خطبه مولا در روز عيد فطر

حمد و سپاس خداوندى راست كه از رحمتش نااميد نيستيم و از عبادت و فرمانش سرپيچى نمى‏كنيم آن خداوندى كه به امرش آسمان‌ها به رياست و زمين‏ها برجاست و كوه‌هاى بلند ثابت و برقرار است و بادهاى آبستن‏كننده را جريان داده و ابرها را در فضاى آسمان روان ساخته صاحب بركت است پروردگار عالميان خداوندي است قادر و توانا. آنان كه عزت مى‏طلبند براى او ذليلند و كسانى كه بزرگى مي‌كنند براى او خار و حقيرند و دانشوران در برابر او پستى جويند و سپاسگزاريم او را به‌آن سپاسى كه خود بر نفس اقدس خود فرموده و آن‌كه او سزاوار است و از او يارى جسته و بخشش مى‏طلبيم گواهى دهيم به اينكه خدائى بجز او نيست؛ يگانه است و شريك ندارد. مي‌داند آنچه پنهان در سينه‏ها است و آنچه نهان در درياها است و آنچه پوشيده در راه‌ها است و آنچه ناتمام در رحم‌ها است و زياد مي‌كند و هر چيز در نزدش بمقدار معين است. تاريكي‌ها چيزى را از او نپوشاند و عيبى از او پوشيده نماند. نيست برگى يا دانه‏اى كه در تاريكى زمين بيافتد مگر آن‌كه او مي‌داند و هيچ تر و خشكى نيست مگر آن‌كه در كتاب آشكار او موجود است. از خداوند طلب هدايت مي‌نمائيم كه ما را هدايت كند و به خداوند پناه مى‏بريم از گمراهى و راه بد و گواهى دهيم به اينكه محمد صلّى الله عليه و آله بنده و فرستاده و پيغمبر اوست كه بسوى همه مردم فرستاده شده و نگهدار وحى او است و آن حضرت تبليغ رسالت فرموده و با پشت‏كنند‏گان بحق جهاد نموده و بندگى خدا كرده تا به رحمت حق واصل گرديده. درود بى‏پايان خدا بر او و بر آل او باد بندگان خدا! سفارش مي‌كنم به شما به ترس از خداوندى كه نعمت‌هاى او ثابت و رحمت او مفقود نگردد. بندگان بى‏نياز از او نيستند و عمل و كردار بندگان پاداش و جزاى نعمت‌هاى او نيست. آن خدائى كه ترغيب و تحريص در تحصيل امر آخرت و ترك دنيا فرموده و از نافرمانى و معصيت بر حذر داشته و به بقاء خود قبول عزت فرموده و قبول يگانگى نمود به عزت و بها و پايان امر آفريده‏شدگان را به مرگ قرار داد كه او راه گذشتگان است و به پيشانى آنان بسته شده و بر گردنشان ملازم گشته رسيدن به فرارى او را عاجز و خسته نمي‌كند دور و نزديك از او فوت نشود هر لذتى را او منهدم سازد و هر طراوتى را او بر طرف نمايد بندگان خدا دنيا منزل گهى است كه خداوند براى اهل آن نابودى خواسته و كوچ كردن از آن خانه را مقدر فرموده هر چه در اين دنيا است تمام‏شدنى است و هر كه در اين دنيا است مردنى است و اين دنيا شيرين است و سبزه‏زاري است با صفا و خوشنما كه براى طلب‏كنند‏گان زينت يافته و به قلب مايل‏شوند‏گان چسبيده و طمع‏كننده او را پاكيزه و خوشبو شمرد و جمع مي‌كند او را خائف و ترسان از ترس فقر. پس خدا شما را رحمت كند. بار بنديد از اين دنيا به نيكوترين توشه كه در نزد شما است و برداشت نكنيد از دنيا براى دنيا مگر به‌قدر كفاف و مانند مسافرى باشيد كه در فرودگاهى فرود آمده و به بهره‏بردارى از او به‌كمتر سايه‏اى قناعت كرده، سپس بدنبال كار خود رود. چشم نياندازيد به‌آنچه اهل دنيا و ثروتمندان از دنيا برداشت كرده‏اند، زيرا نداشتن ثروت در دنيا سبك‏تر است براى حساب آخرت و نزديك‏تر است به نجات در قيامت. آگاه شويد كه دنيا برگشته و پشت نموده و اعلان وداع كرده است و آخرت روى آورده و اعلام ورود كرد و بدانيد كه امروز روز مضمار است (يعنى تربيت اسب) و فردا روز مسابقه بدانيد كه هر كس سبقت گرفت و پيش تاخت به بهشت خواهد رسيد و هر كه عقب ماند به‌دوزخ وارد مى‏شود. آيا نيست كسى كه پيش از هجوم مرگ از خطا و كردار ناشايست خود توبه كند؟ آيا نيست كسى كه براى روز نيازمندى و سختى خود عمل نيكى بجاى آورد؟ خداوند ما و شما را قرار دهد از كسانى كه از وى مي‌ترسند و اميدوار به ثواب او باشند. بدانيد كه امروز روزي است كه خدا براى شما عيد قرار داده و شما را اهل آن نموده است. پس به ياد خدا باشيد تا خدا هم شما را ياد كند و او را بخوانيد تا اجابت كند و از او بخشش طلبيد تا شما را ببخشد و فطره خود را بپردازيد كه آن سنت و روش پيغمبر شما است و واجبى است از واجبات پروردگارتان.
پس بايد هر كدام از شما فطره خود را خارج كند از پاكيزه‏ترين درآمد خود تا آن‌كه موجب پاكى نفس وى گردد و يكديگر را يارى كنيد به كارهاى نيك و پرهيزگارى و واجبات خدا را در آنچه شما را به آن امر كرده بجاى آوريد كه آن واجبات بپاداشتن نماز است و اداى زكات و روزه ماه رمضان و حج بيت الله الحرام و امر بمعروف و نهى از منكر و نيكى نمودن به زنان خود و به كنيزان و غلامان مى‏باشد و بپرهيزيد از آنچه شما را نهى فرموده و فرمان بريد او را در باز ايستادن از منهيات و آن دورى جستن از نسبت زنا دادن به زنان پاكدامن و كارهاى زشت و شراب خوارى و كم فروشى و كمى در وزن و كيل و گواهى به دروغ و فرار از جهاد خداوند ما و شما را نگهدارد از نافرمانى خود به سبب پرهيزگارى و قرار دهد آخرت را براى ما و شما بهتر از اين دنيا.
منبع: نهج البلاغة، خطبه51