نوبری: ریشه بحران با همین تیم فعلی در زمان خاتمی شروع شد / سعید زیباکلام: مذاکره کنندگان واقع‌بین باشند

پروپاگاندا اجازه طرح انتقادات را نمی‌داد

وحید اشتری، دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل (دیپلماسی معاهدات) آغاز کننده صحبت‌های این نشست بود. وی گفت: فضای امروز نسبت به فضایی که تا اندکی پیش حاکم بود، فضای مثبت‌تری است.

پروپاگاندایی که بعد از حصول توافق شکل گرفته بود، امکان طرح هیچ انتقادی را به منتقدین نمی‌داد و آن را مخالفت با فتح‌الفتوح و گشایشی عظیم در فضای کشور معرفی می‌کرد. فضا خیلی روشن‌تر شده است. فشاری که تحت اثر برخی مواضع غلط داخلی، در فضای بین‌الملل به ما می‌آید، گشایش جدی در داخل رخ نداده است، زبان طلب‌کاری مقامات آمریکایی و غربی شدت یافته است و لذا الان در مورد این که استراتژی در پیش گرفته شده، چه نتایجی را در پی خواهد داشت، قابل فهم و مشخص است.

متن نهایی نباید تبدیل به سند و محروم‌کننده شود

سخنگوی کمیته صیانت از منافع ایران افزود: نکته‌ی قابل توجه این که متن نهایی حاصل از مذاکرات پیش رو، نباید به سندی تبدیل شود که ما را از حقوقی که به موجب NPT از آن‌ها برخورداریم، مستثنا سازد. متأسفانه در مذاکرات مربوط به گام اول موارد متعددی از تعهدات فراتر از NPT که متعهد به آن‌ها می‌شویم و رسانه‌ها از آن به عنوان تعهدات شبه پروتکلی یاد می‌کنند.

گام‌ها باید متوازن باشد

اشتری ادامه داد: نکته‌ی دیگر در رابطه با متوازن بودن گام‌ها ست. مذاکره کنندگان باید در نظر داشته باشند که در هر لحظه ممکن است توافق به هم بخورد و در این صورت باید بین هزینه‌هایی که ما و دشمن پرداخت کرده‌ایم، توازن برقرار باشد. تصور کنید اگر توافق در همین گام اول ملغی شود، ایران سرمایه‌ای از اورانیوم غنی شده‌ی ۲۰ درصد خود را از بین برده است، در حالی که طرف مقابل تحریم قابل توجهی را لغو نکرده است.

وی در پاسخ به خبرنگار دولت که پرسیده بود: شما قائل هستید که باید در مذاکرات، امتیازی داده شود تا در مقابل بشود امتیازی گرفت؟، گفت: در مذاکره وارد معامله می‌شویم. بنا بر این بحثی در این نیست که باید چیزی داد تا چیزی به دست آورد. همین که ما با آن‌ها وارد مذاکره بر سر حق خود می‌شویم، نشان‌دهنده‌ی این است که قائل به مذاکره هستیم. اما بحث سر این است که در مقابل صرف نظر از چه حقوقی، چه امتیازاتی به دست می‌آید؟ اتفاقی که افتاد این بود که ما همه‌ی سنگ‌هایی که داشتیم را هزینه کردیم تا به تعبیر آقای روحانی در دیوار تحریم طرف مقابل ترک ایجاد کنیم.

در ادامه این نشست دکتر سعید زیباکلام، با اشاره به ضعیف شدن برنامه‌ی هسته‌ای در این مدت کوتاه، گفت: آن چه اهمیت دارد این است که پس از این مذاکرات، چه قدر از همین برنامه‌ی هسته‌ای ضعیف شده باقی خواهد ماند؟

مسئولین مذاکره کننده، مردم را محرم بدانند

وی با اشاره به رویه تیم مذاکره کننده برای محرمانه ماندن مذاکرات، گفت: باید مسئولین مذاکره کننده بر خلاف رویه‌ی پیشین خود مردم را محرم خود بداند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه برای گام اول  و عدم تصویب تحریم‌های جدید هسته‌ای۶ ماه تعیین می‌شود، گفت: اما چرا وقتی به گام نهایی می‌رسیم که باید منجر شود به رفع همه‌ی تحریم‌های هسته‌ای، یک بازه‌ی زمانی طولانی مدت تعیین شده است؟

