اهالی جنوب شهر جایی در رسانه های ما ندارند

هم اندیشی :عباس معلمی عضو فرهنگستان علوم اسلامی قم و کارشناس مسائل رسانه در بخش اول گفتگو ی خود  ماهیت رسانه اسلامی با رسانه غربی را متفاوت دانست و بر لزوم وپژوهش وآموزش و کار مبنایی برای رسیدن به رسانه اسلامی تاکید کردوبسیاری از جنبه عناصر جذابیت در رسانه های غربی را با رسانه اسلامی متفاوت دانست .بخش دوم گفتگوی هم اندیشی بااین کارشناس مسائل رسانه در ادامه می آید


معلمی با تاکید بر لزوم بحث آموزش و پژوهش در ایجاد رسانه اسلامی گفت: آموزش های  فعلی صورت گرفته در حوزه رسانه اعم از(سینما،کارگردانی ، فیلمنامه، خبر،روزنامه نگاری و..)خروجی نامتناسبی دارد ولازم است برای ایجاد رسانه اسلامی آموزش ها و پژوهش های متعددی  صورت گیرد.

وی ادامه داد: از روزنامه نگار ، کارگردان ، فیلمنامه نویس و خبرنگاری که با فرمول های مشخصی آموزش دیده اند نباید انتظار داشت خارج از آن  فضا و مبنایی  که به آنها آموزش داده شده است کار کنند.

عضو فرهنگستان علوم اسلامی قم خاطر نشان کرد: برای تغییر در حوزه رسانه باید در پژوهش و آموزش های اولیه تغییراتی را صورت دهیم.
معلمی  بابیان اینکه هیچ اثر هنری بدون جذابیت معنایی ندارد افزود: جهان غرب عناصر جذابیت  در رسانه را بر مبنای مبانی اعتقادی غرب تعریف کرده است  که با اعتقادات ما همخوانی ندارد اما این دلیل نمی شود تااز عناصر دیگر جذابیت در آثار هنری و رسانه های خود استفاده نکنیم چراکه بدون جذابیت اگر اثری محتوای مفیدی هم داشته باشد نمی تواند استقبال مخاطب را به دنبال داشته باشد.

این کارشناس مسائل رسانه با انتقاد از استفاده جهان  غرب در رسانه هایی مانند تلویزیون،ماهواره، رادیو و مجلات از عناصر جذابیتی چون سکس و خشونت گفت: بدون شک این عناصرِ جذابیت در فرهنگ ما جایی ندارد و باید بتوانیم عناصر جذابیت در رسانه را باتوجه به اعتقادات خودمان ایجاد کنیم.

معلمی باتاکیدبر لزوم استفاده از عناصر هنری در انتقال مفاهیم عمیق و ارزشی گفت: ممکن است افرادی حرفهای بسیاری را در طول تاریخ زده باشنداما اشعار کسانی مثل حافظ و سعدی که با هنر آمیخته است بسیار فراگیر تر از سخنان دیگران است و همین نکته بر لزوم استفاه از قالب های هنری مختلف در انتقال مفاهیم  تاکید می کند.

وی ادامه داد: به میزانی که در رسانه اعمال فاعلیت می‌کنیم می توانیم در رسانه تاثیر گذار باشیم  و از آن درجهت اهداف خودمان  استفاده کنیم
عضو فرهنگستان علوم اسلامی قم گفت: در اعمال فاعلیت؛ گاهی فقط شرایط  موجود سیاسی بر رسانه را عوض می کنیم و اعمال فاعلیت ما فقط در همین حد است وگاهی در سطحی عمیق تر قوانین موجود بر ساختار رسانه را تغییر می دهیم و برای مثال قانون فیلم سازی یا فیلمنامه نویسی را تغییر میدهیم چراکه  فرمول های  موجود برای ساخت یک فیلم در اسلامی بودن یا نبودن آن  اثر تاثیر دارد.

وی در توضیح این بخش از صحبتهای خود ودرپاسخ به خبرنگار پایگاه خبرتحلیلی هم اندیشی پیرامون اینکه مگر می شود در حوزه فرمول ها، مثلا در حوزه کارگردانی به دکوپاژ یا نوع حرکتِ دوربین اسلامی و یا غیر اسلامی معتقد بود گفت: قطعا دکوپاژ وحرکت دوربین و قوانین موجود در فیلمنامه و ... در نوع اثر تاثیردارد و اگر اینگونه نبودبرای مثال در حرکت دوربین نمی گفتند برای حقیر جلوه دادن شخصیت زوایه دوربین  از بالا باید باشد و برای بزرگ  و عظیم جلوه دادن شخصیت دوربین باید زاویه  دیگری  داشته باشد.

