گرانی بنزین از شایعه تا واقعه

اینکه مردم چقدر با گرانی بنزین موافقند و یا آنکه اصلا موافقتی دارند یا خیر؟پرسشی است که نمی‌توان با صراحت پاسخی قطعی به آن داد اما آنچه که از سطح جامعه و صحبت‌های درگوشی مردم به یکدیگر شنیده می‌شود به نظر نمی‌رسید که عموم جامعه ایرانیان رغبتی به سمت این گرانی داشته باشند!

این عدم رغبت جامعه را می‌توان در تجربه تلخ مردم از گرانی بنزین در فاز نخست هدفمندی یارانه‌ها جستجو کرد چرا که پس از گرانی بنزین بود که افزایش نرخ کرایه تاکسی آن هم به صورت خودجوش توسط رانندگان صورت گرفت که موجب دعواهای هرروزه عموم مردم با رانندگان تاکسی بود که به نوعی حق داشتند.

این صحبت‌ها تنها تکرار مکررات هستند اما بحث گرانی بنزین از چندماه پیش همزمان با قوت گرفتن مبحث اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها دوباره جان گرفت و به بحث داغ محافل تبدیل گشت‌،‌ بحثی که از سویی نگرانی مردم را در پی داشت و از سوی دیگر صحبت‌های ضد و نقیض مسئولان را!

گفته‌های ضد و نقیض مسئولان در خصوص افزایش قیمت سوخت به ویژه بنزین و گاز‌،‌ خود گواه این مطلب است که مسئولان بلندپایه کشورمان بر سر این مبحث به توافق نظر نرسیده‌اند.

در همان روزها بود که "‌بیرژن نامدار زنگنه‌"‌وزیر نفت یازدهمین دولت جمهوری اسلامی ایران موسوم به دولت تدبیر و امید در برنامه‌ تلویزیونی نگاه یک لب به انتقاد از گرانی بنزین گشود که در ذیل بدان اشاره شده است‌:‌

خودرو گران‌،‌ سوخت گران سیاست غلطی است

وزیر نفت در برابر پرسش مجری برنامه در خصوص این که قیمت فعلی بنزین براساس قانون هدفمندسازی یارانه‌ها چقدر باید باشد، گفت:نرخ بنزین مطابق این قانون باید در سطح قیمت بازار منطقه باشد.

زنگنه سپس در پی اصرار مجری برنامه برای اعلام نرخ گفت: در شرایط فعلی این نرخ بالای 3 هزارتومان در می‌آید.

وزیر نفت بلافاصله افزود: اگر بخواهیم سوخت و به ویژه بنزین را به قیمت بازار منطقه یعنی بالای 3 هزارتومان به مردم بفروشیم، شرطش ارائه خودروی ارزان و کم مصرف است. ما دولتیم و نه نگهدارنده یک بنگاه خودروساز(هر چند صنعت خودرو مهم است)، لذا باید طی 3 تا 4 سال باید کیفیت خودرو بالا برود و مصرف سوخت خودرو ها هم کاهش یابد. سیاست خودروی گران و بنزین ارزان غلط است، همانطور که سیاست بنزین گران و خودروی گران غلط است.

زنگنه تاکید کرد: با وجود این که دامنه اشتغال زایی صنعت خودرو بسیار گسترده است و صنعت مهمی است، بنده با آقای نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت هم در خصوص کاهش مصرف و افزایش کیفیت و کاهش قیمت خودروهای تولید داخل صحبت کرده ام و ایشان هم با بنده هم نظر هستند که در یک برنامه میان مدت باید در این زمینه‌ها، تولیدات صنایع داخلی اصلاح شود. چون این انصاف نیست که ما ماشین پرمصرف و گران دست مردم بدهیم و بنزین گران هم بفروشیم و تازه انتظار کاهش مصرف بنزین هم داشته باشیم.

در ادامه برنامه، وزیر نفت در خصوص قانون هدفمندسازی یارانه‌ها گفت: قانون هدفمندی یارانه‌ها دم بریده اجرا شد. هدفمندی را ما در ماده 3 برنامه چهارم گذاشته بودیم و مجلس هفتم بخش قیمت گذاری آن را خراب کرد. بعد هم که اجرا شد یک بخش آن اجرا شد و حمایت از تولید برداشته شد و فقط توزیع پول به مردم اجرا شد. الان هم باید با مطالعه کامل ادامه اجرای آن در دستور کار دولت قرار گیرد. چون صرف تاکید بر افزایش یارانه نقدی در عمل به تورم و کاهش قدرت خرید مردم می‌انجامد.

