حجت‌الاسلام حمیدرضا غریب رضا، مدیر موسسه «گفتگوی دینی وحدت» که به تازگی از سفر سوریه بازگشته، طی نشستی با حضور فعالان عرصه بین‌الملل تحلیل ها، مشاهدات و خاطرات خود از این حضور دو هفته‌ای را بیان کرد که بخش‌هایی از این اظهارات در ذیل می‌آید:
* عقب نشینی آمریکا و پیشرفت ارتش سوریه
با تهدید آمریکا به حمله نظامی علیه سوریه، موضع‌گیری‌های جدی از سوی خط مقاومت صورت گرفت و هنگامی که آنها آمادگی خط مقاومت را دیدند، جمع‌بندی‌شان این شد که این جنگ، در این تاریخ و منطقه مکانی نباشد و لذا عقب نشینی، کردند که این عقب نشینی فضای سیاسی را برای دولت سوریه هموار کرد و پیشروی ارتش سوریه در مقابله با تروریستها بیشتر شد.
* حرم حضرت زینب(س)، حافظ سوریه شده است
منطقه سیده زینب(س) در حومه جنوبی دمشق است و اطراف حرم، چند منطقه مسکونی وجود دارد که بیشتر آنها از سوی تروریستها تصرف شده بود و اگر حرم مطهر حضرت زینب(س) نبود، همین روند ادامه پیدا می کرد و در آن صورت، جاده فرودگاه(که در همین منطقه حومه جنوبی است) نیز به تصرف تروریستها در می‌آمد و با توجه به اهمیت فرودگاه در هر کشوری، با سقوط فرودگاه، زمینه سقوط حکومت سوریه نیز فراهم می‌آمد اما با وجود مقاومت دلیرانه ای که در منطقه سیده زینب(س) که با انگیزه دفاع از حرم مطهر صورت گرفت، دمشق از خطر سقوط در دست جنایتکاران تکفیری نجات پیدا کرد، بنابراین می‌توان گفت که حرم حضرت زینب(س)، منجی سوریه شده زیرا مجاهدان و حافظان این بارگاه ملکوتی، حضوری جدی در اطراف حرم مطهر دارند و به واسطه این حضور، مسیر فرودگاه پاکسازی شده و امنیت برقرار است.
* فاصله ۵۰۰ متری ترویستها از حرم
حرم در یک بازه زمانی حدودا دو ماهه، نیمه محاصره بود، اما با مجاهدت‌هایی که انجام گرفت، فضا تغییر کرد. منطقه سیده زینب هم اینک در یک مربع امنیتی، قرار دارد که در اطراف این مربع امنیتی مدافعان دلیر حرم مستقر هستند و اجازه نمی‌دهند تروریست ها قدمی به سمت حرم نزدیک شوند. بحران اساسی در منطقه سیده زینب(س) برطرف شده و مسیر زندگی عادی همچون رفتن مردم به بازار، پارک، خرید و حتی مراسم عروسی برقرار است. با این حال تروریست ها در فاصله حدودا ۵۰۰ متری از حرم مطهر قرار دارند، اما هرگونه تحرک آنها با واکنش جدی مجاهدان مواجه می‌شود. البته بخشی از مردم منطقه از خانه‌های خود رفته‌اند اما گروهی نیز مانده‌اند و زندگی عادی در جریان است.
با توجه به تحولات سیاسی و نظامی منطقه، امیدوارم در آینده نزدیک منطقه سیده زینب(س) به شکل کامل از لوث وجود این جنایتکاران پاک شود.
* همه حوزه ها تعطیل شدند جز حوزه علمیه امام خمینی
دفتر رهبر معظم انقلاب در سوریه و شخص آیت الله سیدمجتبی حسینی، نماینده ولی فقیه در سوریه نقشی بسیار بالا و تاثیرگذار داشته اند. بعد از حوادث دو سال قبل در سوریه، افراط‌گرایان شیعه و کسانی که پیش‌تر در این منطقه به مقدسات اهل سنت سب و ناسزاگویی داشته و قمه زنی را ترویج و اجرا می کردند، به محض آشفته شدن اوضاع سوریه فرار کردند و یک بار هم اسلحه به دست نگرفتند. همچنین همه حوزه های علمیه در سطوح مختلف تعطیل شدند بجز حوزه علمیه امام خمینی که زیر نظر جامعة المصطفی(ص) است و امسال نیز مراسم ویژه ای برای آغاز سال تحصیلی برگزار کرد و کلاس‌های آن هم‌اکنون برقرار است.