مذاکره کنندگان واقع‌بین باشند

سعید سرافراز، دبیر شورای تبیین بسیج دانشجویی، در ادامه این مراسم گفت: دولت در مذاکرات باید واقع‌بینی داشته باشد. یکی از این واقعیت‌ها این است که ارزیابی‌ها تأیید خواهد کرد که هسته‌ای یک بهانه است فقط. دلیل آن هم این که در این مدت مسئله‌ی حقوق بشر پررنگ شده است.

وی افزود: همه‌ی اتفاقات باید شفاف باشد. اگر مسئله نمی‌تواند رسانه‌ای شود، لا اقل نمایندگان مجلس در جریان قرار بگیرند.
درهای پیشرفت آینده را مسدود نکنید

دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی برق دانشگاه شریف به نکاتی درباره متن توافقنامه اشاره کرد: در مذاکرات فقط باید مسئله‌ی هسته‌ای مطرح شود. حمایت از سوریه و حزب الله، طرح مسئله‌ی موشکی و مسائلی از این دست نباید طرح شود.

وی با انتقاد از به رسمیت شناختن قطع‌نامه‌ها در گام اول افزود: باید خودمان را از مسئله‌ی استثنا بودن در بیاوریم. نباید ما مستثنای از ان پی تی باشیم. باید از همه‌ی حقوق برخوردار باشیم بدون این که آن‌ها نیازهایمان را تعیین کنند. ما نیازمان بیش از این حرف‌ها ست. ما به غنی‌سازی ۶۰ درصد احتیاج داریم. نباید به آسانی درهای پیشرفت آینده را مسدود کرد.

بیانیه بازدارنده مذاکره کنندگان مجلس شورای اسلامی

جواد کریمی قدوسی، در این نشست خبری گفت: امروز در صحن مجلس بیانیه‌ای را مطابق با واقعیات صحنه و خواست مردم و اساتید برای حفظ حقوق هسته‌ای و حقوق مسلم ملت ایران تهیه کردیم. یک ساعت قبل این بیانیه از تریبون مجلس قرائت شد. وی افزود: این بیانیه در تشویق و به خصوص بازدارندگی تیم مذاکره کننده موثر خواهد بود. وی با اشاره به بندهای این بیانیه، محور اصلی آن را تاکید بر روی حقوق ایران مبتنی بر NPT است. گفتیم نباید هیچ گونه محدودیتی برای هر گونه فعالیتی از جمله تحقیق و توسعه به وجود آید که در این صورت این امر مورد مخالفت نمایندگان خواهد بود و نمایندگان باید هر مقصری را معرفی کند. در بند دیگر گفتیم طرح هیچ بحث دیگری از جمله موشکی مجاز نخواهد بود.

نگرانی‌های زیادی وجود دارد

نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: ۱۵ روز قبل از رفتن به ژنو برآورد ما این بود که خروجی این نشست آنی نیست که حقوق ملت ایران را حفظ کند. در قالب سوال این نگرانی را در سوال از آقای ظریف طرح کردیم. چون متن توافقنامه همانی بود که ۵+۱ در نیویورک بین خودشان قطعی کرده بودند و قبل از بازگشت آقای روحانی به دست ما رسیده بود.

نماینده مردم مشهد در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره تصویب توافقنامه‌های بین‌المللی در مجلس گفت: در جلسه با وزیر خارجه و معاونانشان گفتیم طبق قانون، باید هر نوع موافقت‌نامه‌ای ولو با یک کشور کوچک آفریقایی باید توسط دولت پیشنهاد شود، بعد بیاید در مجلس تصویب شود، آن گاه اجرایی می‌شود. بان کی مون گفت این توافق‌نامه بین المللی است. بعد آقایان آمده‌اند اسمش را گذاشته‌اند برنامه اقدام مشترک و مدعی هستند امضا هم نکرده‌اند! این هم بر می‌گردد به مسائلی که در هیئت رئیسه مجلس است و سختی‌های کاری که در دفاع از حقوق ملت  در مجلس داریم. همین بیانیه‌ی امضا شده هم با جنگ و جدال تصویب شد!

