واكنش امام‌رضا(ع) دربرابر توطئه‌هاي مأمون

عضو هيئت علمي موسسه امام خميني(ره) : امام با گريه از مدينه راه افتاد و اعلام كرد كه راضي به اين سفر نيست، اميد بازگشت ندارد و وقتي هم كه مأمون پيشنهاد خلافت داد حضرت فرمود «آيا اين حكومت مال توست يا خدا؟ اگر مال توست چرا واگذار مي كني؟ اگر مال خداست چه ربطي به تو دارد؟ و من اين خلافت را قبول ندارم».

به گزارش پایگاه 598 به نقل از تبيين حجت الاسلام و المسلمين جعفر انواري در گفتگو خبرنگار تبيين با بيان نكاتي در خصوص رابطه شيعيان و ائمه معصومين تأكيد كرد: نسبت به ائمه محبت داريم، معرفت بايد اضافه شود. عشق داريم، علم هم اضافه شود. شور داريم و شعور هم آن را كامل مي كند.

وي ابراز تأسف كرد: امروزه بيشتر به ابعاد احساسي پرداخته مي شود. دو ماه همه جا عزاداري مي شود ولي يك مطلب منظم  در باره امام حسين به دست  نمي‌آوريم. در جنبه عمل نيز از معصومين فاصله مي گيريم در حاليكه ايشان الگوي نماز، قرآن و اخلاق هستند ولي ما به فكر تطبيق خود با ايشان نيستيم.

عضو هيئت علمي موسسه امام خميني(ره) در همين زمينه روايتي از امام رضا نقل نمود: عده اي از دوستداران امام رضا(ع) قصد ملاقات با ايشان داشتند و مي گفتند شيعيان حضرت هستيم ولي ايشان اجازه ملاقات ندادند و فرمودند شيعه يعني پيرو و شما شيعه نيستيد؛ لذا عرض كردند ما دوستدار شماييم.

حجت الاسلام انواري با ابراز تأسف از اينكه برخي به دنبال اين هستند كه چند مرتبه به زيارت رفتند يا تلاش مي كنند دستشان به ضريح برسد خاطر نشان كرد: سعي كنيم امام را بيشتر بشناسيم و رفتارش را الگو قرار دهيم.

وي در ادامه به بيان ويژگي هاي امام رضا(ع) پرداخت و با اشاره به اينكه در يك سفره نشستن با غلامان يكي از آداب حضرت در غذا خوردن بود خاطرنشان كرد: تقوا بايد ملاك برتري باشد و رنگ و زبان تأثيري ندارد.

عضو هيئت علمي موسسه امام خميني(ره)  دوري از تظاهر را يكي ديگر از صفات حضرت برشمرد و افزود: حضرت در خلوت لباس خشن مي پوشيد و در حضور مردم لباس معمولي به تن داشت تا ريا در زهد به نظر نيايد.

وي قضاوت هاي عجولانه را يكي از اشتباهات رايج در جامعه خواند و تصريح كرد: امام هنگام صحبت با افراد به هيچ وجه صحبت كسي را قطع نمي كرد و چه خوب است كه اين سنت به جامعه ما هم بيايد.

حجت الاسلام انواري ادامه داد: امام هشتم پاي خود را در برابر ديگران دراز نمي‌كرد، قهقه نمي زد، با خدمت‌گزاران به درشتي سخن نمي گفت تا جايي كه به آنها سپرده بود هنگام غذا خوردن اگر من هم دستور دادم بلند نشويد. اينها در كتاب ها فراوان است ولي بايد وارد جامعه شود تا جامعه ما رضوي شود فقط اسم مراكز رضوي نباشد.

عضو هيئت علمي موسسه امام خميني(ره) با بيان اينكه آيا قرآن چقدر در جامعه ما رواج دارد اظهار داشت: امام در مسير خراسان بسيار قرآن مي خواند و زماني كه به آيات بهشت مي رسيد گريه مي كرد و آن را از خدا طلب مي نمود و در آيات جهنم دوري از آن را درخواست مي كرد. ما يا قرآن نمي خوانيم يا اگر مي خوانيم بدون تدبر است.

وي سفر خراسان و جريان ولايت عهدي را نقطه برجسته زندگي سياسي اجتماعي امام رضا ارزيابي كرد و با مروري بر شيوه برخورد خلفاي بني اميه و بني عباس با امامان شيعه افزود: مأمون كاري انجام داد كه تاكنون انجام نشده بود و تلاش كرد بدون اينكه چهره خويش را خراب كند به امام ضربه اي وارد كند.

حجت الاسلام انواري به تبيين اهداف مأمون از دعوت اجباري امام پرداخت و گفت: مأمون صحنه مبارزات شيعه را به يك فعاليت سياسي آرام تبديل نمود و درگيري را كنار گذاشت.

