عباس علائي، رئيس اتحاديه قهوهخانهداران و سفرهخانههاي سنتي با اعلام نان خوردن 250 هزار سرپرست خانوار به صورت مستقيم و 4 ميليون نفر هم به صورت غيرمستقيم از قهوهخانهداري و قليان، از اجراي طرحهاي ضربتي و بيكاري اين افراد اظهار نگراني كرد.
رونق بازار قليان
قليان اينجا، قليان آنجا، قليان همه جا؛ خلاصه اينكه اگر قديمها فقط برخي از مناطق شهرها و روستاها بساط قليان و قهوهخانه برپا بود، اين روزها كمتر خياباني را پيدا ميكنيد كه لااقل يك قهوهخانه نداشته باشد و زنان و مردان قليان به دست در ميان هالهاي از دود و صداي قلقل تصويري است كه كمكم چشمانمان به ديدنش عادت كرده است. جمع شدن بساط قليان از قهوهخانهها هم يك روز ابلاغ ميشود و روز ديگر نقض. با وجود تمام اينها صنف قهوهخانهداران روز به روز پر رونقتر ميشوند و دود قليان قهوهخانهها به چشم اعضاي جامعه به خصوص 25ميليون جوان كشورمان فرو ميرود.
نگاهي به مصوبههاي قلياني
انگار بخت و اقبال قليان در تاريخ كشورمان به هياهو گره خورده؛يك روز شكستن قليان ميشود مظهري از قدرت مرجعيت شيعه و وفاق ملي و حالا هم همين قليان به سراغ سلامت و هنجارهاي اجتماعي جامعه آمده است. سال 86 بود كه دولت طي مصوبهاي قهوهخانهها را از فهرست اماكن عمومي خارج كرد تا اين صنف براي عرضه قليان جوازي بيابند اما ديوان عدالت اداري به ميدان آمد و اين مصوبه را ابطال كرد. پشتوانه ديوان عدالت اداري به قانون جامع كنترل و مبارزه ملي با دخانيات گرم بود كه عرضه مواد دخاني را در اماكن عمومي ممنوع ميداند.
اين قانون، قهوهخانهها را در زمره اماكن عمومي قلمداد كرده است. اما دوباره دولت به مدد قهوهخانهداران و حمايت از قليان برخاست و قهوهخانهها را از اماكن عمومي خارج كرد. خلاصه اينكه هر چند وزارت بهداشت در اين باره موضعگيريهايي داشت اما در نهايت اوضاع بر وفق مراد صنف قهوهخانهداران تمام شد و با توجه به قبحزدايي از قليان نسبت به ديگر مواد دخاني و استقبال جوانان از اين تفريح پر دود و مرض، هر روز تعداد بيشتري قهوهخانه باز ميشود و به قول عباس علائي، نان 4 ميليون و 250 نفر از قلقل قليان در ميآيد.
نانداني يا پاتوق افراد شرور!
رئيس اتحاديه قهوهخانهداران با انتقاد از پرداختن رسانهها به موضوع قليان افزود: افرادي كه در قهوهخانهها كار ميكنند، قشر ضعيف جامعه هستند كه از 7 صبح تا 12 شب براي 30 هزار تومان كار ميكنند و به طور ميانگين كارگران قهوهخانه روزي 50 كيلومتر راه ميروند. پس اگر قهوهخانهاي بسته شود و تعدادي كارگر از نان خوردن بيفتند، همه مسئول هستند.
اين گفته علائي در حالي است كه قهوهخانهها و سفرهخانههاي سنتي فقط محلي براي عرضه قليان نيست اما انگار سود فروش دود و مرض بر سود چاي و ديزي ميچربد؛ سودي كه به جيب صاحبان قهوهخانهها ميرود و حالا آقاي رئيس را اينگونه به واكنش وا داشته است. علاوه بر اين حتي اگر سودهاي آنچناني قهوهخانهها و سفرهخانههاي سنتي را از فهرست اماكن عمومي خارج كند اما اين مكانها در حقيقت مكانهايي عمومي هستند؛ اگرچه عرضه قليان در اين مكانها موجب شده تا پاتوقي براي برخي افراد شرور شوند و فضاي عمومي و خانوادگي سفرهخانههاي سنتي هم برچيده شده است.
مظلوميت مضرات سيگار در برابر قليان!
دكتر مسعود حاجي رسولي، كارشناس اعتياد در گفتوگو با «جوان»درباره مضرات قليان ميگويد:آمارها نشان ميدهد ميزان زيان ناشي از مصرف قليان 40 برابر سيگار و خطر يك ساعت استعمال قليان 200 برابر سيگار است. همچنين مصرف قليان از نظر رفتاري هم مضر است زيرا افراد را به سمت رفتار نامتعادلي به نام مصرف دخانيات سوق ميدهد. بنا به تأكيد وي استفاده از مواد شيميايي خطرناك در تنباكوهاي ميوهاي را هم بايد به تمامي زيانهايي كه قليان دارد، اضافه كرد زيرا توتون و تنباكوي ميوهاي يك فريب و دروغ ترسناك است. اين كارشناس با اشاره به فاش شدن افزودن تفالههاي انگور به سيگار وينيستون تصريح ميكند: در تحقيقات اثبات شد دود ناشي از سوختن اين تفالهها كه براي افزايش حجم توتون به سيگار اضافه ميشدند، موادي به مراتب خطرناكتر از سوختن توتون توليد ميكرد و اين مسئله درباره تنباكوهاي ميوهاي هم صادق است.
حاجي رسولي همچنين مواد دخاني همچون سيگار يا قليان را دروازهاي براي ورود به اعتياد ميداند و تأكيد ميكند: مطابق تحقيقي در امريكا، كساني كه سيگار ميكشند 65 برابر بيش ازافراد غير سيگاري در دام مواد مخدر ميافتند و اين مسئله به نوعي درباره قليان نيز قابل تعميم است. با وجود تمام اينها قبح قليانكشي همانند برخي از چالشهاي ديگر در جامعه شكسته است و حتي برخي بانوان هم به راحتي در مكانهاي عمومي و برخي سفرهخانههاي سنتي بر تختها تكيه زده و حلقههاي دود قليان را به آسمان ميفرستند.
زنان قلياني
به باور علائي ما قانوني نداريم كه مانع حضور زنان در قهوهخانهها شود. آنچه مانع ورود زنان است، عرف جامعه و تفكرات خود قهوهخانهچيهاست. وي در ادامه به نقش اداره اماكن در منع ورود زنان به قهوهخانهها هم اشاره كرد و افزود: البته در بعضي موارد و بر حسب مكان قهوهخانه يا اشخاصي كه در آن حاضر ميشوند نيز اماكن خود اجازه حضور زنان را نميدهد. رئيس اتحاديه قهوهخانهداران و سفرهخانههاي سنتي با انتقاد از حضور جوانان زير 18 سال در قهوهخانهها گفت: ضوابطي وجود دارد كه جوانان زير 18 سال نبايد به قهوهخانهها بيايند. در گذشته ما حرمتها را رعايت ميكرديم اما امروز برخي جوانان زير ابرو بر ميدارند و به قهوهخانه ميآيند.
180 ميليارد تومان گردش مالي تنباكو
اگر مافياي تنباكو و دخانيات خرج چهار وزارتخانه را ميدهد و گردش مالي خريد تنباكو در روز به 500 ميليون تومان يعني 081ميليارد تومان در سال برسد، پس از همينروست كه اگر يك روز مردم ما قليانها را شكستند حالا روز به روز بر تعداد قهوهخانهها و قليانها افزوده ميشود.