باتوجه به اظهارات فوق وزیر نفت دولت راستگویان می‌توان به این نتیجه رسید که روی سخن جناب زنگنه با خودروسازان بوده و است و افزایش قیمت سوخت را در گرو کاهش قیمت و افزایش کیفیت خودروهای ساخت دانسته‌اند.

حال در شرایط کنونی که قیمت برخی خودروهای معروف و بی‌کیفیت داخلی حدود 2 برابر افزایش یافته است گران شدن قیمت بنزین‌،‌ بدون شک رضایت ایرانیان را درپی نخواهد داشت.

اما اینکه سناریو افزایش دوباره قیمت سوخت از چه زمانی کلیک خورد، خود موضوعی است جالب که مختصرا بدان اشاره خواهیم کرد‌:

نخستین برگ دفتر چندین صفحه‌ای نمایشنامه جدید گرانی سوخت را " دکترعلی طیب نیا‌" وزیر اقتصاد و دارایی دولت تدبیر ورق زد.

وی در پاسخ به پرسش خبرنگاران مبنی بر افزایش قیمت سوخت در فازدوم هدفمندی یارانه‌ها گفت‌:‌ هم اکنون سناریوهای افزایش قیمت سوخت در مرحله بررسی قرار دارد.

وی افزوده است: در قانون هدفمندی یارانه‌ها پیش بینی شده است که قیمت حامل‌های انرژی اصلاح شود و بر این اساس، افزایش قیمت در فاز دوم رخ خواهد داد، چرا که قیمت فعلی حامل‌های انرژی منجر به کاهش مصرف نشده و آلودگی هوا نیز به خوبی این را نشان می‌دهد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرده است: طی یک برنامه 5 ساله به سمت قیمت جهانی و منطقه ای حرکت خواهیم کرد و این یک حکم قانونی است ولی باید به گونه‌ای این افزایش قیمت صورت گیرد که حداکثر منافع ممکن در کشور حادث شده و حداقل زیان برای اقشار مختلف مردم صورت گیرد.

با توجه به اظهارات فوق جناب وزیر بدنیست به وی گوشزد کنیم که جناب دکتر‌ ما و تمام مردم ایران زمین به خوبی واقفیم که قیمت سوخت در ایران عزیزمان نسبت به سایر کشورهای منطقه پایین‌تر است اما به راستی کیفیت بنزین مورد استفاده ما با آنها برابر است که قصد برابر سازی قیمت‌ها را داریم؟

این پرسش را جناب وزیر پاسخ خواهند داد اما در 2 روز گذشته‌،‌ "‌عباس کاظمی‌" مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و معاون "‌زنگنه‌" وزیر نفت به رغم اظهارات جناب وزیر خبر از آغاز سناریوی افزایش بها سوخت از سوی وزارت نفت داد.

البته کاظمی خبر از افزایش قیمت سوخت نیز داده است که همین امر خود جای بسی شکر دارد!

بنابر اظهارات کاظمی مبنی بر افزایش کیفیت بنزین‌،‌ می‌توان انتظار داشت قیمت این فرآورده پر مصرف در کشور که مطابق آمارهای ارائه شده در سال جاری با رشدی7درصدی رکوردی تازه را به ثبت رسانده و رقم مصرف 75 لیتر را نشان می‌دهد.

وقتی این آمار را دیدیم ناخودآگاه حق را به جناب طیب‌نیا دادیم تا افزایش قیمت سوخت را راهکار کاهش مصرف بنزین و جلوگیری از آلوده شدن – البته منظورمان آلوده‌تر شدن است! – هوا بدانند.

اما باتمام این تفاسیر و بافرض اینکه تمام مقدمات لازم برای افزایش قیمت سوخت مهیا شده باشد باید دید این قیمت چقدر افزایش خواهد یافت.

قیمت سوخت چقدر می‌شود؟

تمام مباحث روزهای اخیر و کل ماجرای گرانی قیمت سوخت از قانونی شروع می‌شود که مطابق آن دولت دهم مکلف می‌شد طی5سال قیمت سوخت را به 90درصد قیمت منطقه‌ای موسوم به "‌فوب خلیج فارس‌" برساند اما باتوجه به عدم افزایش قیمت سوخت در 2 سال اخیر و اتمام زمان سکان داری دولت دهم بر پاستور و روی کارآمدن دولت یازدهم انتظار آنکه سوخت گران شود وجود دارد.

