تمام مقامات آمریکا با غنی‎سازی در ایران مخالفند

به گزارش رجانیوز، این مقام آمریکایی که به نظر می‌رسد «وندی شرمن» معاون ارشد وزیر امور خارجه امریکا باشد، پس از دیدار محمدجواد ظریف و جان کری، با حضور در جمع خبرنگاران در وزارت خارجه این کشور گزارش مبسوط و کاملی از دیدارهای صورت گرفته در نیویورک به خبرنگاران ارائه کرده و به شرط نا‌شناس ماندن به تمامی سوالات رسانه‌های گروهی راجع به برنامه‌های بعدی آمریکا برای برخورد با ایران و فاز جدید روابط بین دو کشور پاسخ گفته است.

آنچه در این نشست مهم به نظر می‎رسد، ورود ادبیات تعلیق «غنی‎سازی» به اظهارات مقامات امریکایی و سخن از «استفاده صلح آمیز» از انرژی هسته‎ای بدون غنی سازی آن در خاک ایران است، نکته‎ای که این مقام امریکایی با تمسخر در میان خبرنگاران امریکایی آنرا تشریح کرده است.

این مقام ارشد در سخنان خود عنوان می کند که ظریف با همه وزرا دست داده است ولی او به دلیل احترام به سنت ایرانیان که با زنان دست نمی دهند، با ظریف دست نداده است بر این اساس به نظر می رسد گوینده این مباحث خانم وندی شرمن مدیر ارشد سیاسی وزارت امور خارجه امریکا باشد. به دلیل اهمیت این گفت‌و‌گو که مشخص کننده بسیاری از ابعاد رفتارهای آمریکا و به خصوص اوباما در برخورد با ایران است، رجانیوز متن کامل این جلسه پرسش و پاسخ را در ادامه منتشر می‎کند:

 مقام ارشد دولتی: من در جلسه وزرای امور خارجه و مدیران سیاسی اتحادیه اروپایی بودم که با حضور کتی (کا‌ترین) اشتون برگزار شده بود. همانطور که همه شما می‌دانید، بعد از اینکه وزرای خارجه ملاقات کوتاهی داشتند، وزیر امور خارجه ایران، محمد جواد ظریف به ما پیوست او حدودا ۱۵ تا ۲۰ دقیقه سخنرانی داشت. او به قول خانم اشتون پر انرژی بود. البته فکر نمی‌کنم او بداند که از لحاظ ما پر انرژی بودن یک نوع چاپلوسی است! (خنده حضار)

او (ظریف) طرح خودش را برای حضار شرح داد و البته شما احتمالا در مورد این طرح زیاد از حسن روحانی رییس جمهور ایران و ظریف و یا هر کسی که به او مراجعه کرده‌اید شنیده‌اید مقداری از این طرح در شورای روابط خارجه بیان شده و یا در جامعه آسیایی و یا در تمام طول جلسات بسیار زیادی که در این هفته در نیویورک برگزار شد.

در هر صورت او طرح خودش را ارائه داد. این طرح قابل تامل بود و نشان داد که منافع و علاقمندی‌های ایران چیست، و همچنین تمایل آنها برای رسیدن به یک توافق برای انجام کارهای مورد نیاز ظرف مدت یکسال را نشان داد. او به همه اطمینان داد که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست و تمام دلایلی را که نشان می‌دهد این مسئله (ساخت بمب هسته‌ای) برای آن‌ها بی‌معنی است را بیان کرد. او بعد از آن برخی از ایده‌هایی که نشان می‌داد چگونه باید رو به جلو حرکت کنیم را روی میز گذاشت.

هر کدام از وزرا هم بعد از آن نظرات خود را مطرح کردند و جلسه به جای آنکه طبق موعد مقرر در ساعت ۵ تمام شود، تا ساعت ۵ و نیم طول کشید. فکر می‌کنم که پیام اصلی از طرف وزرای خارجه در این جلسه‌ی افتتاحیه دریافت شد. آن‌ها از لحن صحبت‌ها و همچنین تمایل به همکاری برای حل مشکلات که نشان‎دهنده نگرانی های جامعه بین الملل بود، خوشحال بودند. با این حال همانطور که می‌دانید شیطان در جزییات کار دخالت می‎کند (در جزییات کار است که به مشکل بر می‌خوریم) و ما باید در کار به سطح کار‌شناسی برویم که ببینیم هر چیزی که گفته می‌شود چه معنایی در ‌‌نهایت پیدا می‌کند، واقعا چه ایده‌ای روی میز گذاشته شده و آن‌ها واقعا می‌خواهند چه کاری انجام دهند. به بیان بهتر و ملموس‌تر، جلسه در فضای خیلی خوبی برگزار شد اما هنوز به جمع بندی نرسیده‌ایم.

