لیله‌الرغائب؛ بال پروازی به سوی لیله‌القدر

و این در ماه پر برکت، در میان این هیاهوی ناب معنویت و عطر جنت، رحمت حق در شبی به اوج می‌رسد که در آرزوی وصال رب، دستان التماسی رو به آسمان استجابت بلند می‌شود که آن شب را لیلة‌الرغایب می‌نامند.

شاید واژه واژه که معنایش کنی، بیشتر شیرینی و طعم خوش مهرِ بزرگ مهربان را دریابی، در دریای بی‌کران امید و رحمت و آرامش حق، سیراب می‌شوی وقتی از آرزوهایت برایش می‌گویی؛ وقتی سر در دامان پر مهر تنها او می‌گذاری؛ اویی که تنهاست و تنهایی‌ات را برایت بارها و بارها دلچسب کرده با حضورش.

آری «لیلة‌الرغائب»، یعنی شب آرزوها و شاید بتوان آرزوهایت را در دقایقی معنا کنی که خداوند برایت بهترین‌ها را تعیین کرده و صدایت را دوست می‌دارد تا صدایش کنی؛ تا از او بخواهی دریابد تو را؛ لیلة‌الرغائب یعنی بهانه‌ای برای تو، برای همانی که خوب می‌دانی همیشه هست تا دستانت را در دستش بگیرد و آغوشش را برای مهر ورزیدن به تو نهایتی نیست؛ و به راستی با کدوم عملت، سپاس می‌گویی حضورش را؛ سپاس می‌گویی حضوری که هست و جاریست و همیشه برایت مأمنی آرام بوده که سخت‌ترین و طاقت‌فرساترین لحظات زیستن را در آن جاری می‌سازی. حضوری را که بارها و بارها صدایش می‌زنی «یارفیق من لارفیق له...»

در این شب با عظم،  دل‌های بسیاری با بهانه‌ نزدیک‌تر شدن و اوج گرفتن، روح خود را آماده می‌سازند برای ماه‌های پر برکت پیش رو؛ شب جمعه اوّل ماه رجب را ليلة‌الرَّغائب می‌نامند و براي آن شب، عملي از حضرت رسول (ص) وارد شده، با فضيلت بسيار که سيّد در «اقبال» و علاّمه در «اجازه بني زهره» نقل کرده‌اند.

«از جمله فضيلت این شب، آنکه گناهان بسيار بسبب او آمرزيده شود و آنکه هر که اين نماز را بگذارد چون شب اوّل قبر او شود، حقّ تعالي ثواب اين نماز را بسوي او بفرستد، به نيکوتر صورت، با روي گشاده و درخشان و زبان فصيح پس با وي گويد اي حبيب من! بشارت باد تو را که نجات يافتي از هر شدّت و سختي گويد تو کيستي؟ بخدا سوگند که من روئي بهتر از روي تو نديدم و کلامي شيرين‌تر از کلام تو نشنيده‌ام و بوئي بهتر از بوي تو نبوئيدم.

 گويد من ثواب آن نمازم که در فلان شب از فلان ماه از فلان سال بجا آوردي؛ امشب بنزد تو آمدم تا حقّ تو را ادا کنم و مونس تنهایي تو باشم و وحشت را از تو بردارم و چون در صور دميده شود من سايه بر سر تو خواهم افکند در عرصه قيامت پس خوشحال باش که خير هرگز از تو معدوم نخواهد شد».

«کيفيت این نماز چنان است که روز پنجشنبه اوّل ماه رجب را روزه ميداري، چون شب جمعه داخل شود ما بين نماز مغرب و عشاء دوازده رکعت نماز مي‌گذاري هر دو رکعت به يک سلام و در هر رکعت از آن يک مرتبه حمد و سه مرتبه سوره قدر (اِنّا اَنْزَلْناهُ) و دوازده مرتبه سوره توحید (قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ) مي‌خواني و چون فارغ شدي از نماز هفتاد مرتبه مي‌گوئي «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ النَّبِيِّ الاُْمِّيِّ وَعَلي آلِهِ» پس به سجده مي روي و هفتاد مرتبه مي‌گویي: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ» پس سر ازسجده برمي‌داري وهفتاد مرتبه مي‌گویی «رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ اِنَّکَ اَنْتَ الْعَلِيُّ الاَعْظَمُ» پس باز به سجده مي‌روي و هفتاد مرتبه مي‌گویي: «سُبُّوحٌ قُدّوُسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ» پس حاجت خود را می‌طلبی».