قدوسی در پاسخ خبرنگار دیگری پیرامون زمان این مذاکرات که همزمان با تعطیلی رسانه‌ها و دانشجویان -به عنوان ناظران اساسی توافقنامه – افتاده است، گفت: جای نگرانی وجود دارد. می‌دانیم می‌خواهند مسائل موشکی و اراک را طرح کنند. این اقدامات و نقدها و این جلسات بسیار مهم خواهد بود برای روشنگری و اثرگذاری.

من از منظر دیپلماسی توافق را نقد می‌کنم نه سیاسی

ناصر نوبری مهمان بعدی این نشست سخنان خود را با این سخن آغاز کرد: حضور بنده نه با رویکرد جناحی که به دلیل خاستگاه کارشناسی و تخصص دیپلماسی‌ام است. بنده بیشترین مسئولیت را در دولت‌های موسوی، هاشمی و خاتمی داشتم. در زمان احمدی‌نژاد هیچ مسئولیتی نداشتم

وی با اشاره به ماجرای پلاکاردهای ضد آمریکایی در آستانه ۱۳ آبان امسال و جنجال‌های سیاسی‌اش، به نقل خاطره‌ای پرداخت: زمانی که ما با شوروی در سطح مسئولینی چون آقای هاشمی مذاکره می‌کردیم در تهران شعار مرگ بر شوروی گفته می‌شد. و این تضادی ندارد. بلکه کمک به کار دیپلمات است. انتقاد من به عنوان یک کارشناس به این توافقنامه است.

نتیجه انتخابات باعث مصونیت نیست باعث مسئولیت است

وی افزود: این حماسه سیاسی که توسط ملت رخ داد، این تغییراتی که رخ داد، باعث مصونیت تیم مذاکره کننده نیست. بلکه باعث مسئولیت بیشتر این تیم است. تیمی با این پشتوانه ملت و رهبری رفته است چه بدست آورده است؟

خلاف نظر آقای ضرغامی انتقادات کمک به تیم مذاکرات است

سفیر سابق ایران در شوروی، با اشاره به سخنان اخیر رهبر عزیز انقلاب گفت: رهبری با این سطح حمایت از تیم مذاکره کننده، گفتند مطالبه‌ی مردم، حلال مشکلات است. هر چه قدر ما مردم را بیشتر آگاه کنیم، هر چه مطالبه ملی بیشتر شود، بر خلاف آنچه آقای ضرغامی گفتند و اجازه به منتقدان توافقنامه ندادند، باعث تقویت تیم مذاکره کننده می‌شود. اگر مردم خاموش باشند، آنها هر چه بخواهند به تیم مذاکره کننده تحمیل کننده است.

وی با اشاره به سخن آقای اوباما درباره حضور منتقدان غرب در ایران گفت: ما به جریان اصلی مذاکرات داریم کمک می‌کنیم خلاف نظر آقای ضرغامی. بر خلاف حرف ضرغامی که صحبت‌های مخالفان را در رسانه سانسور می‌کند، باید این صحبت‌ها را مطرح کرد و مطالبه‌ی ملی را افزایش داد تا تیم مذاکره دست بالاتری داشته باشند.

چقدر حفره‌های حرفه‌ای گذاشتند!

وی افزود : اولش که شنیدم توافق شده است خیلی خوشحال شدم. خانواده‌ام را همان موقع از خواب بیدار کردم. بعد که توافقنامه را دیدم،واقعا نگران شدم.  چقدر حفره‌های حرفه‌ای گذاشتند! نامه سرگشاده نوشتم به رئیس جمهور که در رسانه‌ها هست.

می‌خواهند هسته‌ای فقط دکور باشد!