به همین ترتیب من فکر می‌کنم که هر کدام از وزرا نیز نیاز به نتایج و مقیاس‌ها و اندازه گیری‎های ملموس را خاطر نشان کردند که نشان دهنده نتایج واقعی از صحبت‌های این روزهای ایرانیان و محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه این کشور باشد.

بعد از این ملاقات، جان کری هم ملاقات کوتاهی با ظریف در اتاق کناری داشت و در این جلسه تنها این دو نفر حضور داشتند و ما...

سوال: هیچ یادداشت برداری هم در جلسه نبود؟

مقام ارشد دولتی: نه هیچ یادداشت برداری در جلسه حضور نداشت. صورت‌جلسه نویسان یعنی مایی که ممکن بود جزو یادداشت برداران باشیم بیرون از جلسه مکالمات خوبی با هم داشتیم و گفت‌و‌گو‌هایمان بسیار جالب بود. من در این جلسه کوتاه توانستم پس از سال‌ها ایرانیان را بشناسم چرا که طی سال‎های اخیر من تیم گفت‌و‌گو کننده ایرانی را می‌شناختم اما هیچ‌گاه پیش نیامده بود که مکالمه‌ای از نوع مکالمات دیپماتیک که معمولا دیپلمات‌ها با هم دارند- مثل گفت‌و‌گو راجع به مسایل روز و یا اتفاقات پیش رو - را داشته باشیم. همه این‌ها در این جلسه اخیر تغییر کرده بود.

سوال: راجع به عراقچی صحبت می‌کنید یا راجع به کسانی که بعد از رفتن ظریف در اتاق مانده بودند؟

مقام ارشد دولتی: آدمهای زیادی بودند. تعدادشان زیاد بود.

سوال: خوب...

مقام ارشد دولتی: بنابراین... این برخورد کاملا نسبت به قبل تفاوت داشت. در نوع تعامل‌ها واقعا تفاوت زیادی وحود داشت. اما باز هم ما نمی‌دانیم که این نوع گفت‌و‌گو‌ها هم معنی دار است (نتیجه می‌دهد) یا نه و باید به کار خود ادامه دهیم.

روز پانزدهم و شانزدهم اکتبر ما در ژنو دوباره با هم دیدار می‌کنیم. در این جلسه کتی اشتون، ظریف وزیر خارجه و مدیران سیاسی حضور خواهند داشت. صحبت‎های زیادی راجع به این مسئله صورت گرفت که آیا تمام گفت‌و‌گو‌ها از این پس با حضور وزرای امور خارجه برگزار شود و یا فقط در همین جلسه اول حضور داشته باشند. توافق فعلی این است که در وهله اول جلسه با حضور مدیران سیاسی و در سطح مدیران برگزار شود. تعداد زیادی از وزرای خارجه بیان کردند که اگر زمان مناسب تعیین شود و امکان برگزاری جلسات با حضور وزرا باشد، دوباره آن‌ها دور هم جمع خواهند شد.

سوال: برای روشن شدن مطلب می‌پرسم. پس کتی اشتون و ظریف آنجا خواهند بود؟

مقام ارشد دولتی: و مدیران سیاسی

سوال: و مدیران سیاسی؟

مقام ارشد دولتی: بله بله، به عبارت دیگر یعنی جلسات معمولی با فرمت معمول خودش.

سوال: این جلسه چطور، چه شکلی برگزار شد؟ آیا فقط همدیگر را دیدند و دست دادند و گفتند: «خوب برویم در اتاق صحبت کنیم؟» و یا اینکه برنامه ریزی‌ای بود که توسط دیپلمات شما انجام شده باشد و یا اینکه به صورت ناگهانی در ابتدای جلسه پیش آمد؟ و بعد از آن آیا مرجع اصلی برای تصمیم گیری‌ها همانی بود که شما در ماه فوریه پیشنهاد داده بودید چون در هر صورت هیچ کدام از وزرای خارجه ایران و آمریکا پاسخی به این ندادند که دقیقا راجع به چه چیزی در اتاق صحبت کردند. آیا به نظر شما این ملاقات واقعا یک نقطه شروع برای پیش رفت‌های بعدی بود؟ و آیا شما و مدیران سیاسی باید دوباره دور هم جمع شوید که چیز جدیدی را در سایه این ملاقات جدید و وضعیت جدید به وجود بیاورید؟