كلمه «رغائب» جمع «رغيبه» به معناي چيزي است كه مورد رغبت و ميل است و نيز به معناي عطا و بخشش فراوان هم مطرح می‌شود؛ بنابراين معناي اول «ليلةالرغائب» يعني شبي كه ميل و توجه به عبادت و بندگي در آن فراوان است و بندگان خوب و شايسته خداوند در اين شب تمايل زيادي به رفتن به درخانه خداوند و ارتباط و انس با معبود خويش دارند.

بنابر معناي دوم، «ليلةالرغائب» يعني شبي كه در آن عطاء و بخشش خداوند فراوان است و بندگان مخلص خداوند با روی آوردن به بارگاه قدس ربوبي و خاكساري در برابر عظمت حق، شايسته دريافت انعام و عطاء و بخشش بي‌كرانه حق مي‌گردند.

نماینده ولی فقیه در شهرستان ملارد در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ویژگی‌های شب بزرگ لیلة‌ الرغایب اظهار داشت: در مبنای اولیه و اصلی روایات ما اولین شب جمعه ماه رجب را لیلة‌الرغائب معرفی کرده‌اند، اعمالی هم برای این شب ذکر شده است اما پیش از پرداختن به اعمال مختص این شب باید ابتدا مفهوم لیلة‌الرغائب، جایگاه و فضیلتش برای جوانان تبیین شود.

حجت الاسلام حسینی نوری ادامه داد: در تشریح مفهومی و تحلیلی لیلة‌الرغائب دو معنای کلی وجود دارد؛ یکی اینکه رغائب جمع رغیبه بوده و رغیبه به معنای آرزو، میل و تمایل است و به همین معنا در اصطلاح عمومی هم به کار برده می‌شود که اولین شب جمعه ماه رجب شب آروزها و درخواست‌ها و خواهش‌ها از پروردگار است.

این مسئول تأکید کرد: مفهوم دیگری نیز برای این شب وجود دارد که در معنای دوم ارزش بیشتری نهفته است؛ آن هم به این معنا که رغائب به معنای رغبت و جمع رغبت‌هاست و رغبت به معنای میل و گرایش بوده و دو جایگاه اساسی برای آن تشریح شده است.

جامعه اسلامی از فضیلتهای ماه رجب بهره ببرند

وی گفت: در ماه رجب توصیه‌های گوناگونی به روزه‌داری شده و از جهات گوناگون برکات و دعاهایی برای آن وجود دارد؛ از جهت دیگر ماه رجب، معطر به میلاد‌های ائمه اطهار (ع) است که از جمله این اعیاد می‌توان به میلاد امام باقر(ع) و نیز میلاد با برکت حضرت علی(ع) و نیز روز 27 رجب مصادف با مبعث نبی مکرم اسلام(ص) اشاره کرد و همه این‌ها، مزید بر برکات این ماه است که جامعه اسلامی می‌توانند بهره بسیاری از این ماه ببرند.

امام جمعه شهرستان ملارد بر ضرورت ترویج فرهنگ ایرانی - اسلامی در جامعه به ویژه برای نسل جوان تاکید کرد و افزود: ایران اسلامی با بهره گیری از آموزه های دین اسلام و تمدن چندین هزار ساله خود منبعی غنی برای فرهنگ و اصالت محسوب می شود که می تواند نسل جوان کشور را آسیبها و تهاجمات فرهنگی دشمنان مصون بدارد.

حجت الاسلام حسینی نوری متذکر شد: در شرایط امروز جهان که قدرتهای مستکبر دنیا به دنبال گسترش فرهنگ و آداب پر زرق و برق خود هستند، ما باید با ترویج فرهنگیهای اصیل ایرانی - اسلامی و آگاه سازی نسل جوان از به ثمر رسیدن توطئه و فتنه دشمنان جلوگیری کنیم که برگزاری سنن حسن های همچون اعتکاف، لیلة الرغائب و.... نقش موثری در این مساله ایفا می کند.

نماینده ولی فقیه در شهرستان قدس نیز با اشاره به فضائل حسنه و مبارک این شب در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: لیلة الرغائب به دلیل فضایل ویژه اش شب آرزوها نامیده شده البته نه فقط برای تحقق آرزوها بلکه این شب فرصت مغتنمی برای ارتباط با پروردگار و احیای روح و جان انسانها محسوب می شود.