وي كنترل و دسترسي به امام را از ديگر اهداف مأمون برشمرد و افزود: مأمون مي گفت حكومت را به حضرت واگذار مي كنيم تا مردم ببينند ايشان به حكومت بي علاقه نيستند و با اين كارچهره امام تخريب و مأمون تبرئه مي شد و با حضور امام در دستگاه رفتار حكومت توجيه مي شد.

وي با اشاره به پيام رهبر معظم انقلاب به اولين كنگره امام رضا(ع) آن  را بسيار عميق و موشكافانه دانست كه جاي تحقيق بسياري دارد و عنوان داشت: امام اهداف مأمون را يكي پس از ديگري خنثي نمود كه جز با وحي الهي امكان پذير نبود.

عضو هيئت علمي موسسه امام خميني(ره)  ادامه داد: امام با گريه از مدينه راه افتاد و اعلام كرد كه راضي به اين سفر نيست و اميد بازگشت ندارد و وقتي هم كه مأمون پيشنهاد خلافت داد حضرت فرمود آيا اين حكومت مال توست يا خدا اگر مال توست چرا واگذار مي كني اگر مال خداست چه ربطي به تو دارد و من اين خلافت را قبول ندارم.

حجت الاسلام انواري در همين خصوص با اشاره به اينكه مأمون حضرت را مجبور به قبول ولايت عهدي كرد افزود: امام ولايت عهدي را به اين شرط قبول كرد كه در هيچ كاري دخالت نكند و اعلام كرد هر كاري كه مأمون انجام مي دهد با دخالت من نيست.

وي حديث سلسلة الذهب در نيشابور را يادآور شد گفت: مراد حضرت اين بود كه من بايد كنار كلمه توحيد باشم تا ولايت در كنار توحيد باشد. در جريان ولايت عهدي خودشان را كنار كشيده و از مأمون جدا كردند و نشان دادند  كه توحيد و نبوت و قرآن اگر با ولايت نباشد ناقص است.

وي با بيان اينكه حضرت با حضور در دستگاه خلافت از آن به عنوان تريبوني براي بيان معارف و احكامي كه ائمه ديگر نتوانسته بودند آن را بيان كنند استفاده نمود اظهار داشت: مأمون با تمام زرنگي كه داشت علماي اديان ديگر را به مناظره با امام آورد كه ايشان را شكست دهند ولي همه محكوم شدند و مأمون ديد كار اشتباهي كرده است.

وي با اشاره به جريان نماز عيد فطر كه مأمون مي خواست با واگذاري اين منصب حكومتي به امام از آن به عنوان مهر تأييدي براي حكومت خويش استفاده كند خاطرنشان كرد: حضرت فرمود من نماز را به روش پيامبر اقامه مي كنم و پا برهنه و عصا بدست و بدون ساز و دهل راه افتاد و مردم هم تكبييرگويان به دنبال ايشان مي آمدند كه مأمون متوجه شد كه چه اشتباهي مرتكب شده و دستور داد امام را برگرداندند.

عضو هيئت علمي موسسه امام خميني(ره)  با بيان اينكه تا قبل از ولايت عهدي و در زمان هارون شيعيان به شدت تحت فشار بودند، حركت هاي انقلابي سركوب مي شد و امام كاظم در زندان بود عنوان داشت: بعد از اين جريان حركت‌هاي شيعي گسترش يافت و شيعه توانست سخن خود را بيان كند و بالأخره تلاش‌هاي مأمون به نفع امام تمام شد و لذا تصميم گرفت ايشان را به شهادت برساند .

وي با اشاره به واكنش امام به اجبار مأمون بر خوردن انگور مسموم گفت: حضرت به اباصلت گفت «اگر عبا بر سر داشتم با من سخن نگو» وارد اتاق شد درها را بست و  به گونه‌اي رفتار نمود كه همه متوجه شوند كه جرياني در حال رخ دادن است.

حجت الاسلام انواري با اشاره به اينكه مأمون تا سه روز پس از شهادت حضرت سرخاك امام گريه و زاري مي نمود و تظاهر به شدت محبت به امام مي نمود تأكيد كرد: ولي با زمينه سازي امام بر همگان روشن بود كه قاتل امام خود مأمون است و با تمام ظاهرسازي هاي مأمون شيعيان مردد نشدند و اين در تاريخ هم به طور شفاف ثبت شد.

وي در ادامه تفاوت دوران امام رضا(ع) و صدر اسلام را با وضعيت ابتداي انقلاب و حال حاضر مقايسه نموده خاطر نشان كرد: ابتداي انقلاب مردم فريب منافقين را مي خوردند ولي الآن به راحتي دنبال كسي راه نمي افتند كه نمونه آن در فتنه 88 نيز خود را نشان داد. لذا از صدر اسلام تا دوران امام، نيز سخنان ايشان در طول سفر و در نيشابور و رفتار خود مأمون موجب شناخت بهتر مردم از وضعيت آن دوران شد.

وي در پايان ايام سوگواري ماه صفر را تسليت گفت.