مقام ارشد دولتی: ما پشت یک میز U شکل نشسته بودیم و زمانی که ظریف وارد شد، هلگا اشمید از جایش بلند شد و طریف توانست در نزدیکی خانم اشتون بنشیند و در کنار ظریف هم جان کری وزیر امور خارجه بود. پس این دو نفر در کار هم نشسته بودند و زمانی که جلسه تمام شد، کری به سمت ظریف خم شد و گفت: «می‌توانیم چند دقیقه با هم صحبت کنیم؟». امکان این صحبت دو طرفه وجود داشت و به همین دلیل هیچ کدام از طرفین از پیشنهاد کری برای مذاکره شگفت زده نشدند.

سوال: این مثل درخواست رقص می‌ماند...

مقام ارشد دولتی: بله (می‌خندد). ما...

مجری: اما رقصی در کار نبود.

مقام ارشد دولتی: نه! رقصی در کار نبود! (خنده حضار)

سوال: و آن‌ها با هم دست دادند؟

مقام ارشد دولتی: به من اعتماد کنید! هیچ رقصی در کار نبود اما این کار را انجام دادند.

سوال: دست دادند؟

مقام ارشد دولتی: بله! با هم دست دادند.

سوال: واقعا این کار را انجام دادند؟

مقام ارشد دولتی: بله با هم دست دادند.

سوال: جان کری پیشنهاد جلسه بیرون از اتاق را داد؟

مقام ارشد دولتی: خوب، آن‌ها نوعی از گفت‌و‌گو را با هم داشتند.

سوال: خوب؟

مقام ارشد دولتی: آن‌ها با همدیگر حرف زدند.

سوال: سوال احمقانه ایست اما آن‌ها وقتی همدیگر را دیدند هم با همدیگر دست دادند و یا فقط در انتهای ملاقات با هم دست دادند؟

مقام ارشد دولتی: وقتی همدیگر را دیدند با هم دست دادند.

سوال: و...

مقام ارشد دولتی: بله ظریف با تمام وزرایی که در جلسه بودند دست داد. من با او دست ندادم چرا که همانطور که می‌دانید به خاطر تمام دلایلی که شما می‌دانید و برای احترام به رسم ایرانیان که با زنان دست نمی‌دهند بنا بر این...

سوال: برای روشن شدن مطلب می‌پرسم. پس در مذاکرات ژنو حتی در صورتی که اشتون هم حضور داشته باشد، ظریف حضور نخواهد داشت و به جای او صالحی در جلسه شرکت می‌کند؟

مقام ارشد دولتی: نه، ظریف شرکت می‌کند.

سوال: پس ظریف حضور پیدا می‌کند و...

مقام ارشد دولتی: نه، نه. ظریف رهبر گفت‌و‌گو‌ها است.

سوال: پس ظریف مذاکره کننده است.

مقام ارشد دولتی: بله. ظریف گفت‌و‌گو‌ها را رهبری می‌کند. پس در مورد طرحی که ما ارائه داده‌ایم، باید بگوییم که ما تنها بر روی این مسئله توافق کرده‌ایم که طرح‌ها را روی میز بگذاریم. ما از ایرانیان خواستیم که ایده‌های آغازین که وزیر امور خارجه ایران می‌گفت را ارائه دهند. موادی را به طرح خود اضافه کنند، موادی را حذف کنند و احتمالا باید بتوانند تا قبل از پانزدهم اکتبر کل طرح را با ما به اشتراک بگذارند ولی مطمئنا باید آماده باشند که در زمان مذاکرات در پانزدهم جزییات بیشتری از طرح ظریف را بیان کرده و با ما  در میان بگذارند. بعد از آن می‌توانیم بگوییم کجای کار هستیم.

سوال: اما ایده‌های ظریف به نوعی بود که پیشنهادات شما هم در آن لحاظ شده باشد؟

مقام ارشد دولتی: او از طرحی که ما روی میز گذاشته بودیم (قبلا مطرح کرده بودیم) نیز استفاده کرد تا طرح‌های خود را بیان کند اما این ایده‌ها به طور جزیی اصلا مطرح نشد.

سوال: آیا اصلا گامهای ملموسی برای پیشبرد کار ارائه داد؟ کارهایی که ممکن است ایرانیان انجام دهند؟

مقام ارشد دولتی: او پیشنهاداتی درباره ایده‌هایی که خودشان داشتند بیان کرد. اما می‌خواهم بگویم که مطمئنا چیزهای بیشتری هم برای دانستن وجود دارد.

