پافشاری نماینده آمریکا برطرح موضوع موشک‌ های ایران در مذاکرات هسته‌ای / عراقچي: امريكا بايد تصميم سخت بگيرد نه ايران

به گزارش سرویس سیاسی پایگاه 598، مذاکرات ایران و 1+5 از مهر ماه سال گذشته در ژنو آغاز شد که در دور سوم مذاکرات در این شهر ایران و 1+5 به توافقنامه‌ای تحت عنوان برنامه اقدام مشترک دست یافتند.

بعد از آن مذاکرات، از اسفندماه سال گذشته در وین از سرگرفته شد تا مفاد توافقنامه راه حل جامع تهیه شود. تاکنون سه دور از این گفت‌وگوها برگزار شده و طرفین دور چهارم این مذاکرات را از امروز آغاز کرده‌اند.

در این دور از مذاکرات وندی شرمن نماینده دولت اوباما در مذاکرات هسته‌ای با ایران طبق روال همیشه خود قبل از آغاز مذاکرات در جلسه‌ای با خبرنگاران به بررسی روندی که قرار است در این جلسات از سوی آمریکا و متحدانش در گروه 1+5 در پیش گرفته شود، صحبت کرد. آنطور که وزارت خارجه آمریکا متن کامل این نشست با خبرنگاران غربی را منتشر ساخته، قرار است نامی از این مقام رسمی آمریکایی در رسانه‌ها منتشر نشود اما محتوای جملات و اصطلاحات خاص شرمن و همچنین برنامه منظم وی برای گفت‌وگو با خبرنگاران به صورت آف د رکورد، نشان می‌دهد که او این بار نیز قبل از مذاکرات به بیان پیچیدگی‌های این دور از گفت‌وگو‌ها و همچنین چگونگی حل این پازل پرداخته است. 

وی در این گفت‌وگو باز هم به مثال قدیمی خود درباره مذاکرات یعنی «مکعب روبیک» بازگشته و بیان کرده مذاکرات با ایران تنها یک وجه ندارد و به صورت نموداری خطی نیست که از جایی شروع شده و در جایی دیگر خاتمه یابد و به صورت یک الگوریتم ثابت نیست بلکه معادله‌ای چند وجهی است که مانند مکعب روبیک باید به تمام ابعاد آن توجه شود. این مثال آنقدر طی ماه‌های گذشته توسط شرمن تکرار شده که این بار خبرنگاران تنها از او خواسته‌اند معمای این مکعب روبیک را حل کند و بیان کند چگونه قرار است به این مسائل در حالی پرداخته شود که مدت قانونی برای حل مساله هسته‌ای ایران که بیستم جولای سال جاری میلادی است در حال اتمام است.

وندی شرمن این بار البته نسبت به دفعه قبل کمتر خوشبین بوده و در حالی که در دور قبلی مذاکرات بیان کرده بود به پایان‌یافتن مذاکرات در تاریخ تعیین شده خوشبین است، این بار بیان کرد این گفت‌وگوها روند پیچیده‌ای را طی می‌کند و ممکن است نتوان زیاد خوشبین بود که تا تاریخ تعیین شده پایان یابد. خوشبین‌نبودن این مقام آمریکایی به نتیجه‌بخش بودن مذاکرات به این دلیل است که از نظر او ایرانیان باید تصمیم سختی در این شرایط بگیرند.

شاید نگاه او در این مرحله به شروط قبلی کشورهای اروپایی و آمریکا برای مذاکرات هسته‌ای بوده است چرا که از نظر او اگر قرار بود کار سخت نباشد و تصمیم گرفتن برای ایرانیان مرحله‌ای دشوار نباشد، سال‌ها پیش موضوع هسته‌ای کشورمان تمام شده بود. او البته در این گفت‌وگو به جزئیاتی که برای ایران تهیه شده و ایرانیان باید آن را قبول کنند تا مذاکرات به نتیجه برسد، اشاره‌ای نکرده اما اشاره او به مذاکرات قبلی خود نشان می‌دهد تصمیم سخت ایران به احتمال زیاد بسنده‌کردن به همان مساله‌ای است که وی در گفت‌وگو با مقامات رژیم صهیونیستی بیان کرده بود و آن «غنی‌سازی در حد حفظ چهره است».این مقام دولت اوباما در ادامه خاطرنشان کرده است: «من بشدت بر این باورم که مذاکرات برای رسیدن به راه‌حل نهایی بسیار بسیار سخت است و هشدار می‌دهم که تنها تهیه پیش‌نویس به معنای رسیدن به توافق نهایی در این زمینه نیست و به معنای این نیست که این مساله حل و برای همیشه تمام شده است. 

