بازی مقامات آمریکایی با متن تفسیرپذیر توافقنامه ژنو / چرا کاخ سفید سخنان چاک هاگل درباره توافق هسته ای را انکار می کنند؟

به گزارش سرویس بین الملل پایگاه 598، بخش اعظم انتقادات داخلی درخصوص توافقنامه ژنو، به این واقعیت برمی گردد که متن توافقنامه به گونه ای تنظیم شده که می توان تفاسیر مختلفی از آن برداشت کرد. اما تا کنون پاسخ دولت نسبت به انتقاداتی از این دست، این بوده که: ”مهم نیست طرف غربی چه تفسیری از آن دارد؛ مهم این است که ما آن را چگونه تفسیر می کنیم!!"

می توان پاسخ های بسیاری در رد جوابیه دولت بیان کرد اما تصور می شود بهترین پاسخ را می توان از رفتار خود امریکایی ها گرفت. روز سه شنبه چاک هاگل، وزیر دفاع امریکا، در سخنرانی خود در کنیسه ای در مریلند هنگامی که از سیاست دولت اوباما درخصوص مسئله هسته ای صحبت می کرد، از واژه ای استفاده کرد که نگرانی هایی را برای سیاستمداران امریکا به همراه داشته و باعث هیاهو در رسانه های امریکایی شده است.

چاک هاگل در سخنرانی خود فقط گفته بود: ”نباید به ایران اجازه داد ظرفیت ساخت بمب اتم را داشته باشد." اما ایراد این جمله چه بود که واکنش های بسیاری را متوجه خود ساخت؟ فاکس نیوز در مطلبی با انتقاد شدید از هاگل نوشت: ”سیاست کنونی ایالات متحده، ممانعت از دستیابی ایران به سلاح اتمی است نه ممانعت از ظرفیت ِ داشتن ِ آن!

ماه گذشته میلادی، سازمان جاسوسی امریکا سندی را با نام ارزیابی تهدید در سرتاسر جهان به کمیته اطلاعاتی سنا ارائه داد که در صفحه پنجم آن به صراحت آمده است ایران در حال حاضر ظرفیت ساخت سلاح اتمی را دارد!"

جالب اینکه امریکایی ها به قدری از تاثیر و بار روانی این جمله بر نقشه هایشان دچار واهمه شدند که وزارت دفاع، در انتشار متن چاپی اظهارات هاگل واژه ی منفعلانه (passively) را جایگزین واژه ظرفیت (Capacity) کرد تا این اشتباه وزیر را –که از نظر آنان می توانست اثرات نامطلوبی داشته باشد- خنثی کنند!

جان کربی، دبیر مطبوعاتی پنتاگون در این خصوص اظهار داشت: ”همه می دانند وزیر، کاملا از موضع رئیس جمهور در قبال مسئله هسته ای ایران مبنی بر اجازه ندادن به ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای دفاع می کند."

این مسئله به قدری حساسیت زا بود که فاکس نیوز از کیتلین هایدن، سخنگوی NSA (آژانس امنیت ملی) درخواست کرد تا برای از بین بردن شک و شبهه ای که اظهارنظر وزیر دفاع می توانست باعث آن شود، سیاست دولت در قبال مسئله هسته ای ایران را شفاف بیان کنند. ان اس ای نیز با انتشار متن سیاست های دولت این اطمینان را به جراید امریکایی داد که ”جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای" صحیح است و نه ”جلوگیری از داشتن ظرفیت سلاح هسته ای برای ایران"!

در همین زمینه، مایکل اوهانلون، کارشناس سیاست خارجی در موسسه بروکینگز در واشنگتن اظهار داشت: ”اظهارات هاگل از لحاظ فنی اشتباه بودند اما مشکل بزرگتر زمانی اتفاق می افتد که جملات نا صحیحی از این دست موجب شوند تا موضع امریکا در مقابل ایران را ملایم تر جلوه دهند."

اما آنتونی کوردسمن، کارشناس مسائل نظامی و سیاست خارجی در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی [در توجیه کلام وزیر دفاع و برای جلوگیری از تبعات آن] اظهار داشت: ”پیدا کردن یک ساختار معنایی مناسب در دولت ایالات متحده بر سر موضوعات مختلف کار نسبتا دشواری است."

البته این نخستین بار نیست که تفاوتی هرچند کوچک در اظهارات وزیر دفاع امریکا در تبیین سیاست دولت متبوعش درخصوص ایران نگرانی هایی را برای آنان به وجود می آورد. اما این مسئله، هشداری جدی برای دولتمردان ایران محسوب می شود تا تفسیرپذیری متن توافقنامه را بیش از این دست کم نگیرند و ذره ای از حساسیت هایی را که طرف امریکایی بر سر بار معنایی و تاثیر روانی حتی یک کلمه ی کوچک دارند درمورد کلیت متن توافقنامه لحاظ کنند.