سفارت خانه ها در ایران چه می کنند؟

به گزارش پایگاه 598 به نقل از روزنامه آذربایجان، ترویج اصول سیاسی، فرهنگی و اجتماعی وحتی دینی در کشورهای به اصطلاح در حال توسعه و عقب افتاده از سوی کشورهای ابرقدرت نیازمند سازو کاری است که در کشورهای هدف بتواند از نظارت و بازرسی ها در امان بماند.
بخشی از این مسئله متوجه مجموعه های رسانه ای مستقر در کشورهای هدف است که از لحاظ کنوانسیون های بین المللی واجد برخی مصونیت هاست. واضح است که نمونه تولیدات رسانه ای آن کشورها از کشورهای هدف به صورتی است که القای فکر عقب افتاده فعلی و لزوم بازنگری جدی در سیاست های کلی کشور هدف به درستی صورت بگیرد.
اما قوی ترین نهادی که در این زمینه نقش مهمی ایفا می کند، مراکز دیپلماتیک ای است که در کشورهای هدف تاسیس شده است. براساس حقوق دیپلماتیک چنین مراکزی شامل سفارتخانه ها، کارداری هاو... دارای کارکردهای مختلف سیاسی، تجاری و... است که در معاهده های بین المللی ثبت شده لزوم اجرای آن بین کشورها مسئله ای خلل ناپذیر است.
این در حالی است که شواهد فعلی در بیشتر کشورهای جهان از رفتارهای این مراکز نشان می دهد، دقیقا آنچه در این کشورهای هدف از سوی سفارتخانه هایی نظیر سفارت آمریکا، انگلیس، فرانسه و... اتفاق میفتد، دخالت در امور سیاسی و فرهنگی و سواستفاده از مصونیت سیاسی اعضای آن است.
به عنوان نمونه سفارتخانه آمریکا و انگلیس در کشورهای حوزه بالکان و قفقاز به طور علنی به تهییج و تامین گروههای مخالف دولتی می پردازد که در برخی کشورها مانند گرجستان و اوکراین این دخالتها در انقلابهای مخملی اتفاق افتاد. این دخالتها تا آنجا آشکار شد که تامین مالی، برگزاری جلسات ضد دولتی و... در این سفارتخانه علنی و حتی از آنها حمایت شد.
در قضایای فتنه 88 نیز دخالتهای گسترده برخی سفارتخانه های کشورهای خارجی به ایفای همین نقش پرداختند. به عنوان مثال سفارت انگلستان در تهران به عنوان مرکز فرماندهی، هدایت و خط دهی اقدامهای مداخله گرانه دولت خود در پروژه طراحی شده توسط برخی از عوامل داخلی فتنه، بی بی سی فارسی و سرویس امنیتی این کشور را بر عهده داشت. سفارت انگلیس تحت پوشش نیروهای محلی، افرادی را بین اغتشاشگران فرستاده و مطالب مورد نظر خود را به آنها و به جامعه القا میکرد. آنها با استفاده از بعضی اغتشاشگران اخباری را در این زمینه جمع آوری و برای شبکه های خبری خود ارسال می کردند. درپی بروز دخالتهای افراد سفارت انگلیس درهمان روزها 8 تن از کارمندان سفارتخانه دستگیر شدند تا نقش مبهم آنها در حوادث انتخابات آشکار شود. عصبانیت و واکنش مقامهای انگلیسی پس از دستگیری کارمندان سفارت انگلیس در تهران خود بیان کننده ترس آنها از فاش شدن مسائل پشت پرده در خصوص دخالتهای مخربشان در قضایای پس از انتخابات ایران بود( نادری، 10 مرداد 1388: 12).
این متهم در ادامه از دستور سفارت انگلستان به کارمندان محلی و غیرمحلی سفارت برای حضور در آشوبها خبر می دهد: طبق دستور،سفارت ازکارمندان محلی خواسته بود در اغتشاش ها حضور یابند. پاتریک دیویس کاردار سفارت نیز در راهپیمایی خیابان انقلاب تادانشگاه صنعتی شریف حضورداشت.(نقش گسترده سفارت انگلیس...، 17 مرداد 1388).
این مطالب و سخنان در حالی است که دبیر سوم سفارت انگلیس نیز بر خلاف تمامی معاهدات بین المللی و به ویژه معاهده وین در مورد روابط دیپلماتیک در اقدامی کاملاً مداخله گرانه وخلاف عرف دیپلماتیک با لباس سبز به میان تجمع کنندگان رفته و همراه آنها در راهپیماییهای غیرقانونی حضورمی یابد.