دیپلمات با سابقه کشورمان گفت: آن‌ها فهمیده‌اند که ما لیبی نیستیم که درخت اتمی را ریشه‌کن کنند. بل‌که می‌خواهند این درخت را خشک کنند. یعنی یک دکوری باقی بماند. از این به بعد ما در جا خواهیم زد. ۲۰ درصد رسیده بودیم برگرداندند به زیر ۵ درصد! برنامه هسته‌ای ناقص که آنها را نگران نمی‌کند. یعنی اساس استراتژیشان این است که کاری کنند که این درخت ظرف چند سال به صورت اتوماتیک خشک شود.

تا الان اساس استراتژی ما این بود که ما اهرممان را که رشد صنعت هسته‌ای بود، جلو می‌بردیم. اتفاق بدی که در گام اول رخ داد، این بود که ما این اهرم را از دست دادیم. یعنی ما در این گام درجا می‌زنیم. یعنی تعداد سانتریفیوژها ثابت، وضعیت پیش‌رفت آب سنگین متوقف، … خواهد ماند. اما آن‌ها اهرمشان که تحریم‌های نفتی و بانکی بود را برای خود حفظ کردند. حالا مذاکرات به گونه‌ای پیش می‌رود که ما اهرممان را کنار گذاشته‌ایم، اما آن‌ها اهرمشان را حفظ کرده‌اند.

سفیر سابق ایران در شوروی ادامه داد: مطالبه ملی را در ۶ بند بگویم:

غنی‌سازی دکوری نمی‌خواهیم!

یک) بحث غنی سازی؛ اگر آن بند نبود به نفع ما بود! در حالی که دوستان گفتند این قید پیروزی ماست. مطالبه ما این است که غنی سازی را برای بازی نمی‌خواهیم. دوستان مذاکره کننده! مردم هوشیارند. غنی سازی دکوری نمی‌خواهیم. اینها می‌خواهند ۱۹ هزارتا را بیاورند به ۴-۵ هزارتا. یعنی ۳۰ سال بچرخد تا یک سال بوشهر را تامین کند! ما غنی سازی صنعتی می‌خواهیم. همین ۱۹ هزارتا هم کم است

دو) طبق ان پی تی حق داریم آب سنگین داشته باشیم. می‌خواهند این را تعطیل کنند. آنقدر این نگرانی را طول خواهند داد تا تبدیلش کنند به آب سبک بشود. در موافقت‌نامه نباید، تعطیلی، نیمه تعطیلی، اوراق کردن، آب سبک کردن و… اشاره شود

بهانه داده‌اند برای بحث موشکی!

سه) اگر می‌خواستیم قطع‌نامه‌ها را اجرا کنیم که دیگر توافق به چه معنی است؟ اگر قرار بود قطع‌نامه را اجرا کنیم که احمقانه بود. چرا رفتیم ژنو؟ اینکه آوردیم آدرس یک کلمه کلی است! یعنی یک باخت. اگر می‌خواستیم اجرا کنیم که تحریم‌ها اتوماتیک برداشته می‌شود. الان که ادعای بررسی بحث موشکی دارند به خاطر همین بهانه «آدرس» کردن است!

چهار) اینها نباید تحقیقات را محدود کنند. در گام نهایی می‌خواهند تلاش کنند تحقیقات را محدود کنند و این خط قرمز ما ست.

با این تحریم‌ها هیچ کشوری زیر بار اعتماد سازی نمی‌رود

پنج) تحریم‌های اصلی نفتی و بانکی باید به محض آغاز گام نهایی باید برداشته شود، نه این که موکول شود به پایان گام. ژاپنی‌ها که زیر تحریم و فشار اعتمادسازی نکردند. داشتند زندگی‌شان می‌کردند تنها بازرسی ویژه هسته‌ای داشتند. هیچ کشوری در دنیا در پرتوی چنین تحریم‌هایی زیر بار اعتمادسازی نمی‌رود.

