سخنان روحانی درباره اصلاح NPT در سال ۷۳

در این سمینار که در محل سازمان انرژی اتمی ایران برگزار گردید، دکتر حسن روحانی نائب رئیس وقت مجلس شورای اسلامی و دبیر شورای امنیت ملی سخنران افتتاحیه بود. دکتر روحانی طی سخنانی خواستار بازنگری پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و لزوم استفاده حقه همه کشورها از انرژی هسته‌ای جهت اهداف صلح‌جویانه شد.

متن این سخنرانی در شماره ۱۸ نشریه سازمان انرژی اتمی‌ایران- پاییز ۷۴ منتشر شده است. بازخوانی بخش‌هایی از این سخنرانی در آستانه دور جدید مذاکرات هسته‌ای مفید است.

 بخشی از تکنولوژی را به ما نمی‌گویند

ما منطقمان آن بود منطق غربی‌ها امروز این نیست. از علم به عنوان ابزار قدرت، علم به عنوان ابزار سلطه گری، علم به عنوان قدرت سلطکه جویی و تفوق بر دیگران پس تا می‌شود دیگران باید محروم گردند. بحث سلاح هسته‌ای نیست، در تمام علوم. من چندی پیش با یک متخصص پارچه‌های ما با پارچه‌های خارجی متفاوت است؟ گفت: بخشی از تکنولوژی را به ما نمی‌گویند و توضیح داد که این نخ مراحلی دارد و همه این مراحل تکنولوژی را به ما داده‌اند جز مرحله نهائی، که آن مرحله را به ما نمی‌دهند. در ریسندگی هم تکنولوژی را به ما نمی‌گویندو در تمام زمینه‌ها این چنین است.

ما امروز متاسفانه با دنیایی مواجه هستیم به نام دنیایی که امروز ابزار علم و دانش و فن و تکنولوژی را در اختیار دارد که با اخلاق و تعهد توام نیست و او می‌خواهد اینها را به عنوان ابزار سلطه استفاده و بهره برداری کند.

 چرا ما در بهره‌برداری از انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز محروم باشیم؟

مگر قابل قبول است که دیگران چهار اسبه بتازند و ما عقب بمانیم. مگر می‌شود کشوری را از دانش و تکنولوژی محروم کرد؟ چرا ما در بهره‌برداری از این دانش در مقاصد صلح آمیز محروم باشیم؟ چرا میلیاردها دلار سرمایه ما در بیایان زیر باران و آفتاب باشد؟‌ به دلیل اینکه آمریکا اراده کرده، دلش نمی‌خواهد؟ این چه معاهده‌ای هست؟ این معاهده اگر تضمین کننده منافع آمریکا هست ما چرا این همه یقه چاک بدهیم؟ خوب آن‌ها بروند هر کاری می‌خواهند بکنند. به چه مناسبت کشورهای دیگر در این معاهده بهره‌مند نشوند؟ اگر اصل تساوی حقوق ملت‌ها و دولت‌ها در دنیا مطرح هست، اگر مساله امنیت به عنوان یک اصل برای همه مطرح هست اگر مخاطراتی که صلح را تهدید می‌کند برای همه مطرح است، اگر رشد و توسعه به عنوان یک حق انسانی هر جامعه مطرح است، چرا تبعیض؟ چرا برخورد ناروا؟ چرا ما بهره‌مند نشویم؟ خوب این ابزار و تکنولوژی که در بهداشت، پزشکی، کشاورزی، حمل و نقل و صنعت کاربرد دارد، و حتی آب شیرین کن، کشتی و تمام زمینه‌ها کاربرد دارد، چطور ما از این تکنولوژی محروم باشیم، بدلیل اینکه احتمال خطر وجود دارد؟ چه احتمال خطری وجود دارد؟ من در آلمان که راجع به تکمیل نیروگاه بوشهر با مسئولین آلمان صحبت می‌کردم. گفتم: «اگر شما خیلی نگرانی دارید یک خانه بغل همین نیروگاه می‌سازیم، دو نفر از آژانس بروند، یکی هم از شما بروید آنجا بمانید، حقوقتان را هم می‌دهیم که شبانه روز آنجا باشید.» دیگر چه نگرانی وجود دارد؟

کم کم به اینجاها رسیده بود
می‌ترسیدیم آژانس یک دفعه بگوید مجلس شورای اسلامی را هم می‌خواهیم بازدید کنیم

این قدر ما با آژانس همکاری زیادی کردیم که دیگر این اواخر شروع کرده بودند به لوس‌بازی. دیدند که دیگر ما خیلی رفاقت داریم می‌کنیم. ما می‌ترسیدیم آژانس یک دفعه بگوید مجلس شورای اسلامی را هم می‌خواهیم بازدید کنیم، شنیدیم زیر صندلی‌هایش بمب اتم درست می‌کنند، یعنی کم کم به اینجاها رسیده بود. با مثلا دیوارهای دانشگاه را هم بد نیست نگاهی بکنیم. می‌خواهم بگویم همکاری ما آنقدر با آن‌ها باز بود و بی‌حد که دیگر به لوس‌بازی آژانس رسیده بود. در عین حال باز هم نمی‌گذارند و از آقای هانس بلیکس می‌پرسند: مطمئن هستید در ایران سلاح‌های اتمی نیست و دنبالش نیستند و ایشان می‌گویند: بله، البته آنجاهایی که ما رفتیم چیزی نبود ولی می‌دانید که ایران کشوری خیلی بزرگی است. خوب، بله ایران کشور بزرگی است ولی چه حرفی است؟

