شانس‌عبدالله دردور دوم انتخابات پایین‌تراست

به گزارش پایگاه 598 به نقل از رصد، انتخابات افغانستان با وجود تمام تهدیدات طالبان برگزار شد و مشارکت قابل ملاحظه مردم نشان داد که آن ها صندوق رای را بر اسلحه و گلوله ترجیح می دهند. نتایج اولیه و مقدماتی 10درصدی آرا پس از حدود 10 روز اعلام شد و در آن عبدالله عبدالله با حدود 42 درصد و اشرف غنی احمد زی با 37 درصد حائز بیشترین آرا شدند.

پیرامون تحلیل این نتایج و چشم انداز اتفاقات آتی انتخابات و احتمال پیروزی نامزدها با پیر محمد ملازهی کارشناس مسائل افغانستان گفتگویی انجام دادیم که در پی می آید. ملازهی معتقد است عبدالله برای پیروزی در انتخابات باید در همین دور نخست پیروز شود و در صورتی که انتخابات به دور دوم کشیده شود اشرف غنی احمد زی شانس بیشتری برای جانشینی کرزی خواهد داشت.

در اکثر نظرسنجی ها گفته می شد که اشرف غنی احمد زی و عبدالله عبدالله شانس بیشتری برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان دارند و اعلام نتایج 10 درصدی آرا هم این مسئله را نشان داد. نظر شما در این رابطه چیست؟

بله تقریبا پیش از انتخابات هم می شد حدس زد که رقابت اصلی میان این دو نفر است. هرچند بعد از کنار رفتن برادر آقای کرزی به نفع زلمی رسول برخی از احتمال پیروزی رسول هم سخن گفتند اما کارشناسان مسائل افغانستان نیک می دانستند که زلمی رسول شانس چندانی برای پیروزی ندارد.

در شرایط فعلی هم به نظر می رسد با عنایت به اعلام نتایج ابتدایی یا عبدالله عبدالله در دور نخست پیروز می شود و یا به همراه احمدزی به دور دوم می رسد. باید توجه داشت که پیروزی عبدالله عبدالله در دور دوم چندان ساده و حتی به عبارت صحیح تر امکان پذیر به نظر نمی رسد.

چراکه عبدالله فردی پشتون به حساب نمی آید هرچند مادرش پشتون است اما پدر او یک تاجیک است. در حالیکه عموم نامزدهای دیگر پشتون هستند و جدی ترین نامزد این قومیت هم آقای اشرف غنی احمد زی است. بر این اساس اگر انتخابات به دور دوم کشیده شود تمامی پشتون ها پشت آقای احمد زی قرار می گیرند و کار برای عبدالله عبدالله دشوار می شود.

چرا این قدر نتایج انتخابات افغانستان دیر اعلام می شود؟ در هیچ جای دنیا دیده نشده پس از گذشت حدودا 10 روز تنها 10 درصد آرا شمرده شود؟

یکی از دلایل این مسئله این است که برخی مناطق افغانستان کوهستانی هستند و دسترسی به آن مناطق به سادگی میسر نمی شود. ضمن اینکه آرا پس از شمارش باید به مرکز آورده شود و در کابل هم دوباره این آرا شمارش می شود و این مسیر طبیعتا بازه زمانی زیادی را طلب می کند. ضمن اینکه این روند پیچیده کار را برای مهندسی انتخابات ساده می نماید و گمانه بروز تقلب فزونی می یابد. به همین دلیل است که اعتراضات فراوانی هم در رابطه با احتمال تقلب به گوش می رسد.

این تقلب بیشتر به نفع چه کسی خواهد بود؟ گفته می شود بیش از همه عبدالله عبدالله از احتمال تقلب ابراز نگرانی کرده است؟

همین طور است چراکه دولت ترجیح می دهد احمد زی جانشین کرزی شود. از سوی دیگر آمریکا و ناتو هم اشرف غنی را گزینه مناسب تری می دانند. ضمن اینکه به هر حال طالبان هم از عبدالله دل خوشی ندارد چراکه او یک نیروی جهادی بوده است و طبیعتا روی کار آمدن او بدترین گزینه برای طالبان به شمار می رود.

