ابعاد پنهان حمله به سفارت ايران در لبنان

حوالی ساعت 10 صبح ديروز، دو انفجار تروریستی در منطقه "بئر حسن" بیروت و در نزدیکی سفارت جمهوری اسلامی ایران به وقوع پیوست و دست کم 23 نفر کشته و 150 نفر زخمی شدند. عاملان انتحاری که قصد داشتند وارد محوطه سفارت شوند، با هوشیاری و فداکاری نیروهای امنیتی سفارت ناکام ماندند و با انفجار مواد همراه خود، فاجعه دیگری را در لبنان رقم زدند. این انفجار البته مسبوق به سابقه بود، اما آنچه اهمیت آن را افزایش می داد، وقوع آن در نزدیکی سفارت جمهوری اسلامی در بیروت و همزمانی آن با پیروزی های گسترده ارتش سوریه و تصرف مناطق استراتژیک از جمله منطقه "قلمون" و همچنین سخنرانی مقتدرانه دبیرکل حزب الله لبنان، سید حسن نصرالله در روز عاشورای حسینی (ع) است. مشرق در گفت‌وگو با تنی چند از کارشناسان برجسته مسائل منطقه ای، به بررسی ریشه ها و ابعاد این انفجار تروریستی پرداخته است.


رویوران: رژيم اسرائیل، متهم ردیف اول این انفجار است

انفجار اخیر تروریستی در مقابل سفارت ایران در بیروت، با چه هدفی و از سوی کدام بازیگران منطقه ای هدایت شده است؟

جمهوری اسلامی ایران از ابتدای پیروزی انقلاب تا کنون، مدافع آرمان ها و حقوق ملت های منطقه بوده و سفارت ما در بیروت، خط مقدم حمایت سیاسی و معنوی جمهوری اسلامی از مقاومت بوده است. هدف قرار دادن سفارت جمهوری اسلامی در بیروت، همواره جزو اهداف رژیم صهیونیستی بوده است و در این انفجار اخیر، این رژیم قطعاً متهم ردیف اول است.

حالا ممکن است که اسرائیل این جنایت را به صورت مستقیم انجام داده باشد و یا اینکه آن را از طریق دست نشاندگان خود صورت داده است. به نظر بنده، صرف اعلام اینکه این انفجار از سوی یک گروه خاص صورت گرفته است، نمی تواند ما را متقاعد کند که انگشت اتهام را از اسرائیل برداریم. باید ببینیم که آیا القاعده و گروه های وابسته به آن ظرفیت انجام چنین انفجارهایی را دارند. با توجه به تحجر فکری، این ظرفیت در گروه های وابسته به القاعده وجود دارد و این گروه ها، از طرف اسرائیل دست به یک چنین اقداماتی می زنند.


ارتباط این انفجار تروریستی با تحولات میدانی اخیر در سوریه چیست؟

قطعاً انفجار اخیر ارتباط مستقیمی با تحولات میدانی در سوریه دارد. طی روزهای گذشته ارتش سوریه در عملیاتی در منطقه "قلمون" دربین مرز شرقی لبنان با سوریه موفق شد تا این منطقه را به سرعت از وجود تروریست ها پاکسازی کند و تروریست ها بعد از این عملیات مجبور شدند تا به داخل لبنان عقب نشینی کنند. به دنبال این شکست، مخالفان دولت سوریه به دنبال انتقام گیری از محور مقاومت بودند و این انفجار تروریستی را در مقابل سفارت ما در بیروت انجام دادند.   

یکی دیگر از تحولات مهم، آغاز دور جدید گفت‌وگوهای ایران و کشورهای 1+5 است. تحلیل شما از رابطه این انفجار با مذاکرات چیست؟

در مورد گفت‌وگوهای ایران و کشورهای 1+5 باید توجه داشته باشیم که جمهوری اسلامی ایران طی چند دور گذشته گفت‌وگوها توانسته یک گفتمان مبتنی بر عقلانیت، منطق و حقانیت مطرح کند و این منطق ایرانی مجموعه 6 کشور را دچار اختلاف کرده است. این گفت‌وگوها چه به نتیجه برسد و چه نرسد، پیروزی دیپلماتیک ایران را به همراه داشته است. این موفقیت ایران برای اسرائیل شکست بزرگی به حساب می آید، زیرا اسرائیل پيش از اين تا حدودي موفق شده بود که موضوع هسته‌ای ایران در سطح جهانی به عنوان یک نگرانی بزرگ قلمداد کند. اکنون اين، ایران است که موفق شده این نقشه اسرائیلی را به هم بزند و عربده‌های نخست‌وزیر رژيم اسرائیل در مورد روند گفت‌وگوها نشان‌دهنده شدت عصبانیت نتانیاهوست.

در واقع رژيم اسرائیل با این انفجار تروریستی، یک اقدام انحرافی انجام داده است و می‌خواهد القا کند که مردم منطقه از ایران ناراضی هستند و ایران محبوبیتی در میان ملت‌های منطقه ندارد و کشورهای 1+5 باید در  مقابل ایران بایستند.