سوال: پس منظور من این است که...

سوال: ظریف گفت که تا اواسط اکتبر برخی از گام‌ها برداشته شده و پاسخی نیز باید دریافت شود و او گفته بود که دیدارش با کری ۳۰ دقیقه طول کشیده است. این مسئله صحت دارد زمان دقیق همین است؟

مقام ارشد دولتی: زمان دقیق همین حول و حوش است.

سوال: اما این گام اول چیست؟ آیا ما باید پاسخی به این گام اول بدهیم؟

مقام ارشد دولتی: فکر می‌کنم او می‌خواست نشان دهد که می‌داند ما چه چیز را به عنوان گام اول از ایران می‌خواهیم انجام شود.

سوال: گام اول از نظر گروه ۱+۵ و یا آمریکا؟

مقام ارشد دولتی: گروه ۱+۵

سوال: از اول این مسئله را تعریف کرد؟ یعنی ایرانیان اولین گام را تعریف نمی‌کنند؟

مقام ارشد دولتی: نه او گفت که... او به افکاری که داشت اشاره کرد. من نمی‌خواهم وارد جزییات شوم بچه‌ها! من عین گفت‌و‌گو‌ها را اینجا اجرا نمی‌کنم. او تفکراتی داشت و طرحی داشت که نمای کلی از مذاکرات آینده را ترسیم می‌کرد و می‌گفت این نما چگونه خواهد بود. اندیشه‌هایی که تعدادی از عناصر اولین گام را در خود داشت. هیچ کدام از این‌ها محرمانه نیستند. تمام این‌ها مسائلی هستند که برای مدت زیادی رویشان بحث انجام می‌شده است.

سوال: خوب از زمانی که ظریف همراه روحانی آمده است، انتظار‌ها هم بیشتر شده و او در ‌‌نهایت شروع به صحبت کردن کرد. او این مسئله را مطرح کرد ممکن است توافقی در این باره وجود داشته باشد.

سوال: توافقی در طی یکسال

سوال: در طول یکسال این توافق حاصل خواهد شد نه تنها این توافق طی یکسال انجام خواهد شد بلکه در ‌‌نهایت توافق در این زمینه نیز وجود خواهد داشت که چشم انداز نهایی و پایان کار چگونه خواهد بود و گامهای موقت برای رسیدن به این اهداف چه خواهد بود؟ آیا درباره پایان کار توافقی صورت دارد؟

مقام ارشد دولتی: نه!

سوال: نه؟

مقام ارشد دولتی: منظورم این است که این ملاقات ابتدایی و مقدمه‌ای بود. این فرصتی برای وزیر امور خارجه (ایران) بود که نظراتش را با دیگران در میان بگذارد. این جلسه با ارزش بود چرا که باعث شد شما از نظرات کسی که آن طرف میز نشسته هم با خبر شوید. البته این جلسه بینش بسیار خوبی درباره منافع، علاقمندی‌ها و تفکر و نوع فرآیند مد نظر ایران و نوع زمانبندی آن‌ها به ما داد. اما ما به همه این‌ها نظم دقیق می‌دهیم و این دقیقا دلیلی است که چرا ما باید این جلسات را داشته باشیم و از این بابت هم خوشحالم که جلسه گروه ۱+۵ را در پیش رو داریم و برنامه ریزی شده است. امیدوارم که بتوانیم در این جلسه تعدادی از کار‌ها را انجام دهیم. امیدوارم آن‌ها ایده‌هایی را به ما ارائه دهند بنابراین زمانی که می‌نشینیم تا کار را شروع کنیم، گندم هم برای آسیاب کردن داریم و دست خالی نیستیم.

سوال: منظورم این است که نظر ایالات متحده درباره مرتب سازی این فرآیند چیست به عبارت دیگر آیا بهتر است که این کار به صورت گام به گام انجام گیرد که مطمئنا نتایج متعددی بر روی روند صلح خاورمیانه خواهدداشت و یا اینکه این مسئله هم امکان پذیر است که توافقی را ترتیب دهید که طی پنج مرحله ایجاد شود و یا اینکه مراحل زیادی باید طی شود و به این زودی‌ها تمام نخواهد شد؟