در خصوص فرانسه نیز، به دنبال دستور برنارد کوشنر، وزیرخارجه یهودی الاصل فرانسه، مبنی بر آماده بودن سفارت این کشور برای پناه دادن به آشوب طلبان در خیابانهای تهران، سفارت فرانسه در تهران هم نقش پر رنگی درحمایت از آشوب های پس ازانتخابات و جاسوسی علیه کشورمان ایفا کرد. نازک افشار، کارمند مرکز فرهنگی سفارت فرانسه که در بخش فرهنگی سفارت فرانسه به مدت 18 سال مشغول فعالیت بوده است در این باره میگوید: مسئولان بخش فرهنگی این سفارتخانه از شرکت من در برخی تجمع های پس از انتخابات خبر داشتند.
وی در مورد دستور مقام های فرانسوی برای گشودن درهای سفارت بر روی آشوبگران می گوید: براساس تصمیم های اتخاذ شده که به ما هم ابلاغ می شد. اگر در جریان درگیری که جلوی در بخش فرهنگی ایجاد می شد فردی به سفارت پناه می آورد ما باید اورا به داخل بخش فرهنگی پناه می دادیم.
از سویی فرانکو فراتینی وزیر امور خارجه ایتالیا در این زمینه در اقدامی هماهنگ با سفارت فرانسه اعلام کرد که درهای سفارت کشورش در تهران برای افرادی که نیاز به روادید داشته باشند، باز است و ایتالیا تنها کشوری است که 70 ویزا برای شرکت کنندگان در تظاهرات اخیر تهران صادر کرده است(ایتالیا 70 روادید برای اغتشاشگران...، 14 تیر 1388).
کلوتیدریس، تبعه کشورفرانسه که مدتی دردانشگاه اصفهان تدریس می کرد به دستور سفارت فرانسه به میان تجمع کنندگان می رود و با تهیه اخبار و فرستادن تصاویر از حامیان فتنه سبز به وابسته علمی سفارت فرانسه، سعی در انجام تحریک و حمایت بیشتر از فتنه گران در نزد افکار عمومی و رسانه های غربی می کند. مسئولان سفارت فرانسه همچنین درجریان اغتشاشاتی که بعد از انتخابات در تهران و حوالی این سفارتخانه روی داد، در این سفارتخانه را به روی اغتشاشگران گشوده و برای جلوگیری از دستگیری این افراد توسط نیروی انتظامی، آشوبگران را در پناه خود نگهداری می کردند (سفارتخانه های غربی دوربین جاسوسی...، 4 دی 1388).
اعترافات فوق تنها بخشی از اقداماتی است که سفارتخانه های وابسته به غرب در ایران انجام می دهند و شاید به دلیل اهمال آنها در کنترل اطلاعاتشان این مسایل افشا شد، در حالی که برخی کشورهای همسایه نیز مراکز سفارتی خود را در ایران عموما در اختیار سرویس های جاسوسی قرار داده اند.
به عنوان نمونه رضا رفیعی یکی از رابطان سفارت امارات درباره همکاری خود با عوامل امنیتی سفارت امارات به نکات جالبی اشاره می کند: من در تله سرویس های اطلاعاتی امارات گرفتارشدم ومجبور به همکاری و اطلاع رسانی فعالیتهای خود به آنان بودم. مدت همکاری من حدود 2 سال به طول انجامید در این مدت برای اطلاعات ارایه شده به این سرویس ها ماهانه 5 هزار درهم امارات دریافت می کردم (اعترافات تکان دهنده اعضای اصلی...، 17 مرداد 1388).

علاوه بر آن وقایع در حال حاضر نیز سفارتخانه های برخی کشورهای اروپایی در ایران تا حدودی فضای خالی نقش آفرینی لانه جاسوسی آمریکا را به عهده دارند و با گروههای اپوزیسیون ارتباط مستمر داشته و برخی گروهها را تامین مالی می کنند.
از نظر فرهنگی نیز اخباری که از سفارتخانه ها می رسد نشان می دهد که نوع سرمایه گذاری صورت گرفته پیش به سوی ترویج فرهنگ غربی و اشاعه آن به بیرون است.
در مقابل اینگونه تقابلات، مهمترین مسئله چگونگی کاهش صدمات سفارتخانه ها در ایران است که با بستن آنها اتفاق نمی افتد. هوشیاری در نوع برخورد و کنترل فضای سیاسی فرهنگی سفارتخانه ها یکی از مهارتهایی است که در رفتار مسئولین امر کمتر دیده می شود و این ضعف دست سفارتخانه ها و عمال آنها را در توسعه فضا و اهداف مورد نظرشان باز می گذارد.