بحران اوکراین و تحکیم هرچه بیشتر روابط روسیه، ایران و چین

 او می نویسد، تنش میان روسیه و غرب از وقتی که رئيس جمهور روس گرای اوکراین ، ویکتور یانوکوویچ، در 21 فوریه طی یک کودتا از کنار گذاشته شد، بالا گرفت .

زمانی که دولت محلی شبه جزیره کریمه ، که 60 درصد از ساکنان آن خود را به لحاظ قومی روس می دانند ، خواهان برگزاری  یک همه پرسی برای جدایی شبه جزیره کریمه از اوکراین شدند، این  بحران به اوج خود رسید. در حالی که ناظران سیاسی بن بست فعلی اوکراین  را به عنوان بزرگترین جنگ سرد بین غرب و مسکو تلقی می کنند، بن بست بر سر موضوع هسته ای ایران نیز بزرگترین چالش روابط ایران و غرب محسوب می شود.

ایران در این جنگ بی طرف باقی خواهد ماند. یک مقام ارشد ایران گفت: " ایران قطعا از این مناقشه (بر سر  اوکراین) بیرون می نشیند . " با این حال، بحران در اوکراین می تواند اثرات احتمالی بر روابط روسیه و ایران داشته باشد.

دخالت نظامی روسیه در اوکراین می تواند باعث شود نیروهای ناتو به مرزهای غربی اوکراین نزدیک تر شوند. با این حال، روسیه نگران است که خروجش از کریمه منجر به حرکت خزنده نیروهای نظامی غرب به سمت مرزهای روسیه شده ، در نتیجه امنیت این کشور را به خطر انداخته و عمق استراتژیک آن را تضعیف کند.

موسویان نوشت: در دو دهه گذشته، روسیه و ایران گسترش دسترسی ایالات متحده و ناتو به سمت شرق از طریق احداث پایگاه های نظامی در اطراف مرزهای دو کشور ، با بی توجهی تقریبا کامل به منافع امنیتی مشروع مسکو و تهران، را به دقت زیرنظر داشته اند. در سال های اخیر، تحت رهبری آیت الله علی خامنه ای رهبر معظم ایران و ولادیمیر پوتین ، رئیس جمهور روسیه، هر دو کشور در برابر هژمونی غرب  مقاومت کرده اند، و به دنبال ترمیم غرور  و قدر و منزلت زخم خورده خود بوده اند و تلاش کرده اند خود را از آنچه که عدم احترام و نفوذ بین المللی تلقی می شده رها کنند. در سال 2005، پوتین گفت سقوط اتحاد جماهیر شوروی " بزرگترین فاجعه ژئوپولیتیکی" قرن بیستم بود. تسلیم شدن در مورد اوکراین و اجازه خروج آن از مدار روسیه می تواند ضربه ای سنگین به تلاش پوتین برای احیای جایگاه روسیه در عرصه بین المللی باشد .

به نوشته وی، از سال 2006 ، ایالات متحده با موفقیت اجماعی را در میان قدرت های جهانی در مورد برنامه هسته ای ایران به وجود آورده، که نتایج آن قطعنامه تحریم های سازمان ملل و  به دنبال آن تحریم های یک جانبه آمریکا و اتحادیه اروپا  بوده است. در حال حاضر، بحران مداوم اوکراین ممکن است چند سناریو را به وجود بیاورد.

در جریان مذاکرات توافق هسته ای نهایی بین ایران و 1+5 ( پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد بعلاوه آلمان )، برای امریکا بسیار مهم است که برنامه هسته ای ایران را تا حد امکان سرکوب کند . با این حال، تا زمانی که بحران کریمه ادامه داشته باشد - و احتمالا برای آینده قابل پیش بینی تا حصول نتیجه  ادامه خواهد داشت - برای ایالات متحده آمریکا برای کسب حمایت روسیه، همانطور که برای توافق موقت در نوامبر 2013 انجام داد، دشوار خواهد بود  . این  مسئله به احتمال زیاد  موقعیت ایالات متحده/ اروپا را در شرایطی که هدف آنها محدود کردن برنامه هسته ای ایران فراتر از معاهده عدم گسترش سلاح های هسته ای (NPT) است، تضعیف می کند. از آنجا که آمریکا و اروپا هر دو تهدید  کرده اند که فشارهای دیپلماتیک به روسیه وارد خواهند کرد ، از جمله تحریم ، منطق حکم می کند  که روسیه از کارت هسته ای ایران علیه ایالات متحده و اروپا بازی کند ، به این امید که بر موقعیت آمریکا و اروپا  در قبال روسیه در اوکراین تاثیر بگذارد.