وی بیان کرده است: محدوده وسیعی از مشکلات هست که باید به آنها پاسخ داده شود و مطمئن نیستیم که ایران بتواند تصمیم سخت نهایی در این زمینه را بگیرد و دنیا را مطمئن سازد که دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست و اینکه برنامه هسته‌ای‌شان همانطور که بارها گفته‌اند، صلح‌آمیز است. او البته به جزئیات کارهایی که ایران باید انجام دهد تا این اطمینان را برای کشورهای غربی به وجود بیاورد اشاره‌ای نکرده و تنها بیان کرده است که ایران باید تصمیمات سختی برای انجام این اقدامات بگیرد. او بارها بیان کرده که جزئیات مذاکرات محرمانه است. او همچنین از رسانه‌ها خواسته از هرگونه گمانه‌زنی راجع به محتوای مذاکرات خودداری کنند.  وندی شرمن در پاسخ به خبرنگار روزنامه لس‌آنجلس تایمز که از او پرسیده بود آیا هنوز هم امیدوار و خوشبین است که مذاکرات در ظرف مدت مقرر به پایان برسد، گفت: «آنچه من قبلا گفتم راجع به این بود که ما می‌توانیم با تمام موانع موجود در مدت مقرر به نتیجه نهایی برسیم اما طریقه رسیدن به آن موضوع دیگری است.

گفتن این مساله آسان است که ما سوالات خود را روی میز می‌گذاریم و ایران نیز پاسخ‌های خود را روی میز می‌گذارد تا به ما اطمینان دهد که به دنبال سلاح هسته‌ای نیست اما در عمل کار به راحتی گفتن آن نیست. چیزی که می‌خواهم برایتان توضیح دهم همین مساله است که این پروسه با وجود اینکه در سخن آسان به نظر می‌آید در عمل بسیار پیچیده و سخت است و به همین دلیل نمی‌توانم به شما امروز اطمینان دهم که حتما به توافق نهایی می‌رسیم. ‌کسی چیزی در این باره نمی‌داند».

خبرنگار رویترز از شرمن پرسید بعد از گفت‌وگوهای تخصصی صورت گرفته در نیویورک، گروه متخصصان آژانس اعلام کرده‌اند برای اعلام نظر خود به زمان بیشتری نیاز دارند. علت این تاخیر چیست و می‌تواند در مذاکرات تاثیری داشته باشد؟ این گفت‌وگو‌کننده ارشد آمریکایی در پاسخ گفت: من گزارش گروه متخصصان آژانس را دیده‌ام و همکاران من در وزارت خارجه هم یک کپی از آن را دریافت کرده‌اند.

چیزی که می‌توانم بگویم این است که بله! سرعت پردازش اطلاعات هسته‌ای ایران کند شده و البته این مساله، موضوع خوبی است و چندان هم بد به نظر نمی‌آید.  وندی شرمن در ادامه در پاسخ به خبرنگار المانیتور که درباره مدت زمانی که ایران و کشورها توافق می‌کنند در مرحله نهایی که ایران تمام فعالیت‌هایش زیر نظر بازرسی‌های گسترده باشد، پرسید، گفت: در برنامه اقدام مشترک نیز این مرحله دیده شده که بعد از یک دوران طولانی مدت که ایران توانست با بازرسی‌های گسترده و همچنین شفاف‌سازی بیان کند که برنامه هسته‌ای‌‌اش صلح‌آمیز است، می‌تواند مانند کشورهای دیگر از امکانات و کمک‌ها و همچنین فعالیت‌های مشابه سایر کشورهای عضو ان‌پی‌تی استفاده کند اما این مدت میانی که ایران باید به شفاف‌سازی عملکردش بپردازد مدتی طولانی خواهد بود.

این مدت زمان مهم نیست چقدر باشد مهم این است که ایران باید ثابت کند که به‌دنبال سلاح هسته‌ای نیست و برنامه هسته‌ای‌‌اش برای همیشه صلح‌آمیز خواهد بود.  در این گفت‌وگو که برای اولین بار یکی از رسانه‌های ایرانی نیز حضور داشت، خبرنگار تسنیم از مقام آمریکایی پرسید آیا برنامه موشکی ایران نیز جزو گفت‌وگو‌ها خواهد بود، این گفت‌وگو‌کننده آمریکایی گفته است: «باید این را خاطرنشان کنم که قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل باید در نظر گرفته شوند. این موضوع در طرح اقدام مشترک مطرح شده است. این قطعنامه‌ها، مثل بسیاری چیزهای دیگر می‌گوید که هر موشک با قابلیت حمل سلاح هسته‌ای باید مورد بررسی قرار گیرد». اظهارات شرمن در حالی است که سیاست رسمی جمهوری اسلامی ایران عدم پذیرش دخالت‌ها و مطالبات غیرمنطقی طرف مقابل بوده است. مقام معظم رهبری نیز اخیرا در بازدید از نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه تاکید کردند توقع دشمن در محدود شدن برنامه موشکی ایران احمقانه است.

