حکم خوردن افطاری با مال حرام یا خمس نداده

حجت‌الاسلام حسین وحیدپور، عضو ستاد ترویج احکام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا در ادامه مباحث مربوط به مبطلات روزه گفت: اگر فرد روزه‌دار بداند خوردن و آشامیدن مبطل روزه است و کاری کند که روزه‌اش باطل شود، کفاره دارد، اما اگر نداند خوردن و آشامیدن مبطل روزه است کفاره ندارد.

وی با بیان این‌که فردی که حکم را می‌داند اما فراموش می‌کند، کفاره بر گردن او است، افزود: زمانی بحث حرام و حلال بودن پیش می‌آید مانند دروغ بستن به خدا و پیامبر که چه فرد بداند دروغ بستن به خدا و پیامبر حرام است یا این‌که نداند، این ندانستن نقشی در کفاره ندارد و کفاره بر گردن او است.

عضو ستاد ترویج احکام با اشاره به این‌که حکم قضا و کفاره برای فردی که مسأله‌ای را نمی‌داند، متفاوت است اضافه کرد: قضا مبتنی بر علم نیست و جهل و علم در قضا تأثیری ندارد.

وی با بیان این‌که وقتی روزه باطل شد باید قضا شود، جهل و علم را مربوط به کفاره دانست و اظهار داشت: درباره کسی که به مبطل بودن جاهل است برخی از فقها گفته‌اند جاهل قاصر و مقصر متفاوت است؛ یعنی اگر جاهل قاصر بود کفاره ندارد اما اگر جاهل مقصر و خودش در یادگیری احکام اهمال کرده بود کفاره دارد و برخی از فقها هم گفته‌اند که جاهل قاصر یا مقصر هیچ‌کدام کفاره ندارد.

حجت الاسلام وحیدپور ادامه داد: کسی که سالیان سال به مسایل دینی پایبند نبوده ولی اکنون می‌خواهد نماز و روزه بخواند، اول لازم نیست قضای نماز و روزه گذشته را بجا بیاورد. نماز و روزه گذشته را بدهکار است و به تدریج باید جبران کند. ولی نمازهای فعلی را باید در وقت خود انجام دهد و نمازهای گذشته را طبق برنامه‌ریزی به تدریج انجام دهد.

وی  اظهار داشت: چنین فردی اگر کفاره بر عهده دارد یعنی روزه‌خواری عمدی کرده است، کفاره روزه‌خواری عمدی به دو صورت است، یا پول دارد و می‌تواند به ازای هر روز روزه خواری شصت فقیر را غذا دهد یا پول ندارد که در این صورت باید به ازای هر روز روزه‌خواری شصت روز روزه بگیرد که این مساله بسیار سنگین می‌شود و عملا از عهده‌اش خارج است لذا به اندازه‌ای که می‌تواند و بر او حرج نمی‌شود بایدانجام دهد و در صورتی که اصلا نمی‌تواند، دیگر بر او واجب نیست.

عضو ستاد ترویج احکام در ادامه گفت: کسی که دینی بر گردن دارد و به کسی بدهکار است، این دین در نماز و روزه‌اش تأثیر ندارد، لکن اگر داشته و بدهی‌اش را نداده است معصیت کرده اما اگر نداشته و نداده معصیت هم نکرده است. در هر صورت دین و بدهی کاری به عبادات ندارد.

وی در این باره گفت: البته بحث صحت عبادت و قبولی آن با هم متفاوت است کسی که نماز را درست خوانده و روزه را صحیح گرفته اما گناه کرده و حق‌الناس را ادا نمی‌کند، عبادت این فرد صحیح است اما قبول نمی‌شود و خدا از او این عبادت را نمی‌پذیرد.

حجت الاسلام وحیدپور با اشاره به این که برخی در حالی که بدهکارند سعی می‌کنند به دیگران افطاری بدهند اظهار داشت: از نظر شرعی اشکالی ندارد که فردی بدهکار باشد اما خرج‌های مختلفی هم بکند، لکن اگر وقت بدهکاری رسید در صورتی که تمکن دارد واجب است پرداخت کند و اگر پرداخت نکرد معصیت کرده است.

عضو ستاد ترویج احکام اظهار داشت: اگر کسی با پول حرام یا پول خمس نداده سحری و افطاری بخورد، روزه‌اش صحیح است چون معنای روزه نخوردن و نیاشامیدن از اذان صبح تا اذان مغرب است و به عبارت ساده‌تر 9 موردی که سبب باطل شدن روزه می‌شود را انجام ندهد.

وی در پایان گفت: حقیقت روزه آن است که ما را به خدا نزدیک کند و آن حقیقت فراتر از روزه ساده است که تنها مبطلات روزه را ترک می‌کنیم؛ یعنی انسان نه تنها از این مبطلات خودداری کند، بلکه گناه هم نکند و تمام اعضا و جوارح او پاک باشد و اگر این شد حق الله و حق الناس را رعایت می‌کند و قطعاً روزه‌اش مقبول خواهد بود.