر داده بودند را تهیه نمود که در صورت تصویب نهایی آن در صحن مجلس ساز وکارهایی برای ترغیب و تشویق خانوارها جهت افزایش جمعیت پیش‌بینی شده است. مقاله پیش رو به جنبه‌های اقتصادی این طرح و مقایسه‌ی تطبیقی آن با اقدامات برخی کشورها در راستای افزایش جمعیت در این خصوص می‌پردازد.

مشوق‌های برخی کشورها برای افزایش جمعیت

فرانسه: دولت فرانسه 83 میلیارد یورو، یعنی حدود پنج درصد تولید ناخالص ملی کشور را صرف حمایت از فرزند آوری می‌کند. این میزان هزینه به نوبه خود بالاترین رقم در سطح اروپاست.

مادران فرانسوی درصورت بچه دار شدن 16 هفته مرخصی با حقوق و مزایای کامل دارند. پس از این دوره والدین می‌توانند به مرخصی سه ساله و بدون حقوق بروند و بعد از آن بدون هیچ محدودیتی به شغل قبلی‌شان بازگردند.

همچنین در این کشور خانواده‌ها در صورت داشتن فرزند سوم مبلغ 1000 یورو دریافت می‌کنند. همچنین دولت تضمین می‌کند که از خانواده برای تامین مخارج فرزندان از سنین کودکی برای پیش دبستانی تا مدرسه و دانشگاه حمایت مالی کنند.

اگر خانواده‌ها برای تولد فرزندشان خدمتکار استخدام کنند، دولت بخشی از این هزینه را می‌پردازد. از دیگر سیاست‌های افزایش جمعیت در کشور فرانسه می‌توان به اختصاص سبد کالا و کاهش مالیات اشاره کرد.

سوئد : در این کشور مرخصی والدین 15 ماه است و آنها اجازه دارند بعد از این مدت تا 8 سالگی کودکشان به طور متناوب مرخصی بگیرند و در زمان مرخصی، از80 درصد حقوق خود بهرمند شوند. همچنین خانواده‌هایی که بعد از 30 ماه برای فرزند بعدی اقدام می‌کنند، از امکانات ویژه‌ای برخوردار می‌شوند.

دولت سوئد به ازای هر کودکی که متولد می‌شود تا سن 16 سالگی کمک هزینه مشخص و بلاعوضی به خانواده پرداخت می‌کند. میزان این مبلغ ماهیانه برای یک کودک در حدود یک هزار و 50 کرون، دو کودک 2 هزار و 200 کرون، سه کودک 3 هزار و 600 ‌کرون و چهارکودک 5 هزار و 500 کرون تعیین شده است.

روسیه: در کشور روسیه برای فرزند اول 15 هزار دلار و برای تولد فرزند سوم یک خانه به پدر و مادر نوزاد هدیه پرداخت می‌شود. همچنین مادری که دارای فرزند می‌شود می‌تواند 9 هزار و 600 دلار کمک هزینه دریافت کند.

ژاپن: در ژاپن خانواده‌هایی که فرزند تا سن 15 سال دارند ماهانه تا 13 هزار ین کمک مالی دریافت می‌کنند. همچنین پدر و مادر یک به یک می‌توانند با دریافت نصف حقوق خود تا سقف تعیین شده به مرخصی بروند و این درحالی است که بعد از آن می‌توانند بدون هیچ تغییر به کار قبلی خود بازگردند.

ایرلند: از سیاست‌های جمعیتی این کشور می‌توان به اختصاص حقوق ماهیانه به والدین براساس تعداد فرزندان اشاره کرد که برای تک فرزند150 یورو، دو فرزند 300 یورو، سه فرزند 487 یورو، چهار فرزند 671 یورو، پنج فرزند 861 یورو، شش فرزند 1048 یورو، هفت فرزند 1235 یورو و هشت فرزند 1422 یورو است. البته این مقدار به فرزندان زیر 16 سال و یا 19 سالی که به صورت تمام وقت تحصیل می‌کنند تعلق می‌گیرد.

آلمان : در آلمان پدر و مادر می‌توانند تا 14 ماه به مرخصی بروند و بعد از آن بدون هیچ مشکلی به شغلشان بازگردند. دولت آلمان برای افزایش نسل، به مهاجرانی که فرزندشان تا 17 سالگی در این کشور تحصیل کرده‌است کمک هزینه‌های تحصیلی پرداخت نماید و با سبد‌های حمایتی خود به این خانواده ها کمک مالی کند.

انگلستان: در این کشور در راستای افزایش جمعیت، اختصاص 52 هفته مرخصی زایمان برای زنان که 39 هفته آن با حقوق است به این صورت که 6 هفته اول مرخصی با 90 درصد حقوق است و مابقی آن حداقل دستمزد برای پرداخت است. در انگلستان برای خانواده‌ دارای فرزند حقوق هفتگی درنظر گرفته شده که فرزند اول 20/3 پوند و برای هر فرزند اضافه‌تر 13/4 پوند پرداخت می‌شود.

نروژ: تخفیف ساعات کاری به همراه دریافت مزایای شغلی برای والدین، تصوبب قوانینی در زمینه ایجاد مراکز رفاهی و حمایتی برای مراقبت روزانه از کودکان از سیاست‌های کشور نروژ برای افزایش جمعیت و میل هرچه بیشتر خانواده‌ها به فرزند آوری است.