خبرنگار العربیه نیز با اشاره به صحبت‌های وزیر امور خارجه کشورمان درباره اینکه حداقل به سه دور دیگر گفت‌وگو نیاز است تا پیش‌نویس توافق نهایی آماده شود، از این مقام آمریکایی راجع به امکان تمام‌شدن این بحث در سه دور گفت‌وگو پرسید و این سوال را نیز مطرح کرد که آیا آمریکا از قبل پیش‌نویسی با تمام شروط آماده کرده و با ایران بر سر جزئیات بحث می‌کند و تغییراتی در پیش‌نویس می‌دهد یا اینکه این پیش‌نویس هنوز تهیه نشده است، وندی شرمن در پاسخ گفته است: «ما هر قدر که طول بکشد و به هر تعداد دوره که برای گفت‌وگو نیاز داشته باشیم، این مذاکرات را برگزار می‌کنیم.» وی همچنین افزود: «ما لیستی از درخواست‌ها و شروط داریم که آنها را مطرح می‌کنیم و بعد محمدجواد ظریف و کاترین اشتون هستند که پیش‌نویس نهایی را تهیه می‌کنند.

وی همچنین اضافه کرد: برخی از جزئیات پیش‌نویس نهایی بسیار دقیق و تکنیکی است و تمام مذاکره‌کنندگان توانایی صحبت در این باره را ندارند و به همین دلیل کار را به متخصصان و کارشناسان می‌دهند اما در نهایت همه جزئیات با هم ارائه شده و در پیش‌نویس قرار می‌گیرد و بدین‌ترتیب در نهایت برنامه اقدام مشترک جامع یاCPOA  نوشته می‌شود.» خبرنگار بی‌بی‌سی فارسی اما به مساله‌ای اشاره کرده که بشدت این روزها در رسانه‌های غربی به آن اشاره می‌شود. او از این مقام آمریکایی پرسید که چرا به نظرش گرفتن تصمیم نهایی برای ایران دشوار است و چرا دیگر مثل قبل به نتیجه خوشبین نیست. او جواب داد: «مساله خوشبینی یا بدبینی نیست. مساله دیدن واقعیت است. این مساله سخت و دشوار است، گرفتن این تصمیم بسیار دشوار است. اگر سخت و مشکل نبود سال‌ها پیش حل می‌شد. مدت‌های زیادی است که همکاران من سعی می‌کنند به هر ترتیب این موضوع را حل کنند و اگر به این راحتی بود همان سال‌ها پیش این مشکل حل می‌شد. من فکر می‌کنم تیم ما فرصتی خارق‌العاده برای رسیدن به توافق جامع در دست دارد».

همچنین عراقچي در پاسخ به اظهارات مقامات آمریکایی مبني براينكه ايران بايد تصميمات سختي درمورد برنامه هسته‌اي خود اتخاذ كند، اظهار داشت: به طرف امريكايي نيز توصيه مي‌كنيم كه از تصميم‌گيري بر اساس توهمات دست برداشته و آن را رها كند و در واقع اين امريكايي‌ها هستند كه بايد در مذاكرات تصميم سختي بگيرند و دست از تهديد و تحريم‌ها بردارند زيرا اين يك تصميم تاريخي براي دولتمردان امريكايي خواهد بود. هرچند از روز چهارشنبه مذاكرات مربوط به نگارش سند نهايي توافق آغاز شده است و تا روز جمعه ادامه خواهد يافت اما اين به معناي پايان نگارش كامل اين سند نخواهد بود به همين دليل ظريف در پاسخ به سؤالي درباره موضوعات مورد اختلاف طرفين گفت: وقتي شما وارد نگارش متن مي‌شويد ممكن است حتي يك نقطه يا ويرگول هم نقطه اختلاف باشد و نمي‌توان اينها را پيش بيني كرد. براي همين است كه ما به غير از اين جلسه سه جلسه لااقل برنامه‌ريزي كرديم. ضمن اينكه طرفين نيمه دوم تير ماه را در برنامه‌هايشان خالي گذاشتند تا بتوان از آن فرصت استفاده كرد. آن زمان اگر نياز باشد تمام آن را براي مذاكره مي‌گذاريم.