تشریح قانون جدید احزاب توسط زاکانی

* گشایش فعالیت احزاب با تصویب قانون احزاب

زاکانی درباره ویژگی‌های قانون احزاب که در حال حاضر در دستورکار مجلس قرار دارد، تصریح کرد: اگر این قانون تصویب شود حتما در کار احزاب گشایش ایجاد می‌شود، ما حدود 230 حزب داریم اما تعداد کمی از آنها شبکه اجتماعی، سیستم جذب، نظامنامه آموزشی، برنامه برای اداره کشور، کادرسازی و تولید فکر و تبیین گفتمان در کشور دارند. 

دبیرکل جمعیت رهپویان در همین زمینه ادامه داد: قطعا چنین حزبی وجود خارجی ندارد یا تعداد آنها هرچند ناقص  بسیار کم است. ما در قانون احزاب که مربوط به سال 60 است اشکالات جدی می‌بینیم، کمیسیون ماده 10 احزاب در دوره قبل کاری کرده بود و آن در واقع همان پیش‌نویسی است که به دستور آقای رحمانی‌فضلی وزیر کشور بر روی سایت قرار گرفت.

* پیش‌نویس لایحه احزاب را دولت قبل تهیه کرده است

 وی با بیان اینکه این پیش‌نویس قبلا تهیه شده و مربوط به دوره اخیر نیست، خاطرنشان کرد:‌ در دوره قبل و در زمان وزیر کشور سابق این پیش‌نویس تهیه شده است.

زاکانی ادامه داد: در دولت قبل این پیش‌نویس با یک کار کارشناسی آماده شده بود، در واقع تجارب گذشته فعالیت کمیسیون ماده 10 احزاب را جمع کرده بودند و این انباشت تجارت را مقدمه‌ای قرار داده بودند، سپس 10 نفر از صاحب‌نظران را از هر دو جناح دعوت کرده و که روی آن نقد و نظر خود را ارائه دادند، البته همزمان آن را به پژوهشکده‌های دانشگاهی داده بودند تا روی آن کار تحلیلی و تحقیقی صورت گیرد و محصول این کار را تحت همین پیش‌نویس که بر روی سایت وزارت کشور قرار گرفت را در مجس هشتم پیشنهاد دادند و این در مجلس نهم به کمیسیون آمد.

رئیس کمیته احزاب مجلس تصریح کرد: وقتی این لایحه به کمیسیون آمد ما آن را به مرکز پژوهش‌ها دادیم تا بررسی کارشناسی انجام دهد و مرکز پژوهش های اسلامی مجلس در قم نیز آن را بررسی کرد.

 وی افزود: نکته سوم این بود که حدود 36 نفر از مسئولان احزاب را به کمیسیون دعوت کردیم و از آنها خواستیم به عنوان کارشناسان با تجربه و کسانی که مستقیماً مرتبط با موضوع هستند به ما کمک کنند، آنها 6 نفر را انتخاب کردند و کمیسیون طرح آماده شده توسط نمایندگان مجلس را به عنوان پایه قرار داد و طرح پیش‌نویس لایحه احزاب را که محصول کار کمیسیون ماده 10 احزاب بود گرفت و نظر آن دو مرکز پژوهشی را نیز اخذ کرد،

«‌ما از دستگاه‌های دولتی و ذی‌ربط دعوت کردیم و حداقل مدیران کل دو وزارت‌خانه در جلسات ما شرکت می‌کردند. البته مدیرکل سیاسی و کارشناسان کمیسیون ماده 10 به همراه 6 نماینده احزاب به صورت منظم در جلسات شرکت می‌کردند؛ در چنین جمعی ما مواد قانون احزاب را به بحث گذاشتیم لذا با این روند به یک چارچوب منسجمی رسیدیم که چند نکته در آن لحاظ شده است.»

*جزئیات قانون جدید احزاب

وی ضمن بیان این نکته به تشریح چارچوب و موارد قانون احزاب پرداخت و خاطرنشان کرد: در این قانون اولا شرایط مشخصی را برای احزاب ایجاد کرد و طبق آن احزاب به دو دسته ملی و استانی تقسیم شدند؛ ما برای 230 حزب موجود چارچوب مدونی را معلوم کرده‌ایم که در صورت داشتن آن چارچوب به عنوان یک حزبی ملی یا استانی شناخته می‌شوند.

زاکانی اظهار داشت: ما در این قانون مشخص کرده‌ایم که یک حزب ملی باید در حداقل ده استان دفتر داشته باشند و اعضای فعال آنها نیز مشخص باشند.