وی با اشاره به تفاوت عناصر جذابیت در رسانه  اسلامی  و غربی گفت: در سینمای هالیوود چون معنای زیبایی بر مبنای جذابیت جنسی شکل گرفته است طبیعتا در این نوع سینما شخصیتهای مثبت ، چهر ه هایی زیبا دارند ولی شخصیتهای منفی دارای ظاهری زشت هستند!
وی ادامه داد: بر اساس این فرمول "اگر آدم بدقیافه ای را در خیابان ببینیم این انسان،  بر مبنای قاعده هالیوود آدم بدی است! و کسی که چهره خوش سیمایی دارد شخصیتی مثبت است!

معلمی خاطرنشان کرد:  باید بدانیم ازچه نوع جذابیتی در رسانه استفاده میکنیم تا مبادا جامعه را دچار فضایی بکینم که بر مبنای همان جذابیت های رسانه غربی  تصمیم گیری نماید.

وی ادامه داد: همین نوع نگاه  باعث شده است که در رسانه  های ما جنوب شهر هیچ نمودی نداشته باشد چرا که بر مبنای زیبایی شناسی هالیوودی هرچه زیبایی است در نزد ثروتمندان و زیبایی و ظاهری آنهاست.

عباس معلمی افزود: همین دید باعث می شود یک فضا یا خانه  روستایی که از منظر این نوع نگاه  هیچ جذابیتی ندارد جایی در رسانه نداشته باشد و برعکس خانه های  شهری با انواع مبلمان های مختلف و دکوراسیون های گوناگون تمام فضای رسانه را اشغال کنند!

این کارشناس مسائل رسانه در ادامه گفتگوی خود با پایگاه خبری تحلیلی هم اندیشی گفت: این نوع نگاه به زندگی دررسانه باعث  شده است نوعی تیپ و  الگوی زندگی برای جامعه معرفی شود که درآن مثلا برای شروع زدگی دو زوج باید امکانات بسیاری مثلا در مبلمان و دکوراسیون خانه باید دشته باشند.

وی ادامه داد: حتی نوع نگاه در یک فیلم مستند نیز در جهت گیری افراد جامعه تاثیر دارد برای مثال  دربسیاری از فیلم های مستندی که درباره طبیعت از صداو سیما  پخش می شود تکیه این  فیلمها بر امور مکانیکی  ومبانی مادی گرایانه  است و اینکه طبیعت بر مبنای همین قواعد مکانیکی در حال تغییر و تحول است  و به هیچ وجه دراین مستندها  واتفاقاتی که نشان داده می شود " نقش خدا" را نمی بینیم در حالی که اگر به همین بحث طبیعت در کتابی مثل " توحید  مفضل" نگاه کنیم آنچه استنباط می شود "مخلوقیت" بشر در برابر "خالق" است و اینکه در جزئیات خلقت، خداوند توانا برای هر امری مقصودی خاص داشته است در حالی که در آثار تولیدی درباره طبیعت نگاه کاملا مادی گرایانه حاکم است.

وی سریال یوسف پیامبر(ع) را نمونه ای موفق در استفاده از عناصر جذابیت به غیر از عناصر مرسوم در رسانه های غربی دانست و گفت: در سریال یوسف پیامبر (ع) از عناصرجذابیت غربی(سکس، خشونت، طنز سخیف،دلهره و تعلیق، )  استفاده نشد و همه  می دانستند انتهای داستان چیست(تعلیق نداشت)  و از جذابیت های جنسی نیز استفاده نشد در حالی که درنمونه های پیش از آن که  درباره قصه حضرت یوسف(ع)در دوره پیش از انقلاب ساخته شده بود   بسیار ازاین موضوع استفاده شد بود.

معلمی افزود: درسریال یوسف(ع) از دیگر عناصر جذابیت دررسانه های غربی مثل خشونت و طنز سخیف هم استفاده نشد اما مورد استقبال مردم هم قرارگرفت.

این کارشناس مسائل رسانه تاکید کرد: علیرغم برخی  ضعف های موجود در فیلم ، بیش از یک میلیارد نفر در جهان این سریال را دیده و از آن استقبال کردنددر حالی که از هیچ کدام از عناصرجذابیت معمول در سینمای غرب استفاده نشده بود و این مسئله نشان می دهدعناصر جذابیت دیگری نیز وجود داردکه مردم حاضر هستند به خاطر ان  بلیط خریده و به تماشای یک فیلم بنشینند.

وی به انتقاد برخی روشنفکران و منتقدین از این فیلم اشاره کرد و گفت: نکته مهم این است که این فیلم جذابیت داشت و مردم به آن نگاه کردندحالا منتقدین ممکن است این کاررا نپسندندو آن را متهم به پوپولیسم بکنند.