چگونه آمریکا در سوریه شکست خورد؟

بهترین پاسخ به چرایی شکست های امروز امریکا در سوریه را رابرت فورد سفیر سابق این کشور در سوریه داده است. سوالات و پاسخ هایی را که رابرت فورد امروز مطرح می کند در سه سال گذشته مطرح بوده است. اینکه چرا فورد اکنون این مسایل را مطرح می کند به این دلیل نیست که وجدان او بیدار شده است. او دیپلمات توانا و تحلیلگر خوب مسایل خاورمیانه است. رقابت انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در داخل دو حزب جمهوریخواه و دموکرات نزدیک است و هیلاری کلینتون هم برای رقابت در این عرصه آماده می شود و به تیم کاری نیاز دارد و احتمالا فورد می خواهد به کلینتون نزدیک شود.

پیش از این کارشناسان مختلف در سازمان های دولتی آمریکا پیشنهادهایی را درباره بحران سوریه مطرح کرده بودند، اما شخص باراک اوباما اعتقادی به دخالت در این بحران ندارد. اوباما می خواهد حتی الامکان از آغاز عملیات نظامی جدید دوری بجوید. تجربه جنگ عراق و نگرانی درباره کشیده شدن به جنگی مانند جنگ عراق همواره مطرح است. هر چند که بسیاری از کارشناسان به اوباما می گویند راه حل هایی وجود دارد که مستلزم اعزام نیروی نظامی به سوریه نیست و خطر کشیده شدن آمریکا به جنگ مطرح نیست. مخالفان سوری از نقاط ضعفی رنج می برند. رابرت فورد در این مدت از همه این مسایل اطلاع داشته است. در هر صورت تصمیم نهایی را باید رئیس جمهور آمریکا اتخاذ کند. باراک اوباما بسیاری از تصمیمات خود در عرصه سیاست خارجی را پس از مشورت با یک یا دو نفر در شورای امنیت ملی آمریکا اتخاذ می کند و همان ها یعنی سوزان رایس و معاون وی هستند که امریکا را در این باتلاق انداخته اند.

ما اکنون شاهد تغییر محدودی در سیاست واشنگتن هستیم که در سخنرانی اخیر باراک اوباما در وست پوینت مشخص شد. اما به اعتقاد من این تغییر هم بیشتر در حد حرف است و جنبه عملی ندارد. ممکن است آمریکا سلاح هایی را برای مخالفان سوری ارسال کند، اما این کمک ها دیرهنگام است و تاثیری در توازن قدرت در سوریه نخواهد داشت و باراک اوباما به خوبی از این مسئله آگاهی دارد. اوباما با انتقادهای شدید در داخل کنگره و دیگر محافل آمریکایی روبروست، اما به این انتقادها پاسخ نمی دهد. نیروهای اسد در درگیریهای میدانی پیروزی هایی مهم به دست آوردند. در واقع بشار اسد پیروزی راهبردی در سوریه به دست آورد. او کنترل بخش راهبردی این کشور را در دست دارد. بشار اسد تا امروز هم پیروز شده است و پیروزی کامل و نهایی فقط به زمان نیاز دارد. اگر باراک اوباما می خواهد اوضاع میدانی در سوریه را تغییر دهد، بسیار دیر وارد عمل شده است.

باراک اوباما می گوید آمریکا باید نقش رهبری در جهان را ایفا کند و مسئولیت حل مشکلات جهانی را برعهده بگیرد. ناکامی واشنگتن در دستیابی به راه حلی برای بحران سوریه مانند دیگر شکست های آمریکا در خاورمیانه است باید این احتمال را جدی گرفت که این شکست به حوزه های دیگر خاورمیانه بسط پیدا کند.

دولت امریکا اکنون باید دست به یک انتخاب تاریخی بزند: یا باید بپذیرد که سیاست 3 ساله اش درباره سوریه اشتباه بوده یا اینکه به حمایت از تروریست ها ادامه بدهد. نتیجه هر دو سناریو البته یکی است: اوباما اعتبار خود را از دست خواهد داد.