نماینده مردم تهران در مجلس با اشاره به اینکه نکته دوم این است که اگر حزبی با این شرایط مجوز گرفت در واقع هم می‌تواند از رسانه ملی یا رسانه استانی، استفاده کند، گفت: علاوه بر این، مجوز رسانه خاص هم در صورت تقاضا خارج از نوبت باید داشته باشد و اگر حزبی مجوز گرفت ارشاد نباید مانند سایرین با آن برخورد کند بلکه باید ابزار لازم را در اختیار آنها قرار دهد.

* چگونگی پرداخت یارانه احزاب را مجلس و دولت تعیین می‌کنند

وی متذکر شد: نکته سوم نیز سلسله‌ حمایت‌های جدی از احزاب است یعنی آنها ضمن اینکه باید از حق عضویت‌ها استفاده می‌کنند دولت مسیری را برای رونق و توسعه احزاب فراهم کند تا احزاب شناسنامه‌دار طبق قانون جدید یارانه دریافت کنند اما اینکه این یارانه چگونه و با چه شیوه‌ای پرداخت شود نیاز به آیین‌نامه دارد و سطح آن را هر سال مجلس و دولت باید تصویب کنند و قاعدتاً آیین‌نامه آن نیز از طریق کمیسیون ماده 10 و وزارت کشور باید اعمال شود.

*احزاب کوچک برای دریافت مجوز تجمیع می‌شوند

زاکانی تاکید کرد: بنابراین ما یکسری ویژگی‌هایی را برای احزاب تعیین کردیم و گفتیم احزابی که این ویژگی‌ها را ندارد طبق زمان مقرر باید خود را به این ظرفیت برساند و اگر نمی‌تواند باید با احزاب همسوی خود تجمیع شوند و با عنوان جدید، کمیسیون ماده 10 خارج از نوبت به آنها مجوز دهد یعنی مثلا پنج حزب کوچک تشکیل یک حزب مادر را بدهند و کمیسیون ماده 10 به آنها مجوز دهد.

«بخش دوم کمک به احزاب در زمینه رسانه، پول و امکانات است که به اقتضای فعالیت احزاب باید در اختیار آنها قرار گیرد. نکته دیگر اینکه تکلیف حزب و جبهه را معلوم کرده‌ایم.»

وی در پاسخ به این سوال که آیا تشکیل جبهه نیاز به مجوز دارد، گفت: بله؛ البته این موضوع در قانون فعلی مسکوت است اما در قانون جدید آمده که جبهه متشکل از چند حزب است.

زاکانی تصریح کرد: نکته چهارم در این قانون این است که در قبال این امکان و این هویتی که برای احزاب وجود دارد آنها باید پاسخگو باشند و کسی نمی‌تواند یک حزبی را بگیرد و راکد بگذارد و فقط از اسم آن استفاده کند یا با حزب خود دست به قانون‌شکنی بزند.

دبیرکل جمعیت رهپویان ادامه داد: نکته دیگر راجع به سطوح تخلفات احزاب و مراکز مسئول مربوطه است که با شفافیت مطرح شده که دیگر ابهامات قانون جدید را نداشته باشیم.

* احزاب باید کادرسازی برای کشور را به دوش بکشند

وی با تاکید بر اینکه ما هم می‌خواهیم به رونق احزاب کمک کنیم تا برنامه و کادرسازی برای کشور را احزاب نیز به دوش بکشند، افزود: ما به ازای ارائه خدمات باید شاهد مسئولیت‌پذیری آنها باشیم.

زاکانی با بیان اینکه ما خواسته‌های احزاب را در قانون آورده‌ایم، خاطرنشان کرد: با این حال وزیر کشور دستور داد که پیش‌نویسی را که از دولت قبل بود روی سایت گذاشتند و ما نیز از آنها خواستیم توصیه‌ها و پیشنهادات را به ما بدهند تا طرحی که در نوبت صحن قرار دارد نکات مطلوب آن را به عنوان حذف و اضافه، به این قانون بیافزاییم لذا مسیر مجلس در بحث قانون احزاب، خواست احزاب را در سطح مطلوب در نظر گرفته است.

«مثلا برخی فعالان حزبی می‌گفتند شما وقتی می‌خواهید مجوز دهید تعداد اعضا یا تعداد شعب استانی را ملاک قرار ندهید لذا ما هم گفتیم حزبی که نتواند در 10 استان دفتر داشته باشد چه حزبی است ؟ بنابراین ما سعی کردیم همه جوانب را در نظر بگیریم و انشاءالله از نظرات مطرح شده در سایت وزارت کشور هم هم بهره مند خواهیم شد.»

وی درباره فعالیت خانه احزاب نیز گفت: خانه احزاب ربطی به قانون احزاب ندارد بلکه کمیسیون ماده 10 احزاب در وزارت کشور باید محملی را فراهم کند که خانه احزاب راه‌اندازی شود و به اعتقاد بنده محل مناسبی است به شرط اینکه احزاب خود خانه احزاب را حزب نکنند.