شش) این کلمه‌ی درازمدت تحمیلی است. چرا ما باید در کوتاه‌مدت کارهایمان را بکنیم، آن‌ها در درازمدت کار کنند. جوابش را کری اخیراً داد. او گفت ایران باید تصمیمات سخت بگیرد. مگر دیگر چه تصمیمی برایمان مانده است؟ ظریف جواب می‌دهد که ما تصمیم گرفته‌ایم که سلاح نسازیم و این برایمان سخت نیست. اما ما می‌گوییم که این که سلاح نسازیم که تصمیم جدید نیست. معلوم است که در ذهن کری چیز جدیدی است.

رویکرد من تاجرانه است! چیز خیلی بیشتری می‌شد به دست آورد

نوبری افزود: رویکرد من اتفاقا خیلی تاجرانه و دلال‌مآبانه است. روی‌کرد من مقاومت و پایداری و جنگ و صیانت از فلان و فلان نیست. می‌گویم باید برویم برای مردم نان در بیاوریم. رویکرد من این است که با این جنس خیلی بیشتر می‌توانستیم بیشترین امتیاز را بگیریم.

وی با اشاره به صحبت‌های کریمی قدوسی، ادامه داد: برای هر بند قانون اساسی، آیین‌نامه‌ی اجرایی وجود دارد. برای این بند هم در سال ۷۱ آیین‌نامه تصویب شده است و به جزئیات مطرح شده. در این آیین‌نامه آمده است که در هر توافق بین‌المللی اگر حق یا وظیفه‌ای برای ایران بار شود، باید در مجلس تصویب شود؛ حتی اگر هیچ کدام از این اسامی مبایعه‌نامه، توافق و … روی آن نباشد. بنا بر این طبق این آیین‌نامه در همین شرایط فعلی هم باید در مجلس مطرح شود و به تصویب برسد.

در فصل دوم همان آیین‌نامه، بند ز آمده است که موافقت‌نامه‌ای که هر نوع محتوایی داشته باشد، اگر یک ناظر بین‌المللی داشته باشد، باید در مجلس بررسی شود. بنا بر این با استفاده از این بند، هم مجلس قانوناً موظف به ورود است.

اما در توافق‌نامه یک بند گنجانده‌اند برای فشار بر مجلس (بند همه یا هیچ). به مجلس می‌گویند یا باید توافق و از جمله پروتکل الحاقی  را تأیید کنی، یا کل موافقت‌نامه هوا می‌شود.

1+5 بیشتر از پروتکل را مطالبه می‌کنند!

نماینده مردم مشهد در واکنش به سخنان آقای نوبری گفت: این را پذیرفته‌اند که توافق را به مجلس ببرند و تصویب کنند. الان به این نتیجه رسیده‌اند که مجلس آمادگی تصویب را ندارد. به صورت رسمی به ما می‌گویند که رسماً اعلام کنید که ما به صورت داوطلبانه پروتکل را اجرا خواهیم کرد. اما در واقع الان دارند بسیار فوق پروتکل از ما مطالبه می‌کنند.

ریشه بحران با همین تیم فعلی در زمان خاتمی شروع شد

دیپلمات کشورمان گفت: مشکل ما در دیپلماسی این بوده که یا همیشه افراطی بوده‌ایم و یا تفریطی؛ یا رادیکالیزم افراطی و یا وادادگی. یک راه حرفه‌ای بینابینی در این وسط وجود دارد. جواب من این است که نه در دوره‌ی گذشته کارمان درست بوده و نه الان. ریشه‌ی این مشکلات و بحران از خاتمی شروع شد، با همین تیم فعلی. یعنی آن جا هم همین اشتباه را کردند. یعنی به صورت یک طرفه همه امتیازی داد و بعد هم آن‌ها گفتند که باید تعطیل کنید تا ما اعتماد کنیم. آتش این بحران را همین تیم با اشتباه در مذاکره شعله‌ور کردند با امتیازدهی یک جانبه و منتظر اعتماد. باید گام در مقابل گام جلو رفت. شما ماشینتان را به نام طرف نمی‌کنید و بعد منتظر بمانید که او برگردد و پول ماشین را بدهد. خوب معلوم است که بر نمی‌گردد.

ادامه دارد ...