کانادا : در ایالت کبک این کشور افرادی که صاحب فرزند سوم می شوند، از هدایای بالایی برخوردارمی شوند. برای فرزند اول 500 دلار، فرزند دوم 1000 دلار و برای فرزند سوم به هفت هزار و پانصد دلار افزایش پیدا می کنند. اینها نمونه هایی از سیاستهای دولت کبک در سال 2003 میلادی بوده است. البته این بسته ها تنها شامل تشویق های مالی نمی شوند، بلکه شامل تسهیلات آموزشی و رفاهی کودکان هم می شود.

مشوق‌های افزایش جمعیت در طرح مجلس:

1-  دولت مکلف به تامین خوابگاههای مناسب برای دانشجویان متاهل مرد و متاهل زن با اولویت داشتن فرزند

2-  دولت مکلف به تامین مسکن مناسب برای طلاب متاهل دارای فرزند در تمامی شهرهای دارای حوزه علمیه

3-  دولت مکلف به برخوردار نمودن کمک هزینه مسکن متاهلی به سربازان متاهل در حین خدمت

4-  وزارتخانه های علوم، بهداشت و مراکز آموزش عالی موظف به پرداخت سه برابری وام ودیعه مسکن و وام رفاه به دانشجویان متاهل نسبت به دانشجویان مجرد

5-  دولت مکلف به تامین وسایل لازم و ضروری برای آغاز زندگی مزدوجین

6-  وزارت راه و شهرسازی مکلف به تامین مسکن مناسب و ارزان قیمت برای مزدوجین فاقد مسکن

7-  افزایش مدت مرخصی دوران بارداری- شیردهی به نه ماه تمام با پرداخت حقوق و فوق العاده های مربوطه

8-  بازنشستگی مادران شاغل دارای فرزند با حداقل 10 سال سابقه کار مفید، در صورت درخواست آنها با همان میزان سنوات بدون رعایت شرط سنوات

9-  وزارت تعاون مکلف به ایجاد بیمه تامین اجتماعی زنان متاهل خانه دار

10- دولت مکلف به بیمه درمانی نمودن کلیه مادران در همه مراحل دوران بارداری و بعد از آن و کودکان را تا سن 5 سالگی

11- دولت مکلف به اختصاص سبد تغذیه رایگان ماهانه معادل یک تا دو میلیون ریال به مادران باردار و یا دارای فرزند زیر 5 سال را برای حداقل سه دهک جمعیت درآمدی پایین و نیازمند

12- دولت مکلف به محاسبه مالیات بر درآمد حاصل از حقوق و دستمزد را متناسب با تغییرات در بعد خانوار تا سن بیست سالگی فرزندان

13- دولت مکلف به پرداخت وام قرض الحسنه «فرزند» حداقل به مبلغ یکصد میلیون ریال با بازپرداخت ده ساله

14-  دولت مکلف به پرداخت وام خرید مسکن به میزان حداقل دو برابر سقف وام های اعطائی بانک مسکن، با بازپرداخت سی ساله و حداقل سود بانکی یا یک قطعه زمین مسکونی یکصد و پنجاه تا دویست متر مربعی به زوجین نخبه دارای فرزند

15- دولت مکلف به پرداخت دو برابری حق اولاد کارکنانی که دومین فرزندشان از تاریخ اجراء این قانون به دنیا می آید

16-دولت مکلف به پرداخت یک سکه بهار آزادی به دخترانی که زیر بیست سال و پسرانی که زیر بیست و دو سال ازدواج دائم می کنند

17 دولت مکلف به اهداء یک سکه تمام بهار آزادی در قبال تولد فرزند سوم و بعد از آن، به ازای هر فرزند به مادر

18- دولت مکلف به واریز مبلغ ده میلیون ریال در قالب طرح آتیه مهر امام رضا (ع)، از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون به ازای تولد هر فرزند

19- دولت مکلف به در اختیار قرار دادن زمین با مقیاس بزرگ ( حداقل سیصد متر) و وام سه برابری، برای امکان ایجاد مسکن های بین نسلی (به منظور زندگی پدربزرگ و مادربزرگ، فرزندان و نوه ها در خانه مسکونی مشترک)

20- پرداخت یارانه آموزش و پرورش به کودکان سه تا پنج سال برای چهار دهک پایین جمعیتی در مهدهای کودک و مراکز پیش دبستانی

21- در ماده 54 سقف این مشوق‌ها را باز گذاشته و عنوان می‌کند؛ این قانون نافی حمایت ها و تشویق های متفاوت، مندرج در سایر قوانین نیست. موارد مشابه با نظر مادران مشمول انتخاب می شود.

با اینکه سیر قانونی تصویب این طرح مانده است و احتمال دارد در فرایند تصویب جرح و تعدیل های شود ولی بهتر است برخی از قوانین موجود این بخش که از قبل بوده مثل مرخصی زایمان اجرایی شود و همچنین یک مشوق کلی به تصویب برسد که هم تخصیص بردار نباشد و هم رصد اجرای به آسانی قابل پیگیری باشد.

محمد نوری قاضی ولویی