مقام ارشد دولتی: خوب، رییس جمهور ایالات متحده در نظرات خود، در سخنرانی‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل گفت که در حقیقت فکر می‌کند ما باید بر روی این مسئله کار کنیم که مردم ایران حق داشتن برنامه هسته‌ای صلح آمیز را دارند. این نظر نهایی است. این پایان کار است. پس اگر می‌خواهید بفهمید که این حرف یعنی چه، که ما همیشه هم آن را مطرح می‌کنیم، باید در گام اول اعتماد سازی کنید تا بتوانید به این مرحله برسید. و من فکر می‌کنم که ایرانیان درک می‌کنند که همانطور که رییس جمهور (اوباما) گفته است مدت زمانی طول می‌کشد تا اعتماد و اطمینان دو طرفه شکل بگیرد و بتوانیم این فرآیند را جلو ببریم. اقدامات اعتماد سازی به آن‌ها کمک می‌کند که به حق خود برسند و به آن‌ها زمان می‌دهد که بدانند کل این فرآیند چیست، فرآیندی کاملا دقیق، کاملا تکنیکی که مراحل پیاده سازیش بسیار مشکل است.

سوال: ببخشید می‌توانم بپرسم... وزیر خارجه در برنامه خبری شبکه CBS اعلام کرد که یکی از گامهایی که ایران می‌تواند بردارد این است که تاسیسات هسته‌ای فردو را به روی بازرسان بگشاید و بدین ترتیب ظرف سه تا ۶ ماه آینده می‌توان تحریم‌ها را برداشت.

مقام ارشد دولتی: فکر می‌کنم گزینه‌های زیادی در این باره وجود دارد. راههای زیادی وجود دارد که این کار انجام شده و منافع و نگرانیهای ما مطرح شود. ما پیش‌تر در این باره با تعداد زیادی از شما صحبت کرده‌ایم و گفته‌ایم که از ایران چه می‌خواهیم. چه در مورد بستن تاسیسات فردو و چه معامله برای غنی سازی ۲۰ درصد و یا معامله بر روی سایر سایت‌های هسته‌ای که دارند. ما نگرانیهای زیادی داریم و می‌خواهیم همه آن‌ها را به ایرانیان بگوییم.

سوال: اما برداشتن تحریم‌ها در طی سه ماه، آیا شما با این مسئله موافقت کرده‌اید؟

مقام ارشد دولتی: یعنی اگر ایران تمام چیزهایی را که خواسته‌ایم اجرایی سازد یعنی همه مسایلی که می‌خواهیم را انجام دهد، تحریم‌ها را بر می‌داریم؟ بله البته! اما این کار تنها به این شرط امکان پذیر است که تمام کار‌ها یعنی تک تک کارهایی که می‌خواهیم را انجام دهد.

سوال: زمانی که ایرانیان دراره استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای صحبت می‌کنند، یعنی زمانی که شما هم راجع به این مسئله صحبت می‌کنید، ایرانی‌ها فکر می‌کنند که این به معنای ادامه غنی سازی اورانیوم است. و زمانی که ظریف هم درباره برنامه ۱۲ ماهه برای ادامه گفت‌و‌گو‌ها و دیدن انتهای مسیر و نتیجه کار صحبت می‌کند، این باز هم به معنای غنی سازی اورانیوم است. و این چیزی است که ایالات متحده به صورت رسمی هم گفته است یعنی تا حالا از حق استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای صحبت کرده است. آیا این به معنای انعطاف پذیری ایالات متحده و آمادگی کشور برای منعطف بودن در این باره است؟

مقام ارشد دولتی: من تنها می‌توانم چیزی که رییس جمهور ایالات متحده گفته است را اینجا بازگو کنم. او معتقد است که زمانی که ایران تمام نگرانیهای ما را بر طرف ساخت، مردم ایران حق دستیابی به انرژی صلح آمیز هسته‌ای و برنامه هسته‌ای را دارند.

سوال: آیا شما براوردی از اینکه چقدر تحریم‌ها روی اقتصاد ایران اثر گذاشته‌اند دارید؟ چرا که من با تعدادی از مردم در ایران صحبت کرده‌ام و اعتقاد داتند که در زمان احمدی‌نژاد اوضاع اقتصادی بد‌تر هم شده است.

مقام ارشد دولتی: من فکر می‌کنم که آن‌ها هم می‌دانند و کاملا با صراحت از این مسئله صحبت می‌کنند.

سوال: آیا در مورد منطقه خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای هم در این جلسه صحبت شد؟

مقام ارشد دولتی: این مسئله، مسئله مورد تمرکز گروه ۱+۵ در جلسه نبود.