حجت الاسلام میراحمدی بیان کرد: رهبر معظم انقلاب در سخنان خود بر مقوله فرهنگ و فرهنگسازی بسیار تاکید کرده اند، یکی از ابزار مهم فرهنگی در کشور ما، آموزه های قرآن، سیره نبوی، منش رفتاری و اخلاقی ائمه اطهار (ع)، بازگویی احادیث، اعمال مستحب و واجب و.. است که خوشبختانه به دلیل جو اسلامی خانواده های ایرانی، استقبال خوبی نیز از سوی نسل جوان و نوجوان صورت می گیرد.

انس جوانان با آموزه های دینی، موجب تعالی روح و اندیشه آنها می شود

این مسئول افزود: انس جوانان با آموزه های دینی و اعمال مستحب در کنار واجبات، زمینه را برای تعالی روح و اندیشه این نسل فراهم می کند و با توجه به شرایط زندگی صنعتی امروز که انسانها را به ویژه در دنیای غرب دچار افسردگی و پوچی کرده است، آرامشی معنوی و سلامت فکری به دنبال خواهد داشت.

وی یادآور شد: خوشبختانه برگزاری اینچنین مراسم مذهبی - معنوی در سالهای اخیر با استقبال خوبی از سوی جوانان و نوجوانان روبرو شده و این مساله برغم تلاشهای توطئه گرانه و اسلام ستیزانه دشمنان برای انحراف افکار عمومی و جذب نسل جوان، نشانگر توسعه دین مداری و خداپرستی در این نسل است.

امام جمعه شهرستان قدس گفت: ماه های خجسته رجب و شعبان سرآغازی برای ماه مبارک رمضان است که انسانها بتوانند با زمینه سازی برای حضور در این ماه، از تمام فضایل و برکات آن بهره مند شوند.

و به راستی چه انعامی برتر از استجابت دعای ظهور، و چه غنیمت فرصتی است رغائب تا بزرگ‌ترین حاجات را بخواهیم، بخواهیم در زمره یاران امام حاضر باشیم. بخواهیم و تمانا کنیم از معبودمان پایان این انتظار و آغاز روز‌های خوش وصل ظهور را و تقاضا کنیم از مولایمان تا روزهای معطر رجب را به روزگار خوش حکومت مهدوی پیوند زند.

صاحب ‌المراقبات، عارف كامل و استاد واصل، مرحوم ميرزا جواد ملكي تبريزي در اين باره در كتاب «المراقبات» خويش مي‌نويسد: اولين شب جمعه ماه رجب را ليله‌الرغائب نامند .در اين شب فرشتگان بر زمين نزول مي‌كنند .اگر شب اول ماه رجب مصادف با شب جمعه بود، سزاوار است عمل «ليلة‌الرغائب» را نيز انجام دهد.  از پيامبر اكرم(ص) روايت شده است كه فرمودند: از اولين شب جمعه ماه رجب غافل نشويد؛ زيرا شبي است كه فرشتگان آن را «ليلة‌الرغائب» مي‌نامند.

اين نامگذاري به اين جهت است كه هنگامي كه مقداري از شب گذشت، هيچ فرشته‌اي در آسمان‌ها و زمين نمي‌ماند مگر اين كه در كعبه و اطراف آن جمع مي‌شوند، آن‌گاه خداوند مي‌فرمايد: اي فرشتگانم! هرچه مي خواهيد از من درخواست كنيد. فرشتگان عرض مي‌كنند: حاجت ما اين است كه از روزه‌داران رجب درگذري. خداوند مي‌فرمايد: اين كار را انجام دادم.

آری! لیلة‌الرغائب نیز جایگاهی دارد که خداوند برایمان مقدر کرده که بشتابیم در این شب پر عظمت تا دستان خالی و ظرف‌های اندکمان را بهره‌مند و لبریز سازیم از الطاف ربوبی. و چه مهربان خداوندی است پروردگارم که برایمان ساعات و لحظات و روزها و شب‌هایی را برای آسمانی شدن مقدر کرده و رغائب را در شب جمعه اول ماه رجب، زمان وصل نامید که چه پر عظمت است این شب و این نوری که نور علی نور گشته است.