598 به نقل از فارس؛ از چندی پیش و بلافاصله پس از اقدام نابجای تماس تلفنی اوباما با رئیس جمهور ما، صداهایی به گوش میرسد که خواهان "نظرسنجی" شده اند.
صداهایی که در سوی غیر رسمی، از حنجره افرادی مثل دکتر صادق زیباکلام شنیده شده و در سمت دیگر از سوی برخی از اعضای ارشد دولت یازدهم.
آنها یکصدا و البته با اشارههای واضح و ناواضح به مقوله رابطه و مذاکره ایران و آمریکا؛ اینطور مطرح میکنند که این طرح باید به نظرسنجی عمومی گذاشته و نظر مردم راجع به آن گفته شود.
البته نزدیکان دولت در این رابطه به صورتی سیّاسانه تر سخن می گویند و در ماجرای نظرسنجیها خواهان "فهم نظر مردم پیرامون رویکرد دولت یازدهم" شده اند؛ که البته پر واضح است منظور آنها نیز همانند زیباکلام و عددی دیگر از اصلاح طلبان، رویکرد دولت در تعامل و گفتگو با آمریکاست.
*نظرسنجی برای یک امر مشخص؛ آری یا خیر؟
در رابطه با بحث نظرسنجی یا همان رفراندوم مورد درخواست اصلاح طلبان؛ در وهله اول باید گفت که نظرسنجی یا رفراندوم در مقولاتی برگزار میشود که یا نظام سیاسی از باب موافقت یا مخالفت مردم نسبت به آن مقوله در تشکیک باشد و یا اینکه بخواهد پایههای خود را در امری که به رأی یا نظر مردم میگذارد؛ محکمتر کند.
از برخی چهرههای مدعی نظرسنجی پیرامون رابطه با آمریکا باید پرسید که آنها نسبت به موافقت یا مخالفت مردم با چه چیزی در تشکیک هستند؟
آنها مگر نمیدانند "رابطه با آمریکا حرام نیست" و این رابطه مباح اگر در چارچوب عزت، حکمت و مصلحت و همچنین تضمین کننده منافع کشور باشد هیچ مخالفی در ایران ندارد.
به سخن دیگر اینکه، نظر مردم ایران پیرامون این قضیه عقلایی است و مدعیان نظرسنجی پیرامون این موضوع باید پاسخ بدهند که تلاش آنها برای نظرسنجی پیرامون امری که پاسخ واضح دارد با چه رویکردی دنبال میشود؟
در ثانی قیاس رابطه با آمریکا آنهم در پانتومیمی به اسم "مصمم تر شدن دولت برای پگیری خط مشی ها خود"؛ با اموری مثل نظر مردم پیرامون ساختار نظام اسلامی و یا انتخابات ریاست جمهوری یک قیاس مع الفارق است.
به طور واضح باید گفت که نظرسنجی و رفراندوم هنگامی حجّیت و معنا می یابد که بر یک اساس درست و قابل رأی گیری ابتنا یافته باشد نه بر مبانی غلطی مثل نظرسنجی پیرامون مصالح کلان یک کشور و یا رأی گیری از مردم برای رد یا قبول برخی امور مربوط به حسن و قبح عقلی.
مدعیان این قبیل نظرسنجی های غلط، علی القاعده باید بدانند که در ساختار برخی کشورهای غربی نیز به دلیل تصور غلط و استعمارگونه ای که از دموکراسی وجود دارد؛ گاهی از مردم پیرامون مقولاتی مثل "مصرف مواد مخدر"، "همجنس بازی" و ... نیز نظرسنجی و رأی گیری بعمل می آید و جالب آنکه گاهی هم اکثریت به این مقولات آشکارا غلط رأی آری می دهند.
آیا نتیجه این رفراندوم ذکر شده از نظر آن مدعیان قابل قبول است؟
*جازدن گزینه نامطلوب به جای مطلوب در سبد آرای مردم
گزینه دیگری که در اینجا باید توضیح داده شود بحث ساحت معنایی "انتخاب" در جامعه ای است که به مردمسالاری اسلامی معتقد است.
یکی از وجوه شاخص این جامعه آن است که در نظرسنجی و مقاطعی که قرار است مردم رأی خود را نسبت به قضیه ای اعلام کنند؛ آن قضیه و گزینه های آن، جملگی مطلوب و در سبد حداقل صلاح و مصلحت ها قرار دارند.
مردم این جامعه به صحنه رفراندوم وارد می شوند تا از بین این گزینه های حداقلی، گزینه بهینه و مطلوب ترین را انتخاب کنند نه اینکه بین گزینه های شرّ و خیر، یک گزینه را انتخاب کنند.
اشباهاتی مثل خواست عده ای برای نظرسنجی پیرامون رابطه با آمریکا(که منظورشان قرار دادن گزینه کرنش در مقابل آمریکا و نرمش ذلیلانه در سبد انتخاب مردم است)؛ در این زمینه ره به ناکجا می برند.
این رخداد، امری است که اگرچه شاید در دموکراسیهای غربی و اقلّ کم در حد تئوری پذیرفته شده باشد اما در دموکراسی اسلامی امری محال است و عقل نمیتواند، بپذیرد که رأی و نظر مردم بین حق و باطل گرفته شود.
*آنچه نظرسنجیخواهان باید بدانند
در اینجا یک نکته مهم را نیز باید به کسانی که مدعی رفراندوم پیرامون مذاکره با آمریکا هستند، گفت و آن اینکه مردم در نظام جمهوری اسلامی ایران و از بعد از انقلاب اسلامی تاکنون، تقریباً هرسال با شرکت پرشکوه در انتخاباتهای مختلف، پیش از آنکه به گزینههای ریاست جمهوری، مجلس، شورای شهر و غیره رأی بدهند؛ در واقع به سیاستهای کلان نظام در عرصههای مختلف رأی آری دادهاند.
اینکه بخواهیم در اقدامی مغالطه آمیز این رأی آری مردم به سیاست های کلان نظام را ریز ریز کنیم و با تأسی از کسانی که در سال 88 پنجه به صورت آرای مردم کشیدند و اکنون مدعی نظرخواهی پیرامون برخی واضحات هستند؛ از "رفراندوم" حرف بزنیم؛ کاری بس ناصواب است.
ضمن اینکه ذکر این مسئله هم خالی از لطف نیست که نظرسنجی مورد اشاره این افراد از هم اکنون جوابی روشن و مشخص دارد.
مردم ما حتماً به سیاستهای دولت یازدهم و بویژه مذاکره کنندگانی که به فرایند هستهای و گفتگو با آمریکا وارد شده اند احترام می گذارند و با راه آنها موافقند.
اما این راه قاعدتاً تا وقتی قابل موافقت است که امنیت و عزت مردم را لکهدار نکند و تا آن اندازه پر از اقدامات "نابجا" نشود که مردم در نظر مثبت خود نسبت به برخی سیاستهای دولت یازدهم دلسرد شوند.