نگاه "اسلام" به زندگی مجردی مثبت نيست

یک جامعه‌شناس گفت: دین اسلام به زندگی مجردی نگاه مثبتی ندارد و امر ازدواج به عنوان كامل‌کننده دین سفارش شده است. از سوی دیگر در جامعه ما به امر ازدواج از قدیم به عنوان یک سنت پسندیده نگاه می‌شد که متأسفانه امروزه با افت آن مواجه شده‌ایم.

به گزارش 598 امر‌الله امانی جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی باشگاه خبری فارس «توانا»، در خصوص گسترش خانه‌های مجردی اظهار داشت: دلیل اصلی این معضل به خانواده برمی‌گردد و باید بررسی کنیم که برای خانواده از لحاظ ساختاری چه اتفاقی رخ داده است که منجر به جدایی فرزندان از این نهاد می‌شود.

وی ادامه داد: عوامل متعددی موجب می‌شود تا برخی از خانواده‌ها از الگوهای اصلی و ارزشمند فاصله بگیرند که یکی از آنها ظهور و بروز عناصر مدرن است؛ مواجه شدن خانواده‌ها با مدرنیته و ظهور عناصر مدرن موجب شده است تا گاهی اوقات دوگانگی برای برخی از افراد خانواده به وجود بیاید بنابراین وقتی افراد نتوانند این دوگانگی‌ها را هضم کنند در یک برهه از زمان با معضل جدی مواجه می‌شوند که ترجیح به زندگی در قالب مجردی می‌دهند.

* سریال‌های ماهواره از هم پاشی نهاد خانواده ایرانی را هدف گرفته است

این جامعه‌شناس، ارتباط با برخی از رسانه‌های بیگانه را دامن‌زدن به تجردگرایی عنوان کرد و گفت: آنچه که کاملاً بارز و مشخص است، هدف‌گیری خانواده ایرانی از سوی اینگونه رسانه‌هاست که زندگی‌های بدون قید و شرط را از طریق ساخت سریال‌های پی در پی با جذابیت‌های خاص، به خانواده‌های ایرانی تزریق می‌کنند.

وی عامل دیگر را الگوپذیری از جامعه غرب دانست و بیان کرد:با نگاهی عمیق بر سطح جامعه، فاصله ایجاد شده بین افراد با الگوهای سنتی و دینی ديده می‌شود که بالا رفتن سن ازدواج یکی از آن پیامدهاست. به عنوان مثال دین اسلام به زندگی مجردی نگاه مثبتی ندارد و امر ازدواج به عنوان كامل‌کننده دین سفارش شده است. از سوی دیگر در جامعه ما به امر ازدواج از قدیم به عنوان یک سنت پسندیده نگاه می‌شد که متأسفانه امروزه با افت آن مواجه شده‌ایم.

این استاد دانشگاه افزود: زمانی که ساختار خانواده ضعیف شود در واقع یک نوع گسیختگی در درون خانواده اتفاق می‌افتد که کم کم خانواده را به سمت الگوهای ناپسند سوق می‌دهد که در چنین مواقعی پیامدهایی از جمله کم شدن ازدواج و زیاد شدن خانه‌های مجردی را مشاهده می‌کنیم.

* موانع موجود بر سر راه ازدواج عاملی برای رشد خانه‌های مجردی

وی سختی‌ها و موانع موجود بر سر راه ازدواج را عامل دیگری برای گسترش خانه‌های مجردی برشمرد و بیان کرد: گاهی اوقات جوانان مجاب می‌شوند که برای برهه‌ای از زمان به صورت مستقل زندگی کنند در واقع زندگی در قالب مجردی از آنها اجازه فکر کردن به تشکیل خانواده را می‌گیرد و او که خود را فارغ از هرگونه مسئولیت احساس می‌کند، رفته رفته به این نوع زندگی عادت می‌کند؛ متأسفانه چنین شخصی یا ازدواج نمی‌کند و یا اگر هم تشکیل خانواده ‌دهد به لحاظ راحت‌طلبی و عدم مسئولیت‌پذیری راغب برگشت به زندگی تجردگرایی خود می‌شود.

امانی جذابیت‌های خانه‌های مجردی را گول زننده عنوان کرد و گفت: در این نوع زندگی‌ها جوان خود را رها شده از هر قید و بندی احساس می‌کند چرا که همه می‌دانند وقتی که وارد یک جریان زندگی شوند باید مسئولیتی را بر عهده بگیرند و در چارچوب خاصی رفتارهای خود را تنظیم ‌کنند. معمولاً افرادی تمایل به زندگی در خانه‌های مجردی دارند که در مقام مقایسه خود با اطرافیان و دوستانی که متأهل هستند برمی‌‌آیند.

وی معتقد است که جوان با نگاه بر زندگی دوست یا اقوام متأهلش در مقام مقایسه برمی‌آید و با نگاه بر زندگی افراد متأهل این ذهنیت در او شکل می‌گیرد که با تشکیل خانواده مواجه با قید و بندهایی خواهد شد که دیگر نمی‌تواند هر ساعتی که دلش خواست به خانه بیاید یا با هر کس که دوست دارد نمی‌تواند مراوده داشته باشد بنابراین متأهل شدن را ایجاد محدودیت‌هایی می‌داند که باید از آن فرار کند.