تنها نفع قدرت‌های بزرگ مطرح نباشد
اگر می‌خواهیم عضو NPT بمانیم، باید در اصلاح آن بکوشیم

مسئولین جمهوری اسلامی ایران هم بارها و بارها اعلام کردند که ما دنبال سلاح اتمی و هسته‌ای اصلا نیستیم و به دلایل امنیتی دنبال استفاده غیر صلح‌امیز نیستیم. اما در عین حال هر وز این مشکلات هست. پس این معاهده برایمان مهم است که شکل و آینده این معاهده چه باشد. به‎دلیل اینکه هم با امنیت ملی ما مرتبط است، هم با رشد و توسعه ما به این دلیل ما باید یک حضور فعالی برای اصلاح این معاهده داشته باشیم. حالا اگر بگوئیم ما با این معاهده کاری نداریم و خداحافظ. خوب می‌دانیم شرایط بین‌المللی، تبلیغی، سیاسی به گونه‌ای است که نمی‌توانیم، مگر اینکه یک‌روز مجبور شویم و بگوئیم نمی‌خواهیم عضو معاهده باشیم و معاهده هیچ خاصیتی برای ما ندارد. اگر می‌خواهیم عضو این معاهده بمانیم، بنابراین در اصلاح این معاهده باید تلاش و کوشش بکنیم، برای اینکه تنها نفع قدرت‌های بزرگ مطرح نباشد. متاسفانه سازمان ملل متحد و تمام آنچه که به این سازمان وابسته است طراحان آن‌ها قدرت‌های بزرگ بوده‌اند. آن‌ها بلد بودند که این مقررات را چگونه بنویسند. هر جایی گوشه‌ای از تبصره و ماده‌ای درست شده است که در روز مبادا به تبصره متوسل شوند. مثل حقوق بشر ، منشور، این معاهده و تمام معاهدات دیگر، تمام کنوانسیون‌های مصوب و… توسط آن‌ها طراحی شده و همه این‌ها مربوط به آن زمان است و ایران آن زمان هم حرفی نداشت و هر چه به او می‌گفتند همان بود.‌

بنیانگذاران NPT خود ناقضان معاهده هستند

ماده یک را امریکائیها و انگلیسی‌ها و روس‌ها نقض کردند. این‌ها که دیگر از بانیان اصلی هستند. روسها در هند نقض کردند. آمریکا و انگلیس در اسرائیل و آفریقای جنوبی نقض کردند، هر سه بنیانگذار معاهده را نقض کردند و ماده یک را زیر پا گذاشتند. اسرائیل چطور دارای توان هسته‌ای شد. تردیدی نیست که با کمک آمریکا و انگلیس. حالا انگلیس‌ها و آمریکائیها می‌گویند که ما نمی‌دانستیم موساد دزدید. ولی این‌ها برای آدم‌های ساده لوح دنیا خوب است. خیلی روشن است که با کمک آمریکا و انگلیس ، اسرائیل و آفریقای جنوبی دارای سلاح هسته‌ای شوند. دیگران هم دارای سلاح هسته‌ای شدند، بعد از اینکه سر و صداها در دنیا به راه افتاد. هند، پاکستان، کره شمالی، دارای سلاح هسته‌ای شدند و چه بسا کشورهای دگیری در دنیا باشند که ما ندانیم و یا کشورهایی که هر روز بخواهند می‌توانند. آرژانتین، برزیل از آن‌هایی هستند که هر روز تصمیم بگیرند می‌توانند. بعضی از کشورها هستند که شاید چند هفته بیشتر برای تولید سلاح هسته‌ای نیاز نداشته باشند، مثل آلمان ژاپن کانادا.

اگر به دنبال صلح و امنیت هستید و صداقت دارید…

اگر واقعا می‌خواهد در جهان صلح و امنیت بوجود بیاید، باید سلاح اتمی نباشد، ماها که نداریم دنبالش باشیم، خوب این را قبول داریم، آن‌ها که دارند اضافه نکنند. جالب است وقتی از نظر کیفیت بالا می‌روند موشک‌ها و کلاهک‌های اولی که بدرد نمی‌خورد منت سرمان می‌گذارند که سالت چند، استارت چند،می‌خواهیم کم بکنیم. برای اینکه دیگر بدردشان نمی‌خورد و خطرناک است و باید منهدم بشود. ما هم نشستیم دور میز و داریم تعداد را کم می‌کنیم. ما که می‌دانیم شما چه می‌کنید. کیفیت را بالا می‌برید و دیگر سلاح‌های قدیمی بدرد نمی‌خورد. ما خودمان هم همین‌طوریم وقتی ژ-۳ خریدیم، ام-۱ را دور ریختیم و وقتی ام- ۱ خریدیم برنو را دور ریختیم، پولی هم دادیم همه ان سلاح‌ها را نابود کردیم همه همین‌طورند. سلاح‌های کهنه قدیمی را که بدرد نمی‌خورد و خطرناک است برای امنیت خودتان از بین می‌برید. اما چرا کیفیت را بالا می‌برید. اگر راست می‌گویید:

۱- ازمایش بطور کامل متوقف شود.

۲-گسترش کمی و کیفی در کشور خودتان بطور کامل متوقف شود.

۳- انهدام شروع شود. فاصله ۱۰ ساله، ۲۰ ساله، ۲۵ ساله و…. اشکالی ندارد. زمانی گذاشته شود که در ان سال یاد شده هیچگونه سلاح اتمی نباید باشد.

خوب اگر این طور است ما هم هستیم. ما هم کمک می‌کنیم، معاهده واقعا عادلانه باشد و هدف اصلی که صلح و امنیت جهانی است را تامین بکند.