پیام پنهان آمریکا را چه کسی می‌شنود؟

براین اساس این سوال شکل می‌گیرد که «آیا شرکت‌های بزرگ اقتصادی دنیا حاضر می‌شوند قراردادهایی با ایران منعقد کنند که مدت زمان آن تنها 6 ماه باشد؟» پاسخ این پرسش را هم «کارلوس گوسن» مدیرعامل رنو و هم آنهایی که به دعوت وزارت خزانه‌داری آمریکا در آن جلسات محرمانه شرکت کرده بودند، داده‌اند. پاسخی مهم و تامل برانگیز برای مسئولان اقتصادی و سیاسی ما: «پیامی که ما دریافت کردیم، این بود که نمی‌توانیم هیچ گونه تعهد بلندمدتی به ایران بدهیم.» واضح است که آن‌ها تا وقتی تحریم‌ها به طور کامل برداشته نشده‌اند به ایران به عنوان بازار دائمی نگاه نمی‌کنند. در این شرایط آن‌ها به بازار ایران به عنوان بازاری موقت و گذرا نگاه می‌کنند که شاید بیشتر به «حراجی»‌های فصلی شبیه باشد. حراجی‌هایی که زود تمام می‌شود وقتی تمام شود دیگر نه اثری از فروشنده است و نه بازارِ فروشنده. از ایجاد این بازار موقت البته رونقی موقت و زودگذر پدید می‌آید که تبعات همین زودگذر بودن می‌تواند تا مدت‌ها دامن اقتصاد و تولید ایران را بگیرد. نتیجه‌اش هم می‌شود اینکه اگر واقعا موقت باشد، نه انتقال تکنولوژی صورت می‌گیرد، نه دامنه خدمات پس از فروش آن برای مدت طولانی ادامه می‌یابد، نه تولید چندانی شکل می‌گیرد و... از همه این‌ها مهم‌تر اینکه اگر در مراودات اقتصادی با چنین شرکت‌هایی که خودشان می‌دانند برای مدت موقتی به ایران آمده‌اند، ذوق‌زده باشیم و هوشمندانه رفتار نکنیم و مثلا برخی تولیدات مرتبط با منافع ملی کشور به این مراودات زودگذر وابسته شود، در ادامه، این قرارداد‌ها پاشنه آشیل اقتصاد بیمار ایران خواهند شد و نگران کننده‌تر اینکه این شرایط بی‌ثبات و بدون آینده و محصور در اما و اگرهای سیاسی، در دراز مدت اقتصاد ایران را دچار آسیب خواهد کرد. در چنین شرایطی، وارد شدن در مسیری نا‌مطمئن و اعتماد بیش از حد به تعلیق «برخی تحریم»‌ها آیا به اقتصاد آسیب دیده ما اجازه حرکت خواهد داد؟ آیا از دیدگاه استراتژیک، تصمیم‌گیران اقتصادی کشور برای چنین نگرانی‌هایی فکری کرده‌اند؟

واقعیت این است که آن‌هایی که با نگاه بلند مدت برای استراتژی اقتصادی شرکت‌های خود برنامه‌ریزی می‌کنند، از تعلیق 6 ماهه «برخی تحریم‌ها» ذوق زده نشده‌اند و واضح است که در داخل کشور نیز نباید شاهد چنین ذوق‌زدگی‌هایی باشیم. تعلیق این تحریم‌ها چه 6 ماهه باشد و چه 6 ساله، برای مسئولان کشور حاوی این پیام مهم است که نگاه به تولید ملی و اقتصاد درون‌زا باید راهبرد اصلی دولت باشد. وقتی آمریکا برای از هم نپاشیدن شاکله تحریم‌ها علیه اقتصاد ایران تحرکات جدی و جدیدش را آغاز کرده است آیا ما برای غیروابسته کردن اقتصاد ملی ایران کاری خواهیم کرد؟