فارس: صدای سرودها و ترانههای ضدآمریکایی محوطه روبروی تالار شهر در پارک دانشجو را فراگرفته است، از استاد قرهباغی تا حامد زمانی؛ چادری سفیر رنگ که قرار است تمام سیاهیهای تاریخ اندک اما پرماجرای ایالات متحده را نشان دهد.
وارد آنجا که شدم فکر کردم مثل اکثر نمایشگاههایی از این دست میتوان با یک ربع تا نیم ساعت آنها را دید و خارج شد اما نزدیک به یک ساعت وقت من را گرفت تا به ریزهکاریهای جنایات آمریکاییها آشنا شوم که اگر میخواستم همه عکسها و نوشتهها را ببینم بیشتر از دو ساعت باید برای آن وقت میگذاشتم.
از همان ورودی تاریخ کشف آمریکا و سفر کریستف کلمب و نقش یهودیان اسپانیایی که از دادگاههای تفتیش عقاید اسپانیا دررفته بودند توجه همه را به خود جلب میکرد و آنکه پس از ورود کلمب اینک یهودیان انگلیسی و پیوریتنهای آنجا بودند که گام بر ساحل شرقی آمریکا نهادند.
* «هولوکاست سرخ» مهمترین بخش نمایشگاه «تراژدی سلطه»
استقلال آمریکا و بعد از آن بخش «هولوکاست سرخ» بیشتر از بخشهای دیگر نمایشگاه «تراژدی سلطه» من را به خود جلب کرد؛ تراژدیئی واقعی که بخشی عظیم از نمایشگاه را به خود اختصاص داده بود.
در آن سخنانی از رهبران سرخپوست آمریکا، رمان «بیلنگر»، متن دکترین تقدیر، قانون انتقال سرخپوستان و الهام گرفتن هیتلر از «هولوکاست سرخ» جدا مهم و جالب بود.
عقیم سازی زنان، نسل کشی فرهنگی، و ... همه و همه دردناکترین دوره تاریخ آمریکا علیه بومیان این قاره را نشان میداد و در نهایت حال امروز آنها که همچنان از فقر، مرگ و میر با عمرهای بین 30 تا 40 سال و همچنان زندگی در اردوگاهها بهره بردهاند.
انقلاب صنعتی و بردهداری و پس از آن جنگ داخلی در آمریکا و تبعیض نژادی تا قرن 20 و چهرههایی چون مالکوم ایکس و مارتین لوترکینگ از بخشهای دیگر نمایشگاه است.
نکته جالبی که در این بین به چشم میخورد سخنی از «آبراهام لینکلن» در جلسه محرمانه کنگره آمریکا در سال 1863 است که نوشته: من هرگز و به هیچ شکل و به هیچ وجهی طرفدار برابری اجتماعی و سیاسی نژادهای سفید و سیاه نبوده و نیستم؛ من هرگز طرفدار این نبوده و نیستم که به سیاهپوستان حقوقی برابر با سفیدپوستان اعطا شود.
آبراهام لینکلنی که در این چند ساله چند فیلم درباره حمایت او از سیاهان در آمریکا تولید شده است و نکته مهم در تمام این نوشتهها این است که اکثر آنها از آرشیو اسناد ملی آمریکا و آرشیو اسناد کنگره آمریکا نقل قول شده است.
در بخشهای دیگر این نمایشگاه که توسط «مرکز فرهنگی میثاق» برپا شده است، جنگ جهانی اول و دخالتهای آمریکا در آن که به گفته وینستون چرچیل منجر به ایجاد کمونیسم، فاشیسم و نازیسم شد اشاره شده است.
* غرفههای تجسمی و نمایش فیلم جذابترین بخش نمایشگاه
جنگ جهانی دوم، جنگ با ژاپن و ورود به اروپای غربی و بمب اتمی و ساخت آن بخشهای دیگر نمایشگاه است که در کنار آن جنگ کره و حمایت از تشکیل رژیم صهیونیستی و ادامه حیات آن به چشم میخورد.
دخالتهای آمریکا در آمریکای لاتین بخش مهمی از این نمایشگاه را به خود اختصاص داده است؛ از جنگ مکزیک در سال 1846 که منجر به اشغال ایالتهای نیومکزیکو، کالیفرنیا و تگزاش توسط ایالات متحده آمریکا شد تا دخالتهای آمریکا در کشورهای کوبا، شیلی، السالوادور، نیکاراگوئه، پاناما، ونزوئلا، گواتمالا و ... .