گذشته از این صحبت‌ها قیمت بنزین درحال حاضر بدون توجه به نوع معمولی یا سوپر بودن آن چیزی حدود 400تا500تومان است که مطابق قانون ذکر شده باید بین20‌،‌25 یا40‌درصد افزایش یابد.

با محاسبه‌ای سرانگشتی در خواهیم یافت که اگر بنزین حدود 40 درصد گران شود رقم آن از لیتری400تومان به حدود یک‌هزار تومان خواهید رسید که حدود500تومان افزایش را نشان می‌دهد و درصورتی که 25 درصد افزایش یابد به هرلیتر حدود 600 تومان می‌رسد.

اگر افزایش ذکر شده نیز رخ دهد بازهم قیمت بنزین در کشورمان از قیمت منطقه‌ای این فرآورده حیاتی پایین تر است چرا که قیمت مصوب بنزین "‌فوب خلیج فارس‌" به واحد پول ملی خودمان رقمی نزدیک به یک‌هزار و500 است البته این رقم با بدترین وضعیت نرخ ارز یعنی هردلار 3هزار تومان مطرح شده است.

حال مشخص نیست افزایش قیمت بنزین در فازدوم هدفمندی یارانه‌ها اجرایی خواهد شد یا خیر، هرچند که روز گذشته یکی از اعضا کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی خبر از قطعیت افزایش بنزین داده است.

گرانی قیمت بنزین قطعی است

"ایرج ندیمی‌" عضو کمیسیون تلفیق بودجه با اشاره به تصویب ۴۹ هزار میلیارد تومان درآمد هدفمندی در سال جاری از افزایش قیمت بنزین، نفت‌گاز و گاز CNG در سال جاری خبر داد.

این عضو کمیسیون تلفیق بهارستان در مورد تصمیمات کمیسیون تلفیق بودجه مجلس اظهار داشت: در این جلسه رقم 49 هزار میلیارد تومان درآمد از محل هدفمندی یارانه‌ها برای سال جاری به تصویب رسید؛ در حالی‌که پیشنهاد دولت رقم 120 هزار میلیارد تومان بود.

وی ادامه داد: به این ترتیب در مورد بنزین، نفت‌گاز و CNG با تغییر قیمت روبه‌رو خواهیم بود و در بقیه حامل‌های انرژی به قیمت سال گذشته خواهد بود.

عضو کمیسیون تلفیق بودجه 92 مجلس شورای اسلامی افزود: براساس این ارقام متوسط قیمت پیشنهادی با توجه به فوب خلیج فارس بنزین 460 تا 800، نفت گاز 200 تا 250 و CNG هم 200 تا 250 تومان در نظر گرفته شده است.

وی افزود: درآمد محقق شده دولت از هدفمندی یارانه‌ها در سال 91 رقمی حدود 28 هزار میلیارد تومان بوده است و مابقی آن را تا رقم مصوب در بودجه سال گذشته که 65 هزار میلیارد تومان را از محل دیگری تأمین کرده و از محل باز توزیع نبوده است.

باتوجه به اظهارات فوق این نماینده مجلس شورای اسلامی می‌توان اذعان داشت که قیمت بنزین و گاز به عنوان اصلی‌ترین حاملان انرژی قطعا افزایش خواهند یافت و مردم خود را برای این افزایش قیمت آماده کنند تا فردا روزی دچار بهت زدگی نشوند!

اما از آنجایی که ایران اسلامی ما به لطف برخی از دوستان همچنان کشور دقیقه90است نمی‌توان به طور قطع و یقین سخن از این افزایش به میان آورد اما احتمال افزایش قیمت سوخت مصرفی و افزایش کیفیت آن وجود دارد.

در خاتمه و به رغم تمام صحبت‌های ارائه شده در فوق امیدواریم اگر قرار به افزایش قیمت سوخت است‌،‌ این اتفاق با کارشناسی‌های دقیق رخ دهد تا فردا روزی با افزایش ناگهانی قیمت سایر اقلام‌های مصرفی مواجه نشوریم چرا که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اقتصادی‌،‌ این افزایش قیمت موجبات افزایش بها سایر کالاها مورد استفاده خانوار‌های ایرانی خواهد شد پس خواهشمندیم با کارشناسی این اقدامات را صورت دهید!!!