بر این اساس آیا اصلا می توان شانسی برای پیروزی عبدالله عبدالله قائل بود؟

البته شاید پیش بینی در این شرایط آن هم تنها با اعلام 10درصد آرا کار درست و دقیقی نباشد اما واقعیت این است که عبدالله برای پیروزی باید تا حدی نظر مساعد کرزی و همچنین آمریکا را جلب نماید تا آن ها از روی کار آمدن او نهراسند.

ارزیابی تان از مقایسه ابعاد شخصی عبدالله عبدالله و اشرف غنی احمد زی چیست؟

آقای اشرف غنی احمد زی شخصیتی شناخته شده در دنیا است ولی در عین حال یک پشتون متعصب نیز هست. دیدگاه های قومی او تا حد زیادی نسبت به مسائل افغانستان تند است. آقای عبدالله عبدالله در مقابل یک چشم پزشک است، با جهادی ها بوده و در کنار احمد شاه مسعود و آقای ربانی حضور داشته است. علیه طالبان جنگیده است، وزیر خارجه دولت کرزی بوده و همه شرایطی را که مورد توجه قومیت های غیر پشتون است، دارد. در حالیکه اشرف غنی از این ویژگی ها برخوردار نیست.

در صورت پیروزی هر یک چه آینده ای در انتظار افغانستان است؟

برداشت من این است که اگر عبدالله عبدالله پیروز شود سعی می کند نظام متمرکز را تعدیل نماید و نظام را از ریاستی به پارلمانی تبدیل کند. این مسئله ای است که او قول داده است. این گامی در جهت دولت – ملت سازی در افغانستان به شمار می رود. ضمن اینکه او وعده داده که قدرت را در شکل فدرال توزیع کند تا هرکدام از قومیت ها بتوانند در مناطق قومی خود مجالس قومی مختص خود را داشته باشند. دکتر عبدالله معتقد است از این طریق می توان وحدت ملی را تقویت کرد ولی آقای اشرف غنی احمد زی چنین دیدگاهی ندارد و بر تمرکز گرایی تاکید دارد و به نظر می رسد با به قدرت رسیدن اشرف غنی تغییر چندانی در ساخت قدرت افغانستان ایجاد نخواهد شد.

رابطه و رویکرد این دو نسبت به ایران چگونه قابل مطالعه و مقایسه است؟

من فکر می کنم عبدالله عبدالله نگاه مثبت تری نسبت به ایران دارد. چراکه مادرش تاجیک است و فرهنگ او تاجیکی است. فرهنگ و زبان تاجیکی هم اشتراکات زیادی با ایرانیان دارد. در دورانی هم که مجاهدین در افغانستان حضور داشتند ایران از همین گروه آقای عبدالله عبدالله، احمد شاه مسعود و ربانی حمایت می کرد.

در حالیکه آقای اشرف غنی احمد زی این خصوصیت را ندارد و بیشتر به قدرت قومی پشتون نظر دارد. ضمن اینکه آقای احمد زی نظر مساعدتری نسبت به غرب و ناتو دارد. به این نکته هم باید توجه کرد که به هر حال نگاه متعصب قومی او نمی تواند اتفاق خوبی در زمینه روابط دوجانبه ایران و افغانستان به شمار آید.

پیش بینی شما از نتیجه انتخابات چیست؟ آیا به دور دوم کشیده خواهد شد؟

احتمال به دور دوم رسیدن انتخابات بیشتر است و اگر این اتفاق بیفتد شانس احمد زی فزون تر است چراکه رایی که بین نامزدهای پشتون تقسیم شده یکپارچه می شود و آن وقت احتمال پیروزی عبدالله کمتر خواهد شد. بنابراین من گمان می کنم اگر عبدالله بخواهد در انتخابات پیروز شود باید در همین دور اول بر اشرف غنی غلبه کند.