کلکسیونی از اولین‌ها و بهترین‌های جهان در ایران / رشد بیست و پنج پله‌ای دانش پزشکی در سالهای اخیر

به گزارشسرویس اجتماعی پایگاه 598؛ همواره یکی از مهمترین نیازهای بشر، تأمین سلامت و بهداشت بوده است. جامعه ای که از لحاظ ابتلاء به بیماری های گوناگون مخصوصا بیماری های جدید آمار بالایی دارد نخواهد توانست در حوزه هایی نظیر اقتصاد، سیاست و فرهنگ پیشرفتی کسب کند. نگاهی گذرا به برخی کشورهای افریقایی که آمار بالای ایدز و سرطان در آنها بیداد می کند گواه این مدعا است. البته بدیهی است وضعیت بهداشت و سلامت خود به نوعی نتیجه ی توسعه و عدم آن در کشورهاست.

ایران که پس از انقلاب اسلامی مسیر پیشرفت را با سرعت می پیماید، از لحاظ شاخص پیشرفت های پزشکی وضعیت بسیار مطلوبی دارد. در سال 91 ایران در رتبه بندی جهانی رده‌ی 26 پزشکی جهان را به خود اختصاص داد. گفتنی است در سال 81 این رتبه 51 عنوان شده بود. همچنیناستناد به مقالات علمی توسط مراجع علمی دنیا، شاخص مناسبی برای توسعه و پیشرفت هر کشوری است به طوری که تعداد مقالات دانشمندان ایرانی که مورد استناد قرار گرفته از 20 مورد در سال 2011 به 51 مورد در سال 2012 افزایش یافته است.گوشه ی کوچکی از نمودهای این وضعیت مطلوب -که نتیجه ی رشد بالای علمیکشورمان در ده سال اخیر است- به شرح زیر می باشد:

تولید قوی ترین نانو چسب بافتی جهان

باقی ماندن اثر بخیه پس از اعمال جراحی بیرونی و یا پارگی هایی که در اثر حوادث رخ می دهند؛ و همچنین مشکلات بخیه زدن در اعمال جراحی که بر روی اندام داخلی انجام می گردند از مدت ها پیش دانشمندان را به این نتیجه رسانده بود که باید جایگزینی برای بخیه با نخ پیدا کرد. سال 1387 دانشمندان کشورمان توانستند پس از قریب به 6 سال تلاش، چسب بافتی فیبروژنی اختراع کنند که درترميم تمام بافت‌هاي بدن اعم از استخوان، عضله، عصب، بافت‌هاي داخلي بدن و انواع پيوندها غوغا مي‌كند. این چسب در سالهای بعد و با اصلاحاتی که انجام گرفت باز هم قوی تر و پر کاربردتر گردید. یکی از شاخص های مهم چسب های بافتی قدرت کشش پذیری آنهاست که این چسب ها بر اساس آن طبقه بندی می شوند و کشش پذیری این چسب تاکنون در دنیا معادل ندارد و قدرت کشش پذیری و استحکام قدرت آن بی نظیر است. بهترین چسب های بافتی مشابه که در آمریکا ساخته شده توانسته است برای چسباندن عروق موش که حیوان کم تحرکی است به کار رود، اما این چسب با موفقیت توانست عروق سگ را که تحرک بسیار بالایی دارد به خوبی بچسباند.

ابداع روش جدید مدل‌سازی سه بعدی تصاویر پزشکی

در سال 1386 مهندس آرش میرهاشمی دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی پزشکی موفق گردید با استفاده از تکنیک نماسازی حجمی، این شیوه ی مدلسازی را ابداع نماید. با استفاده از این تکنیک، تصاویر به صورت دیجیتالی در رایانه ذخیره می گردند و سپس با استفاده از پیاده سازی یک سری الگوریتم ها و با دنبال کردن یک سری عملیات تصویر سه بعدی بافت به صورت کامل مشخص شده و حجم آن محاسبه می شود. بدین ترتیب پزشک به راحتی می تواند آن را از جهات مختلف مورد بررسی قرار دهد.