سوال: شما در طول این چند دوره مذاکره‌ای که با ایرانیان برگزار شده، همیشه به ما می‌گفتید که کمبودی که در صحبتهای ایرانی‌ها هست این است که در گفت‌و‌گوهای خود واقعا مشخص نمی‌کنند که نقشه نهایی و مقصد نهاییشان در برنامه هسته‌ای چیست. آیا این جلسه، اولین جلسه‌ای بود که در این مورد صحبت شد؟

مقام ارشد دولتی: صحبت‌های این جلسه مطمئنا به این سمت و سو می‌رفت اما آیا این‌‌ همان اطلاعات جزیی و ریز به ریز بود که ما به دنبالش بودیم؟ هنوز نه! اما مطمئنا در طی این دو سالی که من مذاکره را با ایرانیان انجام می‌دهم ندیدم که بنشینند و با این کلمات صحبت کنند که «خوب مسئله‌ای که ما می‌خواهیم راجع به آن صحبت کنیم این است».  اما در هر صورت راه زیادی برای رسیدن به توافق وجود دارد چرا که باید به جزییات برسیم.

سوال: من می‌خواهم راجع به غنی سازی در سطح پایین بپرسم. اگر تمام این مسئله این است که آن‌ها باید حق غنی سازی داشته باشند، حتی اگر تنها همین مسئله خواسته آن‌ها باشد، ما الان حتی در دولت اوباما و مقامات رسمی دولت کسانی را داریم که با وجود اینکه در ملاء عام و در مقابل رسانه‌ها می‌گویند نه، اما معتقدند که ایران می‌تواند در حد 3.5 درصد غنی سازی کند حتی اگر این غنی سازی در سطح پایین قابل قبول هم نباشد.

مقام ارشد دولتی: واقعا؟ واقعا؟ این افراد در دولت اوباما چه کسانی هستند؟ (خنده حضار)

سوال: پس در دولت اوباما عقیده بر این است که غنی سازی قابل قبول نیست چرا که هیچ تدابیر حفاظتی برای غنی سازی3.5درصد وجود ندارد و از این نوع غنی سازی نیز می‌توان در سطح صنعتی برای تولید سلاح استفاده کرد. آیا این موضع رسمی تمام اعضای فعلی دولت اوباما است؟

مقام ارشد دولتی: تمام اعضای فعلی دولت اوباما و شخص رییس جمهور ایالات متحده.

سوال: پس این نشان می‌دهد که...

مقام ارشد دولتی: که موضع رییس جمهور حق فناوری صلح آ میز هسته‌ای است...

سوال: حق استفاده از انرژی صلح آمیز با غنی سازی در سطح...

مقام ارشد دولتی: اوباما فقط درباره حق استفاده صلح آمیز صحبت کرده است و ما هم...

سوال: پس آن‌ها می‌توانند انرژی صلح آمیز هسته‌ای را داشته باشند...

مقام ارشد دولتی: و ما گفته‌ایم و من هم گفته‌ام و بار‌ها هم گفته‌ام که البته شما می‌توانید برنامه صلح آمیز هسته‌ای داشته باشید اما بدون غنی سازی.

سوال: یعنی می‌توانند؟

مقام ارشد دولتی: بله که می‌توانند. من گفتم که غنی سازی در جای دیگری انجام می‌شود و شما سوخت را می‌خرید. مطمئنا با این روش می‌توانید. پس این برنامه ما برای استفاده از انرژی صلح آمیز است. راههای زیادی برای رسیدن به این هدف وجود دارد اما اینکه ایران چگونه می‌خواهد به این مسئله برسد هنوز مشکلی است که حل نشده است.

سوال: اما همیشه این مسئله وجود داشته که با غنی سازی ۳ درصد هم موافقت خواهد شد و با معامله بر سر غنی سازی ۳ درصد، آن‌ها هم راضی می‌شوند که سلاح‌هایشان را تحویل دهند؟

مقام ارشد دولتی: ما هنوز بر سر این مسئله مذاکره نکرده‌ایم. من هم دوست دارم این کار را انجام دهم.

سوال: اما ما می‌خواهیم الان بدانیم.

مقام ارشد دولتی: می‌دانم. من هم دوست دارم که همین الان بدانم. (خنده)

مجری: حداقل شما در این باره صادق هستید! (خنده)

مقام ارشد دولتی: من هم می‌خواهم همین الان این مسئله را بدانم. اما هنوز نمی‌دانیم. پس نمی‌توانم اطلاعاتی در اختیارتان بگذارم.

