فواد ایزدی، کارشناس مسائل آمریکا در گفتگویی با خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری فارس پیرامون اظهارات اخیر وندی شرمن، معاون سیاسی وزارت خارجه آمریکا مبنی بر اینکه درمذاکرات جامع باید بحث کاهش تعداد سانتریفیوژها، تعطیلی رآکتوراراک و فردو و برنامه موشکی ایران مطرح شود ابراز داشت: این اظهارات مقام آمریکایی هم مصرف داخلی دارد و هم مصارف دیگر، بدین معنا که در آمریکا افرادی هستند که مخالف توافقنامه ژنو هستند و از این ادبیات برای یادآوری این نکته استفاده میشود که بر اساس متن توافقنامه ژنو طرف آمریکایی میتواند درخواستهای مذکور را داشته باشد.
به گفته وی برخلاف بند 4 ان پی تی که حق غنی سازی را به کشورهای عضو میدهد، توافق ژنو حق ایران برای غنیسازی را به نظر موافق آمریکا مشروط میکند. اظهارات شرمن با دو هدف صورت میگیرد، نخست اینکه به افکار عمومی در داخل آمریکا یادآوری کند که درتوافق ژنو حق غنی سازی ایران مشروط به نظر آمریکاست که یک کارکرد در حوزه داخلی آمریکاست و از سوی دیگر این نوع ادبیات در برنامه دولت آمریکا قرار دارد.
ایزدی تصریح کرد هر باری که مقامات آمریکایی با این ادبیات صحبت میکنند در ایران صرفا از آن به عنوان مصرف داخلی یاد میشود در حالی که در کنار مصرف داخلی میتوان گفت از نقاط ضعف توافق ژنو این است که این امکان را به واشنگتن میدهد که حق غنی سازی را مشروط به موافقت آمریکا کند. حجم غنیسازی و حتی محل غنیسازی نیز مشروط به نظر آمریکا شده است. بر اساس توافق ژنو حتی ممکن است ایران در نهایت از حق غنیسازی در خاک خود برخوردار نشود. در نتیجه مذاکرات تیم هستهای ایران، تمام ابعاد برنامه هستهای مشروط به نظر طرف مقابل شده است.
این کارشناس حوزه بین الملل در خصوص نحوه واکنش ایران در برابر این گونه اظهارات افزود: مقامات وزارت خارجه کشور خود را در شرایط بدی قرار دادهاند بدین معنا که از ابتدا در خصوص بهرسمیت شناختن حق غنیسازی و لغو تحریمها اعلام پیروزی کردند و افراد مختلف در تیم مذاکره کننده بارها اعلام کردند که توانستهاند هر دو خواسته را به دست آوردند و با این ادبیاتی که در ابتدای توافق ژنو اتخاذ کردند اکنون سخت است واقعیتهای توافق ژنو را اعلام کنند. وزارت خارجه باید در نوع ادبیاتی که به کار میبرد تجدید نظر کند. انتظاری که در سطح جامعه برای لغو تحریمها ایجاد کردند انتظار واقعی نیست. مقامات آمریکایی بارها گفتهاند که تحریمهای بانکی و مالی همچنان به قوت خود باقی هستند و بر اساس توافق ژنو این نکته درست است. در توافق ژنو در گام نهایی نیز تحریمهای هستهای لغو میشوند که تحریمهای اصلی نیستند. از سوی دیگر بحث حقوق بشر نیز وجود دارد که مقامات آمریکایی با تمرکز بر آن به دنبال بزرگنمایی مسئله حقوق بشر در ایران هستند.
فواد ایزدی در پایان گفت: برخی در داخل کشور معیشت مردم را به موفقیت در توافق ژنو گره زدهاند که دقیقا بازی در زمین آقای کوهن است و در واقع به دنبال ایجاد فشار اجتماعی در درون کشور برای افراد مذاکرهکننده هستند که این روش صحیحی نیست و در این رابطه باید بازنگری شود.