اجرای طرح «نذر کتاب» در محرم ۹۲

به گزارش 598 به نقل از خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، وقف و نذر کتاب یکی از رایج‌ترین شیوه‌های شرکت در باقیات صالحات در حوزه فرهنگ اسلامی بوده است. هر چند در سال‌های اخیر سنت حسنه وقف و نذر شیوه‌های جدیدتری را به خود گرفته و بیشتر متمرکز بر فعالیت‌های اقتصادی است، اما وجود اسناد متعدد بر این امر صحه می‌گذارد که ایرانی‌ها یکی از پرکارترین واقفان و نذرکنندگان کتاب در تاریخ اسلام بوده‌اند. اگر بر پشت‌نوشته‌های کتاب‌های منتشر شده تأمل کنیم، خواهیم دید که هزاران یادداشت درباره وقف کتاب وجود دارد که منبع مهمی برای پژوهش در این زمینه خواهد بود.

به عنوان نمونه، به تازگی سندی منتشر شد که در آن بانویی صفوی نسخه‌ای از «تذکرة‌ الفقها» را برای طلاب مدرسه و مسجد خود که در حاشیه میدان عباسی اصفهان ساخته بود، وقف کرده است. علاوه بر این، می‌توان از حمامی در در دوره صفوی یاد کرد که درآمد آن برای استنساخ کتاب در نظر گرفته شده بود. متولی این کار هم علامه مجلسی بود که پشت هر کتابی که از درآمد آن حمام به رشته تحریر درمی‌آمد، وقف‌نامه‌ آن را می‌نوشت و این مسئله را یادآور می‌شد. تصویر برخی از وقف‌نامه‌های مربوط به این موضوع نیز منتشر شده است.

اما وقف و نذر در سال‌های اخیر بنا بر مقتضیات زمانه تغییر کرده و چهره‌های جدیدتری به خود گرفته است. عمده فعالیت‌های مردم در این زمینه به ویژه با آغاز ایام ویژه طی سال مانند ماه محرم و ماه مبارک رمضان، بیشتر جنبه اقتصادی و معیشتی به خود می‌گیرد. در این میان هنوز هستند کسانی که غذای روح را بر غذای جسم ترجیح می دهند.

انتشارات هزاره ققنوس همزمان با فرارسیدن ماه محرم برای چهارمین سال پیاپی اقدام به اجرای طرح «نذر کتاب» ویژه ایام محرم کرده است. این اقدام به منظور اطلاع‌رسانی دقیق از چرایی قیام امام حسین(ع) بر مبنای آثار متقن و مستند با همکاری 10 ناشر و بیش از 20 نویسنده انجام می‌شود. رضا حاجی‌آبادی، مدیر این انتشارات و مجری طرح در این رابطه به خبرنگار تسنیم می‌گوید: در این طرح سه گروه دخیل هستند، نخست ناشرانی که دوست دارند آثار خود را با 50 درصد تخفیف ارائه دهند، دوم خیرینی هستند که تمایل دارند نذر امسال خود را مصروف فعالیت‌های فرهنگی کنند و دسته سوم مخاطبانی هستند که این آثار راه تهیه می‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: هدف از اجرای این طرح در اختیار گذاشتن آثار و منابعی است که به قلم نویسندگان معتبر و بر پایه اسناد و مدارک تاریخی نوشته شده‌اند. همزمان با علام فراخوان تعداد زیادی کتاب از ناشران مختلف به دفتر انتشارات هزاره ققنوس ارسال شد. با بررسی‌های انجام شده 40 اثر از 10 ناشر سراسر کشور شناسایی و انتخاب شد. هم‌اکنون این آثار در غرفه‌ای در نمایشگاه عطر سیب در بوستان ولایت عرضه می‌شود.

حاجی‌آبادی یادآور می‌شود: به نظر می‌رسد نذورات در سال‌های اخیر بیشتر معطوف به کالاهای خاصی بوده است. با ایجاد و راه‌اندازی این طرح در نظر داشتیم تا امسال به جای قیمه و شله زرد و کلاً غذای جسم کمی هم به غذای روح بپردازیم و محرم را با معرفت بیشتری به پایان برسانیم.

به نظر می‌رسد علاوه بر تأثیرگذاری این فرهنگ اسلامی بر نهادینه شدن نذورات فرهنگی، می توان از طرح «نذر کتاب» به عنوان آغازی برای گسترش فرهنگ کتابخوانی نیز یاد کرد؛ چرا که هر کتاب بعد از خریداری در دست پنج مخاطب دیگر نیز به گردش درمی‌آید. حقیقت آن است که کتاب مدتی است از سبد کالای فرهنگی ایرانی‌ها رخت بر بسته که دلیل عمده آن مشکلات اقتصادی عنوان می‌شود. می‌توان با شرکت در طرح نذر کتاب و مشارکت در توسعه فعالیت‌های این‌چنینی در کنار شرکت در ثواب اخروی، در توسعه فرهنگ کتابخوانی نیز مشارکت داشت.