این جامعه شناس بیان داشت: در نگاه آسیب‌شناختی روی صحبت ما بیشتر با جوانانی است که خانواده‌های آنها با تزلزل روبه‌رو هستند. اینها افرادی هستند که اعتقادات خانواده‌هایشان ضعیف است و پایبندی به ارزش‌های دینی و خانوادگی در درون خانواده کمتر دیده می‌شود به همین دلیل زندگی در قالب خانه مجردی را برای خود برمی‌گزینند و خانواده نیز نگاهی منفی به نوع زندگی آنها ندارد.

* فقدان صمیمیت در نهاد خانواده موجب رواج خانه‌های مجردی می‌شود

امانی عامل دیگر برای گرایش به خانه‌های مجردی را فقدان صمیمیت در خانواده‌ها بیان کرد و گفت: دسته دیگری از جوانان هستند که در اثر کشمکش با خانواده کانون خانواده را برای خودشان محیطی آرام نمی‌یابند و ناچار به زندگی در قالب خانه‌های مجردی می‌شوند که برای اینها نیز احتمال تهدید و خطرهایی وجود دارد.

وی افزود: برخی از جوانان بنا به شرایطی که دارند از شهر خود مهاجرت کرده و به منظور اشتغال، در شهر دیگر خانه‌ای اختیار می‌کنند به همین دلیل ما در بحث علوم انسانی هیچ‌گاه نمی‌توانیم مطلق صحبت کنیم و بگوییم همه آنهایی که خانه‌های مجردی دارند، منحرف هستند یا به انحراف کشیده می‌شوند چرا که خیلی از آنها متعهد بوده و بنا به شرایطی که دارند در قالب خانه مجردی زندگی می‌کنند.

* خانه مجردی پاسخی برای نیازها

این جامعه‌شناس اظهار داشت: هر انسانی بنا به نیازهایی که دارد راهی را برای ارضای نیازهای خود می‌یابد كه از جمله این نیازها، نیازهای جسمی، جنسی، احترام، خویشتن‌یابی، روابط اجتماعی، اعتقادات درونی و دینی است. بنابراین اگر به نیازهای افراد از راه طبیعی پاسخ داده نشود، راه‌های غیر عرف و شرع هموار می‌شود بنابراین یکی دیگر از دلایل رشد خانه‌های مجردی پاسخ دادن به نیازهای جنسی است که بر اثر تأخیر در سن ازدواج و موانعی که بر سر راه آن است، اتفاق می‌افتد.

امانی گفت: بیش از 90 درصد سریال‌هایی که توسط شبکه‌های مخرب ماهواره‌ای پخش می‌شود به عادی سازی روابط نامشروع می‌پردازد که این مسئله زنگ خطری جدی برای از هم‌پاشی نهاد خانواده است که متأسفانه از آن غفلت کرده‌ایم؛ آسیب دیگری که اخیراً در سطح جامعه با آن برخورد می‌کنیم، رد و بدل شدن فیلم‌های غیراخلاقی از طریق تلفن‌های همراه است و با ابراز تأسف باید بگویم تولید اینگونه فیلم‌های مخرب در درون جامعه صورت می‌گیرد که می‌توان آن را بازخوردی از اتفاقاتی دانست که در خانه‌های مجردی شکل می‌گیرد.

* آسیب‌های خانه‌های مجردی به تمام بخش‌های جامعه نفوذ می‌یابد

وی با بیان اینکه آسیب‌های خانه‌های مجردی رسوخ به تمامی بخش‌های جامعه دارد، تصریح کرد: خانواده مهم‌ترین رکن یک جامعه است که با گسترش تجردگرایی می‌تواند دچار تزلزل شود، بنابراین مهم‌ترین راهکار برای جلوگیری از رشد قارچ‌گونه خانه‌های مجردی آگاه‌سازی خانواده‌ها است و باید خانواده‌ها را با خطراتی که در خانه‌های مجردی، فرزندانشان را تهدید می‌کند، آگاه سازیم.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: در جامعه‌شناسی به پدیده‌ای آسیب اجتماعی می‌گوییم که سه ویژگی را داشته باشد. این ویژگی‌ها شامل فراوانی، ایجاد خطر و تهدید است كه نیاز به استراتژی دارد و معطوف به زندگی در قالب خانه‌های مجردی نیز می‌شود.

وی با بیان اینکه هم‌اکنون رواج خانه‌های مجردی تبدیل به یک آسیب جدی اجتماعی شده‌است عنوان کرد: باید برای جلوگیری از این پدیده ناهنجار اجتماعی فکری اساسی کنیم که مهمترین آن فرهنگ‌سازی است؛ صدا و سیما در این خصوص وظیفه خطیری را بر عهده دارد که باید برای جلوگیری از این روند ناصحیح در جامعه به تولید برنامه‌های پرمحتوا برای جوانان و خانواده‌‌ها بپردازد؛ صدا و سیمای ما باید گوی سبقت را از رسانه‌های بیگانه بگیرد و در راستای حفظ فرهنگ اصیل کشورمان با نگاهی کارشناسانه به تولید فیلم‌هایی در خصوص پاسداری از نهاد خانواده بپردازد.