دفتر تمام مراجع معظم تقلید نیز بعد از اوضاع بحرانی در سوریه تعطیل شد، به جز دفتر آیت‌الله العظمی خامنه‌ای که این مساله قوت قلب بالایی به مجاهدان و مردم سوریه داده است. البته با بازگشت امنیت نسبی، به حمد الهی کار برخی حوزه‌های علمیه و دفاتر بعضی از مراجع بزرگوار تقلید شروع شده است.
* دیدار با مبارزی که همسر و فرزندانش شهید شده بودند
یک بار به اتفاق آقای حسینی به منزل یکی از شیعیان تاثیرگذار سوریه که ۶۶ روز در بند تروریستها بوده و همسر و برادر و فرزندانش به شهادت رسیده‌اند رفتیم. می‌گفت: ما این مصائب را بلا نمی‌دانیم، بلکه ابتلا و آزمایش می‌دانیم و با اشاره به آیات قرآن و حوادث کربلا بر صبر و بردباری در برابر مشکلات تاکید داشت و روحیه بالای ایشان شگفت انگیز بود.
* دفتر رهبری یک روز هم تعطیل نشده است
تروریستها فاصله زیادی با محل
دفتر مقام معظم رهبری در سوریه ندارند، از همین رو در گذشته حمله و درگیری
شد اما حمایت نیروهای مسلح مردمی باعث شد که دفتر از خطر حمله تروریستها
نجات پیدا کند. نزدیکی مکان دفتر به محل تروریستها خیلی از حوادث را پیش رو
قرار داده است اما دفتر حتی یک روز هم تعطیل نشده است. یکی از کارکنان
دفتر برای ما تعریف می‌کرد که در یک مقطع زمانی، ده روز آب و برق نداشتیم و
هر لحظه ممکن بود که به ما حمله کنند اما ایستادیم و مقاومت کردیم. دفتر
آقا و حضور آقای حسینی روحیه ی بالایی به مجاهدان و شهروندان منطقه داده
است. از این رو احترام ویژه ای برای ایشان و دفتر قائل هستند، زیرا آنها را
تنها نگذاشت و حتی بالاتر، پناهگاه آنها در تمام عرصه بوده است. و از طریق
فعالیت های فرهنگی، سخنرانی های دینی، انتشار نشریه، برگزاری نماز جماعت
و… از مقاومت مردمی در این منطقه پشتیبانی کرده است. به همت نمایندگی ولی
فقیه در سوریه نماز جمعه و جماعت در حرم تعطیل نشده است. من طی مدت حضورم
در سوریه، در نماز جمعه حرم مطهر شرکت کردم و دیدم که کل محل برگزاری نماز
پر از جمعیت است و این مساله مایه مباهات است که در چنین شرایطی، مردم این
گونه به دین خود پایبند هستند. همچنین مراسم دعای توسل، دعای کمیل و آئین
های ویژه جشن‌ها و وفیات در حرم مطهر با حضور گسترده مردم برگزار می شود.
* حضور اهل سنت در کمیته های مسلح مردمی
دفاع از حرم حضرت زینب سلام الله علیها و حضور در بسیج های مردمی اختصاص به شیعیان یا علوی ها ندارد، بلکه در منطقه سیده زینب(س) نیز اهل سنت حضور دارند و حتی خیلی از آنها در کمیته‌های مسلح مردمی حاضر شده اند. امروز بدون شک اغلب مردم اهل سنت سوریه علیه تروریستهای وهابی هستند و حساب آنها را از خود جدا کرده‌اند، چون اهل سنت هم مانند بقیه ادیان، مذاهب و طوائف سوریه قربانی جنایت آنها شده‌اند.
* چگونه طرح انفجار حرم حضرت زینب خنثی شد؟
مدتی قبل تروریستها در منطقه «شبعا» تونلی را حفر کرده بودند تا بتوانند به شکل زیرزمینی از جاده فرودگاه عبور کرده، به منطقه سیده زینب(س) نفوذ کنند و نقشه‌های خرابکارانه خود از جمله انفجار حرم حضرت زینب(س) را اجرا کنند، اما با پاکسازی این منطقه از تروریستها این تونل کشف و توطئه آنها خنثی شد.
