تحلیل لس‌آنجلس‌تایمز درباره تماس روحانی و اوباما

به گزارش 598 به نقل از ایسنا، الف این تحلیل را از لس‌آنجلس‌تایمز ترجمه کرده و به نقل از این نشریه آمریکایی می‌نویسد: یک روز پس از مکالمه تلفنی تاریخی با باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده، حسن روحانی رییس جمهور ایران در بازگشت به خانه با تشویق پرشور حامیان و پرتاب تخم مرغ از جانب مخالفان خود روبرو شد و در آمریکا نیز شمار اندکی از اعضای کنگره برآوردی محتاطانه و شاید خاموش از اولین تماس این چنینی بین سردمداران دو کشور از سال ۱۹۷۹ به عمل آوردند.

این عکس العمل، بازتابی است از واقعیات سیاسی جاری در دو کشور به دنبال بروز نشانه‌هایی از بهبود روابط بین ایالات متحده و ایران پس از چندین دهه خصومت و اخیرا بر سر برنامه هسته‌ای ایران.

جون ولفستال نایب رئیس مرکز مطالعاتی جیمز مارتین در موسسه مطالعات بین الملل می‌گوید: به عقیده من باید منتظر بروز عکس‌العمل‌های بسیار شدیدی در ایران و آمریکا بود. قرار است به یک خصومت ۳۵ ساله و نحوه گفتمان سیاسی پایان داده شود که فائق آمدن بر آن بسیار دشوار است.

باراک اوباما که به هنگام عزیمت حسن روحانی به فرودگاه با او تماس گرفت، در سخنان هفتگی روز شنبه‌اش به ایران اشاره نکرد و بخش اعظم صحبت‌های خود را به سیاست‌های سلامت و درمان و بحث بودجه با جمهوری‌خواهان در کنگره اختصاص داد.

اوباما در سخنانی پس از مکالمه ۱۵ دقیقه‌ای خود با حسن روحانی علی‌رغم اشاره به عدم اعتماد میان دو ملت و سایر عوامل بازدارنده، در خصوص یافتن راه‌ حلی برای پایان دادن به مناقشات هسته‌ای ایران ابراز امیدواری کرد. حسن روحانی نیز خوش‌بینی خود را در شبکه توییتر چنین ابراز کرد: با یک اراده سیاسی قوی می‌توان راهی برای حل مشکلات یافت.

به دنبال این تماس تلفنی و نیز گام‌های اولیه حسن روحانی، جای امیدواری است که ایران در برابر رفع تحریم‌هایی که اقتصاد کشور را فلج کرده و نارضایتی شهروندان را در پی داشته‌، محدودسازی برنامه هسته‌ای خود را بپذیرد.

برنامه مذاکرات آتی ایران، ایالات متحده و قدرت‌های جهانی، ماه آینده و در ژنو خواهد بود. جان کری وزیر امور خارجه و سوزان رایس مشاور امنیت ملی آمریکا در مصاحبه‌هایی که روز یکشنبه پخش شد، بر لزوم ارائه ادله روشن و توافقات محکم در راستای صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای توسط ایران پیش از رفع تحریم‌ها و عادی‌سازی روابط اصرار ورزیدند.

جان کری در برنامه "۶۰ دقیقه" کانال سی.بی.اس تاکید کرد: پرزیدنت اوباما مسلما از پیش گامی پرزیدنت روحانی استقبال خواهد کرد اما آنچه که لازم است عمل و نه تنها کلماتند تا اثبات گردد این برنامه هسته‌ای، ما، متحدان و دوستانمان در منطقه را تهدید نخواهد کرد.

رایس نیز در برنامه فرید زکریا در شبکه سی.ان.ان اظهار کرد: خیلی زود است که توافق یافتن بر سر برنامه هسته‌ای ایران را مسلم فرض کنیم ... نگاه ما به پتانسیل وقوع این هدف اعتدالی است.

در اسرائیل مکالمه تلفنی روحانی و اوباما بیانیه رسمی به دنبال نداشت. هر چند رهبران اسرائیل که پیشاپیش در جریان برنامه‌های باراک اوباما قرار داشتند نسبت به مقاصد ایران از این پیشگامی بدبین هستند. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل روز دوشنبه در واشنگتن با باراک اوباما دیدار خواهد کرد.

به گزارش روز یکشنبه روزنامه هاآرتص، نتانیاهو مصاحبه در خصوص مکالمه تلفنی اوباما و روحانی را برای وزرا و سخنگویان خود ممنوع کرده است که این نشان‌دهنده اهمیت بالای شرایط جاری است.

روحانی و اوباما احتمالا در خانه با محدودیت‌های سیاسی مواجه خواهند گردید که روحانی به محض ورود به تهران با بخشی از آن روبرو شد. در حالی که بیش از ۱۰۰ نفر از حامیان رئیس‌جمهور جدید برای استقبال از وی در فرودگاه حضور یافتند، گروه کوچکی از دانشجویان محافظه‌کار تندرو که پلاکاردهایی با مضمون «مذاکرات، پروپاگاندای آمریکا» حمل می‌کردند در حین خروج وی از مجلس خوش‌آمدگویی، با پرتاب تخم مرغ و کفش - نشانه معمول بی‌احترامی در میان مسلمانان - نارضایتی خود را اعلام کردند.

حامیان روحانی در مقابل از مکالمه دو رئیس‌جمهور ابراز شعف کرده و آن را عاملی در راستای رفع تدریجی خصومت میان دو کشور دانستند.

به گفته تحلیلگران غربی عکس‌العمل‌های متفاوت در خصوص رابطه با آمریکا نشان‌دهنده شکاف میان نخبگان در ایران است. از نظر سوزان مالونی - مشاور سابق سیاست‌گذاری آمریکا - این اعتراض کوچک و به نسبت بی‌اهمیت، روحانی را از ادامه مسیر خود باز نخواهد داشت؛ مسیری که بدون تایید کامل رهبر معظم ایران هرگز آغاز نمی‌شد.

مالونی که متخصص امور ایران در موسسه بروکینگز است، تماس تلفنی اوباما را ناشی از باور و اعتماد حکومت آمریکا به جدیت تهران در یافتن راه‌ حلی برای خروج از بن‌بست دانست. مالونی با اشاره به اوباما می‌گوید: ما با یک رئیس‌جمهور ریسک‌گریز سر و کار داریم که اگر به جدیت ایرانیان در عمل اطمینان نداشت هرگز این تماس تلفنی را برقرار نمی‌کرد.

با وجود این، اوباما احتمالا در برداشتن هر قدمی به سمت ایران با مخالفت کنگره روبرو خواهد بود. به علت درگیری در جنگ، بودجه و احتمال یک تعطیلی حکومتی فدرال در ابتدای این هفته تعداد اندکی از اعضای کنگره به تماس تلفنی اشاره کردند. سناتور باب کیسی از جمله کسانی که اعلام نظر عمومی کردند، در حالی که طرفین در انتظار مذاکرات ماه آینده هستند و با وجود دلگرمی از مکالمه دو رئیس‌جمهور گفت: آمریکا باید اعمال فشار بر ایران را ادامه دهد.