انجام نخستین جراحی ستون فقرات به روش کاملا بسته

در سال گذشتهجراحی ستون فقرات به روش کاملا بسته (وسیله گذاری و تثبیت مهره های ستون فقرات) برای نخستین بار در ایران و خاورمیانه در بیمارستان امام رضا (ع) انجام شد. تاکنون پنج جراحی ستون فقرات به روش کاملا بسته در این بیمارستان انجام شده است. این روش جدید بیشتر در افراد سالمند مورد استفاده قرار می گیرد و بیمارانی که دچار بیماری های ریوی و دیابت هستند، به دلیل اینکه عمدتا قادر به گرفتن بیهوشی نیستند، کاندیداهای مناسبی برای این جراحی با استفاده از روش بی حسی موضعی هستند. این جراحی به روش کم تهاجمی تر در فیوژن و برداشتن فشار یا دکمپرشن از روی نخاع ستون فقرات برای اولین بار در کشور و خاورمیانه اجرا می شود. در این روش جراحی ابتدا بیمار از طریق موضعی بی حس می شود، سپس به وسیله دستگاه آندوسکوپی برش کوچکی بر روی پوست یا اسپینانس ایجاد می شود، بعد با کمک سیستم آندوسکوپ و دستگاه رادیولوژی حین جراحی و مانیتورینگ محل جراحی- دراین مورد ناحیه کمر- اقدام به دژنراتیو یا رفع تنگی کانال نخاع و بی ثباتی در موضع می شود.

نخستین جراحی مغز در حالت هوشیاری در خاورمیانه

سال 1392، عمل جراحی مغز در حالت هوشیاری که تا کنون فقط در کشورهای آمریکا، آلمان، انگلیس و فرانسه انجام می شد در ایران و در بیمارستان خاتم الانبیاء نیز با موفقیت انجام گردید. در این عمل که با آخرین روش های روز دنیا انجام گرفت و حدود 4 ساعت عمل به طول انجامید بیمار در طول عمل جراحی هوشیار و بیدار بود. این نوع عمل، تعیین دقیق مراکز حیاتی مغز مانند مرکز تشنج، حرکت اندام ها، مرکز حسی اندام ها بوده و مزیت عمده این عمل جراحی این است که حداقل ضایعات مغزی را برجای می گذارد.

ارتقاء شاخص امید به زندگی در ایران

در سالهای اخیر با پیشرفت های مختلف در عرصه ی پزشکی و به دلیل کاهش آمار مرگ و میر نوزادان، کنترل بیماری های همه گیر، و یافتن راه های نوین درمان بیماری هایی نظیر سرطان و بیماری های قلبی شاخص امید به زندگی در ایران بهبود قابل ملاحظه ای داشته است. سایتنیشن مسترسن امید به زندگی در ایران در سال 2011 را 70.06 سال عنوان می کند.

تولید نای مصنوعی

در مهرماه سال 1386 دکترجلال‌الدین غنوی محقق ایرانی توانست طرح ساخت نای مصنوعی را ب ثبت برساند. در این روش، قالبی شبیه به نای با عاریه گرفتن از بافت‌های دیگربدن بیمار و از بین بردن سلول آن ساخته می‌شود. به این معنا که سلول‌های غضروفی، از گوش، بینی و یا نای آسیب‌دیده شخص به قالب تزریق می‌شود و نای مصنوعی پس از 6 ماه شکل می‌گیرد. سلول‌های غضروفی باید از خود شخص باشد تا مشکل پس زدن نای مصنوعی به عضو پیوندی به‌وجود نیاید.این قالب در کیسه‌ای که درکنار پرده صفاق در شکم بیمار ایجاد شده برای کاشت قرار می‌گیرد و سلول‌های غضروفی در این قالب شروع به رشد و تکامل می‌کنند و پس از 6‌ماه، نای مصنوعی به طول 10 سانتی متر رشد می‌یابد و پس از شکل‌گیری از بدن بیمار خارج و به همان شخص پیوند زده می‌شود. این طرح برای افرادی که دچار بیماری‌های مختلف تنفسی هستند، جانبازان شیمیایی زمان جنگ وکسانی که مدتی درICUبستری بوده‌اند و ضایعات وسیع نای برایشان به واسطه لوله تراشه ایجاد شده کاربرد مناسبی دارد چرا که در تمام موارد یاد شده، عروق اطراف نای آسیب می‌بینند. گفتنی است اگرچه متاسفانه این طرح با تبلیغات گسترده رسانه‌های غربی به نام یک محقق اسپانیایی آن هم با تکنیکی ناقص و ناپخته و یک سال پس از ما معرفی شد اما مدارک ثبت این اختراع بزرگ در عرصه ی پزشکی در کشور موجود هستند.