سید افقهی: پاسخ این انفجار را در میدان جنگ سوریه خواهیم داد

در اخبار آمده بود گروه "عبدالله عزام" مسؤولیت این انفجار را بر عهده گرفته است. در مورد این گروه و وابستگی به آن القاعده توضیحاتی بفرمایید.

گروه القاعده به طور مستقیم این انفجار را به عهده نگرفت، بلکه گروهی که مسؤولیت این انفجار را بر عهده گرفتند، گروه "عبدالله عزام" هستند. عبدالله عزام یک جنگجوي فلسطینی‌الاصل بوده که در مبارزات علیه اشغالگران شوروی در افغانستان حضور داشته است. البته این گروه نیز هم‌ردیف القاعده است.

به نظر شما چه عواملی سبب شد تا انفجار تروریستی ديروز در مقابل سفارت ایران در بیروت صورت بگیرد؟

عوامل زیادی در شکل‌گیری این عملیات تروریستی دخیل هستند؛ اول اینکه جمهوری اسلامی ایران در نوک پیکان مقاومت ضد استکباری و ضد صهیونیستی در منطقه قرار دارد. عامل دوم، خود سفارت ایران و جایگاه این سفارت در لبنان است. سفارت ما در بیروت، به مثابه چتری است که همه گروه‌های جهادی و مقاوم فلسطینی، لبنانی، سنی، دروزی و ... را از نظر معنوی حمایت می‌کند؛ لذا سفارت ما در بیروت هم نماد مقاومت و هم نوک پیکان مبارزه با استکبار جهانی به شمار می‌رود.

برخی عنوان کردند که این حمله پاسخی به صحبت های آقای سید حسن نصرالله در روز عاشوراست که ایشان گفتند که ما در سوریه می‌مانیم و با تکفیری‌ها و تروریست‌ها می‌جنگیم. این احتمال هم وجود داشت که این انفجار در همان روز عاشورا صورت بگیرد که به انفجار دیروز موکول شد. این انفجار، اگرچه سبب به شهادت رسیدن چندین انسان شریف و بی‌گناه از جمله رایزن فرهنگی ایران در بیروت، جناب آقای انصاری شد، ولی اتفاق مبارکی را رقم زد و آن هم این بود که در این انفجار خون ایرانی و لبنانی و سوری آمیخته شد و این اتفاق، نمود وحدت جریان مقاومت در مقابل جریان استکبار است.

رابطه مستقیمی میان این انفجار و شکست های بزرگ گروه های تروریستی در سوریه وجود دارد. تحلیل شما در این باره چیست؟ نقش حامیان جریان مخالف دولت سوریه، به ویژه عربستان را چگونه ارزیابی می کنید؟

مسئله شکست های پی در پی تروریست ها و حامیان آنها در سوریه و عملیات سرنوشت‌ساز "قلمون" یکی از انگیزه‌های اصلی این انفجار تروریستی بوده است. منطقه کوهستانی قلمون در واقع پناهگاه نیروهای فراری ارتش آزاد، داعش و جبهة النصرة به شمار می رود. این نکته بسیار قابل توجه است و بنده اطلاع دقیق دارم که "بندر بن سلطان" حدود سه هفته پیش، بعد از دیدار با بنيامين نتانياهو در ايلات، تهدید کرد که اگر حزب‌الله و سوریه جنگ قلمون را آغاز کنند، ما لبنان را از شمال تا جنوب به آتش می‌کشانیم. من تصور می‌کنیم که سعودی‌ها بازی با آتش را شروع کرده‌اند.

مسئله حمله به سفارتخانه‌ها، به عنوان مکان‌های مصون از هرگونه تعرض، چه پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت؟

تعرض به سفارتخانه‌ها، در واقع شکستن یک خط قرمز است و در آینده ممکن است این حملات به سایر سفارتخانه‌ها در سایر کشورها سرایت کند. در واقع عربستان و سایر بازیگرانی که این بازی با آتش را آغاز کرده‌اند، نخواهند توانست در آینده آن را مدیریت کنند و ابعاد آن بسیار گسترش خواهد یافت.

با توجه به رابطه این انفجار با تحولات نظامی در سوریه، پاسخ جریان مقاومت به این انفجار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پاسخ جمهوری اسلامی و حزب‌الله و جریان مقاومت به این انفجار، یک پاسخ استراتژیک خواهد بود. پاسخ ما به صورت یک عملیات تروریستی بزدلانه نخواهد بود، این نوع عملیات‌ها، رفتار یک شکست‌خورده است و هیچ هنر و شجاعتی در این گونه رفتارها وجود ندارد. ما قطعاً در میدان جنگ سوریه پاسخ این انفجار را با شجاعت و صلابت خواهیم داد.