سوال: اما ظریف گفت که برای اولین گام توافق صورت گرفته است. این توافق اولیه نبوده؟

مقام ارشد دولتی: هنوز ما بر سر هیچ چیز به توافق نرسیده‌ایم. او (ظریف) یک سری ایده مطرح کرد. همین گفت‌و‌گو هم مسئله ارزشمندی بود. تا به حال چنین چیزی با این روش اتفاق نیفتاده بود. اما راه طولانی‌ای تا توافق نهایی وجود دارد. و راه طولانی تا رسیدن به پیشرفت قابل لمس وجود دارد. پس اگر افرادی هم هستند که به کل ماجرا با دیده شک و تردید نگاه می‌کنند، به این دلیل شک دارند که می‌دانند راه زیادی برای رسیدن به توافق وجود دارد. اما همه با این موضوع موافقند که باید وارد کار شویم و با نیرومندی هر چه تمام‌تر باید وارد میدان شویم. باید هر قدر زمان می‌خواهیم در اختیار داشته باشیم و ببینیم می‌توانیم از این فرصت استفاده کنیم یا نه. اما هنوز چیزی نمی‌دانیم.

سوال: آیا احساس می‌کنید ممکن است همگرایی‌ای در این زمینه وجود داشته باشد؟ من می‌دانم که شما به صورت جداگانه به هر مسئله‌ای نگاه می‌کنید اما در هر صورت مسئله سوریه را دارید و مسئله رابطه اعراب و اسراییل را و بعد مسئله هسته‌ای را دارید. و روحانی هم خودش شخصا گفته است که اگر موضوع هسته‌ای حل شود، این حل شدن راه برای احتمالات و راههای دیگر را هم باز می‌کند. اما احساس نمی‌کنید که این همگرایی موجود در مسایل به دلیل این است که ایران در مرکز همه این تحولات و عوامل وجود دارد؟

مقام ارشد دولتی: من فکر نمی‌کنم که همگرایی‌ای بین این مسایل وجود دارد. من فکر می‌کنم همه این عوامل همیشه با هم مرتبط بوده‌اند. پس چیز جدیدی در کار نیست. فکر می‌کنم بازیگرانی در منطقه خاورمیانه هستند و ایران هم جزو آن بازیگران منطقه ایست. چه خوب، چه بد. پس برای هر کدام از این موضوعات نقش ایران مهم است. اما چیزی که ما در حال حاضر به آن توجه داریم بیان کردن نگرانی‌هایمان راجع به برنامه هسته‌ای ایران است و اینکه ببینیم چه زمانی می‌توانیم به این مسئله خاتمه دهیم.

سوال: همانطور که به خوبی می‌دانید کنگره به سمت تصویب و اعمال قانون‌های تحریم جدید رفته است. آیا این موضع دولت است که با همکاری کنگره تحریم‌های بیشتری را در طول انجام شدن گفت‌و‌گو‌ها برای ایران تصویب کند؟

مقام ارشد دولتی: ما همیشه گفته‌ایم که ما به هر دو راه اجرای تحریم‌های موجود با بالا‌ترین میزان شدت و تهاجم ادامه می‌دهیم چرا که آن‌ها قوانین و دستورات اجرایی‌ای هستند که ما متعهد به اجرای آن‌ها هستیم. ما معتقدیم که به دلیل همین تحریم‌ها بود و این تحریم‌ها بخش قابل توجهی از انگیزه ایران برای نشستن پشت میز مذاکرات را تشکیل داده است. در حقیقت روحانی و طریف و همه گفته‌اند و به خصوص در زمان مبارزات انتخاباتی این مسئله روشن شده که او انتخاب شد تا جلوی تحریم‌ها را بگیرد و اقتصاد را بهبود دهد. پس این را می‌دانیم که این مسئله برای آن‌ها مهم است. پس اینطور هم نیست که تا قبل از اینکه نتیجه مد نظرمان را بگیریم آن‌ها را (تحریم‌ها را) برداریم. و ما به همکاری با کنگره برای افزایش فشارهای مورد نیاز به ایران ادامه می‌دهیم.

سوال: پس به بیان دیگر باید منتظر تحریم‌های دیگری باشیم؟

مقام ارشد دولتی: ما همین الان هم مشغول گفت‌و‌گو با کنگره هستیم. ما در حال حاضر می‌خواهیم مطمئن شویم که انعطاف لازم برای آغاز مذاکرات را داریم اما ما همیشه سیاست دو گانه‌ای از تعامل و فشار را اجرا خواهیم کرد. و این فشار هم از طریق تحریم‌ها خواهد بود. با این حال این فشار از طریق منزوی کردن ایران و یا اقدامات دیگر نیز ادامه می‌یابد.

