سال ۹۳ گرم‌ترین سال تاریخ خواهد بود؟

از الان به فکر سرویس مرتب کولر خود باشید. برف‌های چند هفته اخیر زودتر از آنچه تصور کنید آب می‌شوند، و کمتر از شش ماه بعد، شما خواهید ماند و گرمای خرما پزان تابستان. پیش‌بینی‌های آب و هوایی نشان می‌دهند که سال 2014/1393 شاید گرم‌ترین سالی باشد که سازمان‌های هواشناسی جهان تاکنون به خود دیده‌اند. دلیلش هم پدیده ال‌نینو است که آماده می‏شود جو زمین را به جهنمی تمام عیار تبدیل کند.

پدیده ال‌نینو زمانی اتفاق می‌افتد که آب‌های گرم مدفون شده در اقیانوس آرام تا سطح اقیانوس بالا بیایند و در طول خط استوا به سمت آمریکا پخش شوند. در اثر این رویداد، در نواحی اطراف پرو و اکوادور به مدت 9 ماه یا بیشتر باران خواهد بارید و این مناطق شاهد سیلاب خواهند بود و دی سوی دیگر، یعنی اندونزی و استرالیا خشکسالی و آتش‌سوزی در صدر اخبار خواهد نشست. این بخشی از چرخه ویرانگر اقلیمی به نام نوسان جنوبی ال‌نینو است.

البته تا رسیدن بهار (که از آن به «سد بهار» تعبیر می‏شود) نمی‏توان به دقت در مورد بازگشت ال‎نینو اظهار نظر کرد. اسکات پاور از اداره هواشناسی ملبورن استرالیا می گوید: « سیکل نوسانی ال‌نینوی جنوبی کم و بیش در ماه‌های فروردین، اردیبهشت و خرداد هر سال تکرار خواهد شد».

ونجو کای از آژانس ملی پژوهشی استرالیا CSIRO می‌گوید: «مشکل این است که متغیرهای پس زمینه بسیار زیادی در اتمسفر و اقیانوس وجود دارد، و سخت است که سیگنال خاصی را درمیان این نویزها تشخیص دهیم. حتی اگر ال‌نینوی در حال گسترش داشته باشیم، پیش‌بینی آن کار ساده‌ای نخواهد بود».

* ارتباط‌های هوایی

اما حالا به نظر می‌رسد مدلی آب‎وهوایی که هدف آن به طور اختصاصی پیش‌بینی ال‌نینو است، بتواند با آزمایش یک ویژگی آب‎وهوای اقیانوس آرام که پیش از این بررسی نشده بود، در میان نویزها به دنبال سیگنال مطلوب بگردد.

پیش‌بینی‌های قبلی مبتنی بر مدل‌های کامل آب‌وهوایی بودند. ارمین بانده و همکارانش از دانشگاه یوستوس لایبیگ در گسن المان، قدرت ارتباط بین دمای هوا بر فراز استوا و دمای هوا در بقیه اقیانوس ارام را بررسی کردند. موارد ثبت شده نشان می‌دهند که در سال قبل از ظهور ال‌نینو، ارتباط دمایی بین دو ناحیه بیشتر می‌شود و این بدین معنی است دماهای این دو ناحیه، نسبت به زمان‌های دیگر، بیشتر به هم شباهت پیدا می‌کنند.

این گروه همچنین دریافته است تقریبا در 75 درصد مواردی که این ارتباط‌های اتمسفری به یک توان بحرانی می‌رسد، در آن سال ال‌نینو رخ می‌دهد. بانده می‌گوید: «قطعا ارتباطی بین حالت مشترکی که ما در اتمسفر اندازه گیری می‌کنیم، و شروع پدیده ال‌نینو وجود دارد». اما چرایش را کسی نمی‌داند.

حالا اطلاعات هواشناسی جهانی حاکی از آن است که در سپتامبر 2013/شهریور 1392 به این حد آستانه رسیده‌ایم. بانده می‌گوید: «در نتیجه، احتمال به وقوع پیوستن ال‌نینو در سال 2014/1393 برابر با 0.76 است». به عبارت دیگر، 76 درصد احتمال دارد که امسال شاهد پدیده ال‌نینو باشیم.

در نتیجه تغییرات آب‌و‌هوایی، احتمالا سال 2014/1393 یکی از گرم‌ترین سال‌های ثبت شده در تاریخ خواهد بود. اگر امسال ال‌نینو رخ دهد، سال 2014 حتی از این هم گرم‎تر خواهد شد؛ شاید حتی به گفته کای، گرم‎ترین سال تاریخ. ولی از آنجا که ال‌نینو معمولا دو سال تقویمی به طول خواهد انجامید، شاید این عنوان به سال 2015/1394 برسد. «احتمالش وجود دارد، ولی قطعیت ندارد. متغیرهای دیگری هم وجود دارند که می‌توانند اوضاع را دگرگون کنند».

اکنون تعداد روز افزونی از مدل‌های آب‌و‌هوایی هم وقوع ال‌نینو را برای سال 2014/1393 پیش‌بینی می‌کنند. معلوم نیست که آیا این پدیده از نوع ال‌نینوی مطلق مانند سال 1998/1377 خواهد بود، یا نه. ال‌نینوی آن سال، جان ده‌ها هزار نفر را گرفت. ولی کای فکر می‌کند که احتمال زیادی برای وقوع ال‌نینوی مطلق وجود ندارد، چون متغیر بلند مدت‌تر در آب‌و‌هوای اقیانوس آرام، از شدت آن خواهد کاست.

مشروح مقاله پاور و همکارانش را می‏توانید در اینجا مطالعه کنید.