هادی محمدی: ردپای دستگاه‌های اطلاعاتی سعودی و صهیونیستی آشکار است

دامنه انفجار تروریستی روز گذشته در مقابل سفارت جمهوری اسلامی در بیروت، بدون شک به داخل لبنان محدود نیست. تحلیل جنابعالی در این باره چیست؟

به نظر من انفجار اخیر ارتباط مستقیمی با تحولات منطقه و نوع رفتار بازیگران منطقه ای دارد. گروهی که تحت عنوان "عبدالله عظام" مسئولیت این انفجار را بر عهده گرفت، ارتباط مستقیمی با دستگاه های اطلاعاتی سعودی و وهابی دارد. اگر ما به بیانیه این گروه پس از انفجار نگاه کنیم، ارتباط میان این انفجار با تحولات سوریه را به خوبی می بینیم. این گروه مسئله آزادی زندانیان وابسته به گروه های تکفیری و تروریستی در سوریه را خواستار شده اند. در واقع بدون اینکه ما بخواهیم تحلیلی ارائه بدهیم، متن بیانیه این گروه نشان می دهد که انفجار اخیر در بیروت ارتباط مستقیمی با تحولات و مؤلفه‌های منطقه ای دارد.

شما به ارتباط این انفجار با تحولات سوریه و همچنین ارتباط این گروه تروریستی با عربستان سعودی اشاره کردید. در این باره توضیحات بیشتری ارائه بفرمایید.

باید به این سؤال پاسخ داده شود که از روند شکست تروریست ها در سوریه، چه کسانی سود می برند و چه کسانی متضرر می شوند. پاسخ به این سؤال دشوار نیست. با توجه به مواضع عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی، درمی یابیم که این دو بازیگر از روند شکست تروریست ها ناراضی هستند و به دنبال انتقام گرفتن هستند. بر هم زدن ثبات در سوریه، عراق و لبنان با همین هدف صورت می گیرد. از جهت فنی هم به کار گیری مواد انفجاری خاص در این انفجار اخیر، ردپای دستگاه های اطلاعاتی رژیم صهیونیستی را بیش از پیش آشکار می کند. همان طور که اشاره کردم، متن بیانیه این گروه نیز نشان دهنده ارتباط آن با دستگاه های اطلاعاتی سعودی است.

آیا می توان ارتباطی میان این انفجار تروریستی و آغاز دور جدید مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 قائل بود یا خیر؟

اگر عقبه این اقدام تروریستی را رژیم صهیونیستی و رژیم عربستان سعودی بدانیم، این ارتباط منطقی خواهد بود. عربستان سعودی به شکل آشکاری از طریق رئیس قبلی دستگاه اطلاعاتی خود، ترکی فیصل اعلام کرده که چرا آمریکایی ها با ایران مذاکره می کنند و چرا حمله به ایران صورت نمی گیرد. این مسائل نشان می دهد که انگیزه های زیادی برای تأثیرگذاری منفی بر روند مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 از سوی عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی وجود دارد و این انفجار هم یکی از نمونه های این اقدامات است.


حسین شیخ‌الاسلام: رژیم صهیونیستی و جریان تکفیری تفکیک‌ناپذیرند

با توجه به انفجار تروریستی روز گذشته، بفرمایید که چرا سفارت جمهوری اسلامی در بیروت برای این اقدام تروریستی انتخاب شد؟ این انتخاب چه پیامی دارد؟

اینکه سفارت ما در بیروت برای انجام این انفجار تروریستی انتخاب می شود، نشان‌دهنده این واقعیت است که این سفارت تا چه اندازه اهمیت دارد و مخالفان مقاومت چه اندازه از این سفارت نگران هستند. حضور حزب الله در لبنان و ارتباط سفارت ما با حزب الله، یکی از نکات مهم در این زمینه است که باید به آن توجه داشته باشیم. از طرف دیگر تحولاتی که در کشور همسایه لبنان، یعنی سوریه می افتد، به ویژه تحولات منطقه قلمون خیلی تأثیرگذار بوده است.

نقش رژیم صهیونیستی در انفجار اخیر را با توجه به اعلام گروه تروریستی عبدالله عظام، چگونه ارزیابی می کنید؟

اساساً اینکه ما رژیم صهیونیستی را از دولت های مرتجع عربی و گروه های سلفی - تکفیری منطقه جدا بدانیم، اشتباه است. از اول انقلاب اسلامی، یک خط کشی در منطقه ایجاد شد و هر آنچه که مشروع بود در سمت جمهوری اسلامی و هر آنچه نامشروع بود در سمت مقابل قرار گرفت. مفاهیم نامشروعی مانند شاهنشاهی، اشغالگری، دخالت خارجی، تروریسم و زیاده خواهی در مقابل مفهوم انقلاب اسلامی قرار گرفتند. در عمل هم پادشاهی های عرب، رژیم صهیونیستی، آمریکا، صدام و منافقین همه با هم در مقابل جمهوری اسلامی قرار گرفتند.

امروز هم در سوریه وضع به همین شکل است و همه اعضای جبهه استکبار با هم حضور دارند لذا تعجبی ندارد که ما امروز رژیم صهیونیستی را در کنار دولت های مرتجع عربی و گروه های تروریستی در سوریه ببینیم. در مورد انفجار اخیر هم قطعاً رژیم صهیونیستی دخیل بوده و اهداف خاصی را برای بر هم زدن معادلات سیاسی و نظامی در منطقه و به ویژه در سوریه دنبال می کند.