سوال: اجازه دهید دو مسئله مهمی که امروز با هم گره خورده است را مطرح کنم. آیا شرکت گروه ۱+۵ در جلسه دیدار با ظریف به این معناست که ایران در مذاکرات ژنو برای سوریه نیز حضور خواهد داشت؟

مقام ارشد دولتی: حالا که مسئله ژنو مطرح شده باید بگویم هر کس که می‌خواهد به گفت‌و‌گوهای ژنو دعوت شود، باید بیانیه ژنو یعنی بیانیه گروه اقدام برای سوریه را امضا کند که ایران به صراحت با این کار مخالفت کرد و آن را امضا نکرد. پس در وهله اول من امیدوارم که آن‌ها بگویند که از بیانیه ژنو حمایت می‌کنند؛ نه اینکه آن را درک کنند و یا مورد استقبال قرار دهند، بلکه باید نشان دهند که در راستای آن حرکت کرده و بر این باور باشند که راه حل سیاسی بر پایه بیانیه ژنو باید انجام شود یعنی کمک به تشکیل دولت انتقالی در سوریه با قدرت اجرایی کامل و بر اساس توافق طرفین.

سوال: آیا زمان برای فهمیدن این مطلب زود است و یا اینکه شما از لحن بیان وزیر امور خارجه ایران این احساس را دارید که آن‌ها تصمیم استراتژیک برای رفع نگرانیهای جامعه بین الملل راجع به سلاح‌های هسته‌ای را می‌گیرند؟

مقام ارشد دولتی: احساس من این است و البته من سندی برای این مسئله ندارم اما احساسم این است که آن‌ها تصمیم خود را گرفته‌اند و ما باید پیشنهادات را آزمایش کنیم. همانطور که ما گزاره‌ها را آزمایش می‌کنیم، باید ببینیم که آن‌ها به چیزهایی که ما می‌خواهیم اشاره می‌کنند و آن‌ها هم در همین حین می‌بینند که ما به چیزهایی که آن‌ها می‌خواهند می‌پردازیم و اشاره می‌کنیم یا نه. (خنده حضار)

سوال: شما گفتید که درباره موضوعات ملموس بین دو طرف بحث کرده‌اید و این مسئله تمام فرآیند نبوده است. زمانی که ظریف جدول زمانی خود را برای حل موضوع هسته‌ای ایران ارائه می‌کرد، از برنامه گام به گام خود با سرفصلهای عمومی و کلی صحبت کرد و یا به طور خاص درباره غنی سازی ۲۰ درصدهم بحث کرد؟

مقام ارشد دولتی: هر دو را گفت.

سوال: می‌خواهم یکبار دیگر به مسئله انعطافی که قرار است در ابتدای مذاکرات با ایران داشته باشید اشاره کنم. دقیقا منظور شما از انعطاف پذیری چیست؟

مقام ارشد دولتی: منظور من دقیقا‌‌ همان چیزی که همیشه از انعطاف پذیری می‌دانسته‌ایم. هر شاخه اجرایی‌ای می‌خواهد در طول انجام کار مطمئن باشد که چشم پوشی‌ها و انعطاف‌هایی هم وجود دارد و همیشه راههایی برای حفظ منافع ملی در قالب قانونی وجود دارد. «اگر» ما بتوانیم این فرآیند را جلو ببریم که «اگر» بسیار بزرگی در مقابل آن وجود دارد، اگر بتوانیم پیشرفتی در مذاکرات داشته باشیم و روزی بیاید که ما نتایج ملموس و راضی کننده‌ای از مذاکرات داشته باشیم و بتوانیم تحریم‌ها را تعلیق کرده و یا به طور کامل برداریم، این کار را انجام می‌دهیم.

سوال: من می‌خواهم مطمئن شوم که که شما پیشنهاد نمی‌کنید که دولت از کنگره بخواهد که تحریم‌های بعدی را تصویب نکند، چون شما به انعطاف پذیری نیاز دارید.

مقام ارشد دولتی: ما از کنگره نخواسته‌ایم چنین کاری انجام دهد.

سوال: اما کنگره اختبار اوباما برای تعلیق و یا چشم پوشی از تحریم‌ها را از او گرفته است

مقام ارشد دولتی: ما همچنان با کنگره کار می‌کنیم.