دخالتهای آمریکا در کشورهایی چون لبنان، سومالی و اندونزی و جنگ ویتنام، جنگهای خلیج فارس یک و دو(جنگ عراق در سالهای 1991 و 2003) و جنگ افغانستان پس از 11 سپتامبر و همچنین شکنجهها در ابوغریب و گوانتانامو از بخشهای دیگر این نمایشگاه است.
جنایتهای آمریکا در ایران هم بخشی از این نمایشگاه را به خود اختصاص داده است که از کودتای 28 مرداد 1332 تا قانون کاپیتولاسیون و تسخیر لانه جاسوسی و حادثه طبس در این بین دیده میشود.
حمایت از کردهای جدائیطلب، شاپور بختیار، کودتای نوژه و جریان قطبزاده ـ شریعتمداری، مجاهدین خلق و مباحث جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و حادثه حمله به ایرباس ایرانی در تیر 67، تحریمها و پرونده هستهای و ... در آن دیده میشود.
از مهمترین وجهه این نمایشگاه غرفههای تجسمی از حوادثی چون «هولوکاست سرخ»، «حمله به عراق»، «بردهداری» و همچنین فیلمهایی است که در بخشهای مختلف جشنواره در حال پخش است.
* مدیر نمایشگاه: استقبال به حدی است که مردم خواستار تمدید آن شدهاند
پس از دیدن نمایشگاه به سراغ آقای عباسی مدیر نمایشگاه رفتم؛ جلوی او دفتری برای یادداشتهای بازدیدکنندگان وجود دارد که واقعا پر شده است نگاهی به آنها میاندازم و از او درباره میزان بازدید از نکایشگاه در ده روز گذشته میپرسم که میگوید: الحمدلله بازدید خوب بوده و دانشآموزان و دانشجویان و طلاب حوزههای علمیه از نمایشگاه بازدید کردهاند و استقبال خوبی بوده است.
وی میافزاید: دفتری در اینجا هست که پیشنهادات و انتقادات و نظرات مردم ارائه شود که اگر نگاه کنید اکثریت رضایت داشتند و گفتهاند این جور نمایشگاهها و اطلاعرسانیها باید در سطح شهر و در سطح کشور و استانهای دیگر بیشتر شود و خیلیها هم خواستهاند مدت این نمایشگاه بیشتر شود.
عباسی درباره چرایی این استقبال هم تاکید میکند: مردم دوست دارند آگاهی پیدا کنند و اطلاعاتی که ما الان در اختیار مردم گذاشتیم براشون خیلی جدید و تازه است و اکثرا که میآیند مطالب را مطالعه میکنند و عکسها را میبینند خیلی برای آنها جدید و تعجببرانگیز است چون مطالبی که ما اینجا قرار دادیم اکثرا از خود آمریکاییهاست یا از خود رسانههای آمریکایی یا از دانشمندان و سیاستمداران آمریکا نقل قول شده است که خودشان درباره جنگهای داخلی و جنگهای خارجیشان بیان کردهاند و صحبتهای خودشان علیه خودشان هست.
وی میافزاید: در این نمایشگاه حتی ما از جنایتهای آمریکا برعلیه ملت ایران چیز زیادی نگفتیم و بیشتر سعی کردیم ظلمی که آمریکاییها به ملت خودشان و کشورهای دیگر روا داشتند را به تصویر بکشیم.
* تئاترهای خیابانی وجهه دیگر نمایشگاه «تراژدی سلطه»
عباسی نکتهای دیگر نیز میگوید و این اینکه: ما اینجا علاوه بر تابلوهایی که به صورت مصور در دید مردم گذاشتیم بعد از ظهرها هم هر روز در چهار نوبت تئاتر خیابانی داریم که مرتبط با جنگها و جنایات آمریکا در منطقه است که یک گروهی میآیند اینجا و از ساعت 5.5 تا 8.5، در 4 نوبت یک ربعی تئاتر برگزار میکنند و جنایتها به صحنه میکشند.
وی درباره امکان تمدید آن نیز میگوید: این مکان را شهرداری در اختیار ما قرار داده داریم صحبت میکنیم و اگر به توافق برسند ممکن است تمدید شود و در غیر این صورت روز اختتامیه پنجشنبه بعد از ظهر است.