با توجه به توانمندی ارتش و کمیته‌های مسلح مردمی نیزبه نظر می رسد پاکسازی حومه دمشق زمان زیادی احتیاج ندارد اما فشارها و معادلات سیاسی و بین المللی بر این مساله سایه انداخته و حل بحران را در این منطقه با تاخیر مواجه کرده با این حال،هم اکنون تمامی مناطق اشغال شده توسط تروریستها در حال پاکسازی تدریجی است.
* اجازه نمی‌دهیم امریکا بر کشور ما مسلط شود
یکی از خاطرات حضورم در سوریه مربوط به کوه قاسیون می‌شود. این کوه با منظره زیبای خود در قلب شهر دمشق قرار داشته و به گونه ای است که هرکس بالای آن برود، تمام شهر را در زیر پای خود می‌بیند جوانان سوریه آنجا جمع شده، سپری انسانی را تشکیل داده‌اند و اسم این تحصن و تجمع را نیز ”علی اجسادنا” گذاشته‌اند. هدف این جوانان در سخنان آنها نهفته است، آنها می‌گویند: اجازه نمی‌دهیم آمریکا بر کشور ما مسلط شود حتی اگر از روی جسدهای ما رد شود.
* خاطره حضور در خیابان های دمشق
وقتی که می‌خواستم وارد شهر دمشق شویم، به من پیشنهاد کردند تا عبا و عمامه را کنار گذارم و بعد وارد شهر شوم تا یک موقع گرفتار افراد و گروه های تروریستی نشویم، اما من قبول نکردم و گفتم: ”توکّلتُ علی الله” و با لباس روحانیت رفتم. واکنش‌های مردمی برایم خیلی جالب بود. واکنش ها تماما احترام بود. حتی در پست های بازرسی ارتش به احترام لباس به ما سلام نظامی می‌دادند! بخصوص وقتی می‌فهمیدند که من ایرانی هستم احترام بیشتری می‌گذاشتند.
شما اطلاع دارید که در گذشته رسم نبود که ایرانی‌ها مخصوصا روحانی ایرانی، وارد دانشگاه‌ها یا تلویزیون سوریه بشود و مساله شیعه هراسی حتی در سوریه نیز اثر گذاشته بود اما الان فضا به کلی تغییر کرده است. آنها از ما می‌خواستند که در محافلشان حاضر شویم و اندیشه های تکفیری را نقد نماییم. در شبکه رسمی سوریه حاضر شدم و یکساعت و نیم در برنامه زنده صحبت داشتم و به تحلیل شرایط منطقه پرداختم. همه اینها به خاطر این است که آنها از طرفی حمایت ما از جریان مقاومت را می بینند و از طرفی شاهد جنایات تروریستها هستند، لذا مردم و مسئولان سوریه با ما همراهی می کنند و باید از این فرصت استفاده کرده و وجه رحمانی اسلام ناب محمدی و اندیشه وحدت اسلامی و مقابله با اندیشه تکفیری را ترویج نماییم و برای این امر برنامه ریزی داشته باشیم.
* حضور در جلسه وزارت آشتی ملی
بعد از تحولات اخیر در سوریه، وزارت آشتی ملی تشکیل شده و دولت اقدامات متعددی را از طریق این وزارت برای پایان درگیریهای مسلحانه انجام داده است، از جمله اعلام عفو عمومی از طرف رئیس جمهور و دعوت سران مخالفان به پای میز مذاکره؛ حتی دولت رسما اعلام کرده که حاضر است امنیت رهبران گروه های مختلف معارض را هم تامین کند تا وارد مذاکره شوند. یکی از اقدامات این وزارت تلاش برای آزادسازی شهروندان ربوده شده توسط تروریست هاست.
دفاتر این وزارت در مناطق مختلف تلاش دارد تا با ایجاد جلسات آشتی ملی مناطق تحت اشغال را با گفتگو آزاد کند.
در یکی از جلسات که با حضور شخصیت‌های موجه یکی از این مناطق و نمایندگان وزارت و ارتش بود، حضور پیدا کرده و صحبت کوتاهی در پایان جلسه داشتم.