سفیر سابق ایران در آلمان می افزاید،علاوه بر این، اگر ایران به توافق موقت پایبند باشد و با آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) همکاری کند اما غرب همچنان با خواسته های بیش از حد ، به فشاربرایران ادامه دهد ممکن است روسیه در پاسخ به فشارهای دیپلماتیک و اقتصادی غرب خود را با ایران متحد و حتی تحریم های غرب را نقض کند. ممکن است پاداش های بزرگ اقتصادی نیز از روابط نزدیک روسیه با ایران حاصل شود. این بسیار محتمل است که ایران به عنوان بخشی از توافق نهایی هسته ای ساخت تا 20 نیروگاه هسته ای را مطرح کند - البته تحت نظارت بین المللی . ایران در حال حاضر برای ساخت چهار مورد از این نیروگاه ها با همکاری روسیه برنامه ریزی کرده است. این پروژه بزرگ ساخت 20 نیروگاه هسته ای ده ها میلیارد دلارسرمایه  را در بر خواهد گرفت.

بعید است که اروپایی ها و آمریکایی ها به این تقاضای ایران برای ساخت این نیروگاه های هسته ای پاسخ دهند ، حتی در صورتی که توافق هسته ای نهایی به طور رضایت بخشی بین ایران و1+5امضا شود. در این صورت، این فرصت دیگری برای روس ها است که از این موقعییت بهره بگیرند و ضمن این  که روابط خود را با ایران در جهت تفکر استراتژیک محکم می کنند، برنده این پروژه بزرگ  شوند.

به نوشته موسویان، حمایت ایران و روسیه از رئیس جمهور سوریه، بشار اسد و برخورد با سیاست های آمریکا و غرب که هدفشان سرنگونی اسد است ما را به این نتیجه می رساند که هر دو کشور قصد دارند عمق استراتژیک خود را در منطقه تحکیم  و خود را به عنوان یک بازیگر تاثیرگذار معرفی کنند . این هدف امنیتی استراتژیک را با منافع امنیتی ژئوپلیتیکی ، مشترک بین روسیه و ایران- کنار هم بگذارید آن وقت خواهید دید که هیچ کشوری بهتر از ایران را برای همپیمانی روسیه وجود ندارد. ایران و روسیه به دلیل موقعیت جغرافیایی خود ، منافع مهم استراتژیک مشترکی دارند. بازگشت احتمالی طالبان در افغانستان  که می تواند همراه با احیای القاعده در آن کشور باشد یک تهدید فوری برای امنیت هر دو کشور است . یکی دیگر از این تهدید ها، برای امنیت ایران و روسیه بی ثباتی و گسترش پایگاه های نظامی آمریکا در آسیای مرکزی، منطقه دریای خزر و خلیج فارس است. این حساسیت های ژئوپولیتیکی مبنای طبیعی برای همکاری بین ایران و روسیه را تشکیل می دهند .

استاد دانشگاه پرینستون امریکا در پایان نوشت:بسیاری از ناظران معتقدند که اگر رفراندوم 16 مارس در کریمه به جدایی این شبه جزیره از اوکراین و پیوستن به روسیه رای بدهد،- که اینگونه هم شد- جنگ غرب و روسیه به احتمال زیاد افزایش خواهد یافت . با گذشت زمان، فشارهای فزاینده علیه روسیه ناشی از درگیری این کشور  با غرب بر سر اوکراین، به همراه این ملاحظات استراتژیک، ممکن است روس ها را به این نتیجه برساند که  تشکیل اتحاد با ایران بهترین گزینه برای تحقق بخشیدن به اهداف استراتژیک خود و همچنین مقابله با غرب است.

موسویان در پایان نوشت: بنابراین، می توان حدس زد که اگر بحران اوکراین ادامه پیدا کند و ایران در مذاکرات هسته ای با زیاده خواهی‌ها و فشار غرب مواجه شود ، روسیه به ایران نزدیک تر می‌شود و دو کشور ممکن است یک قطب قدرت در منطقه تشکیل دهند. علاوه بر این، پکن در تقویت روابط امنیتی با روسیه منافع قابل توجهی دارد. این می تواند یک برهه دلگرم کننده برای مسکو ، پکن و تهران برای اندیشیدن به همکاری گسترده تر در منطقه و آسیا  باشد .