به گزارش 598، به نقل از خبرگزاری فارس، پایگاه خبری المنار با وجود مخفی کاریهای موجود در مورد نحوه توافق در تبادل اسرای اعزاز که به علت حساسیت موضوع در ادامه پرونده آزادی برخی دیگر از ربوده شدههای لبنانی و ارتباط با برخی شخصیت های مهم ارزیابی شده، ابعادی از تحرکات بینالمللی در این پرنده را فاش کرده و از نقش محوری سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان در این پرونده خبر داد.
این گزارش تاکید کرد که ترکیه با وجود افزایش تنشها در مرزهای خود با سوریه به دنبال بسته شدن این پرونده بود و سعی داشت با میانجگریهایی زمینه را بهبود اوضاع مرزی خود بعد از پیشروی های داعش فراهم کند و این پرونده را نیز که با توجه به حضور شورشیان سوری در خاک این کشور،مسئولیت ربایش را به صورت غیر مستقیم بر دوش آنکارا انداخته، پایان دهد.
ترک ها در این مورد اعلام کردند که به دنبال پایان دادن به بحران خود با حزب الله، لبنان و ایران و همچنین بازگرداندن دو خلبان ربوده شده خود در لبنان هستند، به همین علت بود که قطر نیز برای کسب منافعی میانجگری در این پرونده را آغاز کرد.
با آغاز تلاش های سریع قطری ها برای آماده سازی عملیاتی این تبادل؛ ترک ها نیز فشارهای میدانی را افزایش دادند تا ربوده شده های لبنانی در دست افراد غیر مطمئن قرار نگیرند.
طرف های بین المللی موجود در این پرونده عبارت بودند از:
- ترکها که به دنبال بستن این پرونده و بازگرداندن خلبانان خود بودند.
- لبنانیها که به دنبال آزادی زایران اسیر خود بودند.
- ربایندگان که به دنبال تامین ضمانت برای آزادی تعدادی از عناصر خود و همچنین دریافت مبالغ مالی برای هزینه کردهای جنگ علیه دولت مرکزی سوریه بودند.
- دولت سوریه که به دنبال آزادی دو اسقف لبنانی ربوده شده در شمال حلب بود.
حل دوجانبه پرونده ربوده شده های لبنانی در سوریه با طرف ترک مستلزم این بود که ترکیه به مسئولیت خود در حضور ربایندگان در خاک خود اذعان کرده و برای آزادی لبنانیها و دو خلبان خود معامله کند، اما ترکها نسبت به این موضوع حساسیت از خود نشان دادند، قطر در این میان وارد عمل شده و با تماس های بیشتر با معارضان کار خود را ادامه داد.
به این ترتیب همه طرفها به تحرک در آمدند؛ اما قطر از این میترسید که پرونده متوقف شود، چرا که دمشق هنوز موضع خود را اعلام نکرده بود، در دمشق فضا مثبت نبود، مسئولان دمشق این سوال را مطرح می کردند که چه چیزی از این معامله عاید سوریه می شود؟ آنها می گفتند ما چرا باید برای وساطت قطر و ترکیه و دیگران که در موضع خصومت با دولت سوریه قرار دارند، تسهیلاتی را فراهم کنیم؟
تضمین نصرالله راهگشای بن بست تبادل اسرا
در این زمان بود که قطریها خواستار ایفای نقش یکی از مسئولان لبنانی شدند که با دخالت مستقیم خود میتوانست طرف سوری را متقاعد به تحرک در این عرصه نماید، مشخص بود که این فرد کسی جز سید حسن نصرالله نمی توانست باشد، این خواسته به نصرالله منتقل شد و وی بلافاصله با بشار اسد تماس گرفته و خواستار حمایت و تسهیل سوریه در این روند شد.
جمعه گذشته سوریه اعلام کرد که با خواسته سید حسن نصرالله موافق است و ضمانت سید حسن نصرالله در روند انجام این تبادل برای دمشق کافی است، البته دمشق تاکید کرد که برخی مسایل اجرایی و برخی خواسته های گروههای مسلح وجود دارد که باید مورد بررسی قرار گیرد. سوریه تاکید کرد که بدون جدول زمانی و پیش شرط یا اقدام لوجستیک معین باید موضوع زندانیان زن را در سوریه بررسی کند و این اتفاق نیز افتاد.
تلاش قطر برای عادیسازی روابط با دمشق
در آستانه تبادل اسرا، موضوع پیام قطر به سوریه، ایران و حزبالله لبنان مطرح شد، البته هیچ نامهای برای این طرف ها فرستاده نشده بود. قطریها اعلام کردند که برای کمک به هم پیمان ترک خود وارد این پرونده شدهاند و میخواهند مسئولیت تعیین سرنوشت ربوده شدههای لبنانی را از دوش آنکارا بردارند. اما با این وجود آنها از خلال این مذاکرات این پیام را به سوریه و حزبالله و ایران دادند که به دنبال بازگشایی روابط فیمابین با دمشق هستند و نمیخواهند فرصت این پرونده برای اعلام آمادگی خود در این زمینه را از دست بدهند.
نقش تشکیلات خودگردان در پرونده تبادل اسرا
نبیل معروف سفیر تشکیلات خودگردان در ترکیه تاثیرگذاری زیادی در محافل دیپلماتیک منطقهای دارد و شبکهای از ارتباطات گسترده با بسیاری از کشورها دارد، حضور وی در ترکیه فرصتی را برای بررسی ابعاد زیادی از بحران سوریه فراهم کرده است، هنگامی که عملیات ربایش انجام شد، وی از محمود عباس خواست تا در این زمینه وارد عمل شود. محافل نزدیک به دیپلماسی فلسطین اعلام میکنند که انجام این تبادل از همان ابتدا نیز ممکن بود، اما ربایندگان هر روز مطالبات خود را تغییر میدادند.
از سوی دیگر عباس نیز شاخصهایی را از برخی منابع دریافت میکرد، مبنی بر اینکه امکان فعالیت جدی و رسیدن به نتیجه در این مرحله وجود دارد؛ وی نیز از معروف خواست تا تحرکات خود را آغاز کند، از سوی دیگر وی با اشرف دبور سفیر تشکیلات در لبنان تماس گرفت و از طریق وی با عباس ابراهیم مدیر کل امنیت داخلی لبنان مرتبط شد.
سفرهای دورهای معروف بین قطر و ترکیه از یک طرف و ارتباط قوی وی با هیئت علمای مسلمان که نفوذ زیادی در میان شورشیان سوری دارد، از دیگر عواملی بود که باعث رفع موانع در مسیر آزادی زایران ربوده شده لبنان شد.